DELEGATURA WOJSKOWEJ INSPEKCJI GOSPODARKI ENERGETYCZNEJ we Wrocławiu

1. DELEGATURA WOJSKOWEJ INSPEKCJI GOSPODARKI ENERGETYCZNEJ we Wrocławiu ul. Obornicka 100-102, 50-984 Wrocław tel. 65 67 60 sekretariat 65 67 61 Szef DWIGE we Wrocławiu 65 67 62 st. specjalista ds. elektrycznych 65 67 63 specjalista ds. elektrycznych i informacji niejawnych 65 67 64 st. specjalista ds. cieplnych 65 67 65 st. inspektor ds. cieplnych 65 67 66 faxe-mail: dwige@o2.pl www.dwige.za.plwww.dwige.strefa.pl

2. Zgodnie z załącznikiem nr 1 Zarządzenia Nr 3/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 11 stycznia 2011 r. terenem działania DWIGE we Wrocławiu są województwa: • opolskie, • wielkopolskie. • dolnośląskie, • lubuskie,

3. Program szkolenia • 930 – 1000 Rejestracja uczestników. • 1000 - 1030 Podstawowe przepisy ogólnopaństwowe i resortowe z zakresu gospodarki energetycznej. ppłk Roman GROMOWSKI – Szef DWIGE we Wrocławiu

4. Program szkolenia • 1030 - 1130 Realizacja obowiązków nieetatowego energetyka – w świetle obowiązujących przepisów oraz stwierdzanych uwag przez WIGE. mgr inż. Sylwester JAMKA st. specjalista DWIGE we Wrocławiu • 1130 - 1145 Przerwa

5. Program szkolenia • 1145 - 1245 Podstawowe zasady przestrzegania wymogu art. 54 ustawy Prawo energetyczne dotyczącego posiadania kwalifikacji potwierdzonych świadectwem w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych. mgr inż. Sylwester JAMKA st. specjalista DWIGE we Wrocławiu • 1245 - 1300 Przerwa

6. Program szkolenia • 1300 - 1415 Wykonywanie badań eksploatacyjnych elektroenergetycznych urządzeń UiSW. Część I – wymagania wynikające z obowiązujących przepisów i norm. Część II – zasady wykonywania pomiarów rezystancji izolacji oraz badania wyłączników różnicowo-prądowych. mgr inż. Sławomir BURDKA specjalista DWIGE we Wrocławiu

7. Program szkolenia • 1415 - 1500 Zasady organizowania egzaminów, szkolenia osób, wypełniania wniosków o sprawdzenie kwalifikacji oraz zgłaszania potrzeb do WEKK. mgr inż. Jerzy TETERYCZ st. inspektor DWIGE we Wrocławiu

8. Podstawowe przepisy ogólnopaństwowe i resortowe z zakresu gospodarki energetycznej

9. Konstytucja RP • Art. 8. 1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. • Art. 87. 1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

10. 1. Podstawowe przepisy ogólnopaństwowe i resortowez zakresu gospodarki • Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. „Prawo energetyczne” (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 czerwca 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo energetyczne), ze szczególnym uwzględnieniem art. 1, 21, 21a, 51, 52, 53,53a, 54 i 56;

11. Ustawa Prawo energetyczne • Art. 1. 1. Ustawa określa zasady kształtowania polityki energetycznej państwa, zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, oraz działalności przedsiębiorstw energetycznych, a także określa organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energią. 2. Celem ustawy jest tworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego i racjonalnego użytkowania paliw i energii, rozwoju konkurencji, przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli, uwzględniania wymogów ochrony środowiska, zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych oraz równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii.

12. Ustawa Prawo energetyczne Art. 21a. Organami właściwymi w sprawach regulacji gospodarki paliwami i energią dla:1) jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, jednostek organizacyjnych Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu oraz jednostek organizacyjnych więziennictwa podległych Ministrowi Sprawiedliwości są inspekcje gospodarki energetycznej powoływane przez właściwych ministrów w uzgodnieniu z Prezesem URE;

13. Ustawa Prawo energetyczne • Art. 51. Projektowanie, produkcja, import, budowa oraz eksploatacja urządzeń, instalacji i sieci powinny zapewniać racjonalne i oszczędne zużycie paliw lub energii przy zachowaniu: • 1/ niezawodności współdziałania z siecią; • 2/ bezpieczeństwa obsługi i otoczenia po spełnieniu wymagań ochrony środowiska; • 3/ zgodności z wymaganiami odrębnych przepisów, a w szczególności przepisów: prawa budowlanego, o ochronie przeciwporażeniowej, o ochronie przeciwpożarowej, o dozorze technicznym, o ochronie dóbr kultury, o muzeach, Polskich Norm wprowadzonych do obowiązkowego stosowania lub innych przepisów wynikających z technologii wytwarzania energii i rodzaju stosowanego paliwa.

14. Ustawa Prawo energetyczne • Art. 52 [Dokumentacja techniczna] 1. Producenci i importerzy urządzeń określają w dokumentacji technicznej wielkość zużycia paliw i energii, odniesioną do uzyskiwanej wielkości efektu użytkowego urządzenia w typowych warunkach użytkowania, zwaną dalej "efektywnością energetyczną". 2. Producenci i importerzy urządzeń wprowadzanych do obrotu informują o efektywności energetycznej urządzeń na etykiecie i w charakterystyce technicznej. 3. (uchylony) 4. Minister właściwy do spraw gospodarki może określić, w drodze rozporządzenia, wymagania w zakresie efektywności energetycznej, jakie powinny spełniać urządzenia, o których mowa w ust. 1, uwzględniając konieczność ochrony interesów odbiorców końcowych. 5. Minister właściwy do spraw gospodarki może określić, w drodze rozporządzenia: 1) wymagania dotyczące dokumentacji technicznej, o której mowa w ust. 1, oraz stosowania etykiet i charakterystyk technicznych, o których mowa w ust. 2, 2) wzory etykiet, o których mowa w ust. 2 - uwzględniając konieczność zapewnienia efektywnego użytkowania urządzeń poprzez powszechny dostęp do informacji o efektywności energetycznej tych urządzeń.

15. Ustawa Prawo energetyczne • Art. 53. [Zakaz wprowadzania do obrotu] Zakazuje się wprowadzania do obrotu na obszarze kraju urządzeń niespełniających wymagań określonych w art. 52. • Art. 53a. [Wyłączenie stosowania] Przepisów art. 52 i 53nie stosuje się do urządzeń i instalacji oraz obiektów związanych z obronnością lub bezpieczeństwem państwa, stanowiących integralne części systemów techniki wojskowej lub uzbrojenia, ratowniczo-gaśniczych oraz ochrony granic lub stosowanych w więziennictwie, należących do jednostek, o których mowa w art. 21a.

16. Certyfikaty Jest to symbol deklaracji producenta lub upoważnionego przedstawiciela, iż jego wyrób jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami zawartymi w dyrektywach dotyczących danego produktu. W Polsce oznaczenie CE obowiązuje od 1 maja 2004 roku i zastępuje znaki „B” i „GIGE E”.

17. Ustawa Prawo energetyczne Art. 54. 1. Osoby zajmujące się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, o których mowa w ust. 6, obowiązane są posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. 1a. SKREŚLONY 1b. W razie stwierdzenia, że eksploatacja urządzeń, instalacji lub sieci jest prowadzona niezgodnie z przepisami dotyczącymi ich eksploatacji, na wniosek pracodawcy, inspektora pracy, Prezesa URE lub innego organu właściwego w sprawach regulacji gospodarki paliwami i energią, o których mowa w art. 21a, sprawdzenie spełnienia wymagań kwalifikacyjnych należy powtórzyć. 1c. Sprawdzenie spełnienia wymagań kwalifikacyjnych przeprowadza się także w przypadku:1) wniosku pracodawcy:a) gdy osoba zajmująca się eksploatacją sieci, urządzeń lub instalacji określonych w przepisach, o których mowa w ust. 6, posiada kwalifikacje potwierdzone świadectwem, ale w ciągu kolejnych pięciu lat nie zajmowała się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci, których uprawnienie dotyczy, b) który dokonał modernizacji lub innej istotnej zmiany parametrów urządzeń, instalacji lub sieci; 2) osób, o których mowa w ust. 1, zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci, świadczących usługi na rzecz konsumentów w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) oraz mikroprzedsiębiorców, małych lub średnich przedsiębiorców, w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, co pięć lat.

18. Ustawa Prawo energetyczne • Art. 54. 2. Zabrania się zatrudniania przy samodzielnej eksploatacji sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, o których mowa w ust. 6, osób bez kwalifikacji, o których mowa w ust. 1. • 2a. … • 3. Komisje kwalifikacyjne są powoływane na okres 5 lat przez:1) Prezesa URE; • 2) właściwych ministrów i Szefów Agencji, o których mowa w art. 21a - w zakresie eksploatacji urządzeń i instalacji gazowych, elektrycznych i cieplnych w jednostkach organizacyjnych podległych tym ministrom lub Szefom Agencji lub przez nich nadzorowanych; • Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy I Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

19. Ustawa Prawo energetyczne • Art. 56. 1. Karze pieniężnej podlega ten, kto: : 9) zatrudnia osoby bez wymaganych ustawą kwalifikacji; 10) nie utrzymuje w należytym stanie technicznym obiektów, instalacji i urządzeń; 11) wprowadza do obrotu na obszarze kraju urządzenia nie spełniające wymagań określonych w art. 52;

20. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci • § 1. Rozporządzenie określa: 1/ rodzaje prac, stanowisk oraz urządzeń, instalacji i sieci energetycznych, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji; 2/ zakres wymaganej wiedzy niezbędnej do uzyskania potwierdzenia posiadanych kwalifikacji; 3/ tryb przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego; 4/ jednostki organizacyjne, przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne, i tryb ich powoływania; 5/ wysokość opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji; 6/ wzór świadectwa kwalifikacyjnego. • § 3. Rodzaje urządzeń, instalacji i sieci, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

21. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci • § 7. 1. Sprawdzenie kwalifikacji posiadanych przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci przeprowadzają komisje kwalifikacyjne, o których mowa w § 8, na wniosek tych osób albo na wniosek pracodawcy zatrudniającego te osoby.

22. Zarządzenie Nr 3/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 11 stycznia 2011 r. w sprawie gospodarki energetycznej w resorcie obrony narodowej • Decyzja Nr 52/MON z dnia 5 marca 2013 r. w sprawie powołania Wojskowych Energetycznych Komisji Kwalifikacyjnych (Dz. Urz. MON 2013 r., poz. 61)

23. „Zabezpieczenie techniczne Sił Zbrojnych RP. Zasady funkcjonowania część I. Zarządzenie Uzbrojeniem i Sprzętem Wojskowym w Siłach Zbrojnych RP w czasie pokoju” – DD/ 4.22, • „Organizacja i zasady przechowywania sprzętu technicznego” – DD/ 4.22.8, • „Zasady oceny stanu technicznego UiSW w Siłach Zbrojnych RP” – DD/ 4.22.12, • „Zarządzanie eksploatacją UiSW w SZ RP. Zasady ogólne” – DD/4.22.13

24. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. „Prawo budowlane” (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 Nr 207 poz. 2016 z późn. zm.) w szczególności art. 5, 61, 62, 63 i 64;

25. Ustawa Prawo budowlane • Art. 62. 1. Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddane przez właściwego zarządcę: 1) okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego; • a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu, • b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska, • c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych); 2) okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń, i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz instalacji i aparatów. :

26. Ustawa Prawo budowlane • Art. 62.pkt 1 5). okresowej, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego kotłów, z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz ich wielkości do potrzeb użytkowych: a) co najmniej raz na 2 lata — opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności ponad 100 kW, b) co najmniej raz na 4 lata — opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności 20 kW do 100 kW oraz kotłów opalanych gazem;

27. Ustawa Prawo budowlane • Art. 62.pkt 1 6). okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW.

28. Ustawa Prawo budowlane • Art. 62. 5. Kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. C oraz pkt 2 oraz ust. 1b powinny przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych.

29. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.)

30. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 „Kodeks pracy” (tekst jednolity z dnia 23 grudnia 1997 r. Dz. U. 1998 Nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami); • Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80 poz. 912); • Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie stosowania do żołnierzy zawodowych przepisów Kodeksu pracy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 108, poz. 1148 z późniejszymi zmianami); • Rozporządzenie Ministra Gospodarki Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1860 z późniejszymi zmianami);

31. Ustawa Kodeks pracy • Art. 211. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. • Art. 237 1\ Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

32. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych • Rozporządzenie obowiązywało do 24.10.2013 r.

33. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 492)

34. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych • § 1. Rozporządzenie określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji urządzeń energetycznych. • § 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają: • 1) urządzenia energetyczne – urządzenia, instalacje i sieci, w rozumieniu przepisów prawa energetycznego, stosowane w technicznych procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw lub energii; • 2) urządzenia energetyczne powszechnego użytku – urządzenia przeznaczone na indywidualne potrzeby ludności lub używane w gospodarstwach domowych; • 3) prace eksploatacyjne – prace wykonywane przy urządzeniach energetycznych w zakresie ich obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym; • 4) prowadzący eksploatację – jednostkę organizacyjną, osobę prawną lub osobę fizyczną, zajmującą się eksploatacją własnych lub powierzonych jej, na podstawie zawartej umowy, urządzeń energetycznych; • 5) strefa pracy – stanowisko lub miejsce pracy odpowiednio przygotowane w zakresie niezbędnym do bezpiecznego wykonywania prac eksploatacyjnych; • 6) osoba uprawniona – osobę posiadającą kwalifikacje uzyskane na podstawie przepisów prawa energetycznego; • 7) osoba upoważniona – osobę wyznaczoną przez prowadzącego eksploatację do wykonywania określonych czynności lub prac eksploatacyjnych.

35. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych • § 4. 1. Prace eksploatacyjne należy prowadzić zgodnie z instrukcjami eksploatacji zawierającymi w szczególności: • 1) charakterystykę urządzeń energetycznych; • 2) opis w niezbędnym zakresie układów automatyki, pomiarów, sygnalizacji, zabezpieczeń i sterowań; • 3) zestaw rysunków, schematów i wykresów z opisami zgodnymi z obowiązującym nazewnictwem; • 4) opis czynności związanych z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i zatrzymaniem urządzenia energetycznego w warunkach normalnej pracy tego urządzenia; • 5) zasady postępowania w razie awarii oraz zakłóceń w pracy urządzenia;

36. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych • § 4. 1. • 6) wymagania w zakresie konserwacji, napraw, remontów urządzeń energetycznych oraz terminy przeprowadzania przeglądów, prób i pomiarów; • 7) wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy i przepisów przeciwpożarowych dla danej grupy urządzeń energetycznych, obiektów oraz wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją danego urządzenia; • 8) identyfikację zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego oraz dla środowiska naturalnego związanych z eksploatacją danego urządzenia energetycznego; • 9) organizację prac eksploatacyjnych; • 10) wymagania dotyczące środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej, zapewnienia asekuracji, łączności oraz innych technicznych lub organizacyjnych środków ochrony stosowanych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego, zwanych dalej „środkami ochronnymi”.

37. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych • § 4. 2. • Prowadzący eksploatację zapewnia bieżącą aktualizację instrukcji, o których mowa w ust. 1. • § 5. 1. Prowadzący eksploatację może upoważnić osobę lub osoby do wykonywania w jego imieniu określonych działań związanych z: • 1) wydawaniem poleceń; • 2) koordynacją prac; • 3) dopuszczeniem do prac. • § 5. 2. Prowadzący eksploatację prowadzi wykaz osób upoważnionych, o których mowa w ust. 1,

38. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych • § 6. Prace eksploatacyjne mogą wykonywać osoby uprawnione i upoważnione. • § 7. 1. Obiekty z zainstalowanymi urządzeniami energetycznymi oraz urządzenia energetyczne powinny być oznakowane w sposób umożliwiający ich identyfikację. • 2. Urządzenia energetyczne stwarzające zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego należy zabezpieczyć przed dostępem osób nieupoważnionych. • § 8. Zabronione jest używanie urządzeń energetycznych bez przewidzianych dla nich urządzeń ochronnych w rozumieniu ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

39. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych • § 13. 1. Prace eksploatacyjne w kotłach oraz w komorach, kanałach i rurociągach sieci cieplnych nie mogą być wykonywane w temperaturze powyżej 40°C. • § 26. Napięcie od urządzeń elektrycznych należy odłączyć w sposób uniemożliwiający pojawienie się napięcia na odłączonych urządzeniach i instalacjach. • § 28. 1. Prace eksploatacyjne stwarzające możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego należy wykonywać na podstawie polecenia pisemnego.

40. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych • § 29. 1. Polecenie pisemne wykonywania pracy wydaje prowadzący eksploatację lub osoby przez niego upoważnione. • 2. Polecenie pisemne wykonania pracy zawiera co najmniej: • 1) numer polecenia; • 2) określenie osób odpowiedzialnych za organizację oraz wykonanie pracy; • 3) określenie zakresu prac do wykonania i strefy pracy;

41. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych • § 30. Bez polecenia jest dozwolone: • 1) wykonywanie czynności związanych z ratowaniem zdrowia lub życia ludzkiego; • 2) zabezpieczanie urządzeń energetycznych przed zniszczeniem; • 3) prowadzenie przez osoby uprawnione i upoważnione prac eksploatacyjnych zawartych w instrukcjach eksploatacji.

42. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30.10.2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 ze zmianami)

43. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie stosowania do żołnierzy zawodowych przepisów Kodeksu pracy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy • § 2. 1. Dowódcy jednostek wojskowych ponoszą odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w jednostkach wojskowych. • 2. Do dowódców jednostek wojskowych w zakresie zadań wynikających z ust. 1 stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracodawców. • § 3. Do żołnierzy zawodowych kierujących komórką organizacyjną wchodzącą w skład jednostki wojskowej, w zakresie zadań wynikających z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy dotyczące osób kierujących pracownikami. • § 4. Do żołnierzy zawodowych, niewymienionych w § 2 i 3, w zakresie przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracowników.  • § 9. Dyrektor komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej do spraw kontroli oraz szefowie: Wojskowej Inspekcji Sanitarnej, Wojskowego Dozoru Technicznego, Wojskowej Inspekcji Gospodarki Energetycznej, Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej – nadzorują, w zakresie prowadzonej działalności, przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w jednostkach wojskowych

44. 1. Podstawowe przepisy ogólnopaństwowe i resortowez zakresu gospodarki • Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z późn. zm.) • Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania oraz organizacji Wojskowego Dozoru Technicznego (Dz. U. Nr 220, poz. 1632 z późn. zm.)

45. Ustawa o dozorze technicznym • Art. 14. 1. Urządzenia techniczne objęte dozorem technicznym, mogą być eksploatowane tylko na podstawie decyzji zezwalającej na ich eksploatację, wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

46. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu §1. Dozorowi technicznemu podlegają następujące rodzaje urządzeń technicznych: 1) urządzenia ciśnieniowe, w których znajdują się ciecze lub gazy pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego: a) kotły parowe o pojemności większej niż 2 dm3, przeznaczone do wytwarzania pary z cieczy z użyciem ciepła uzyskiwanego z paliwa w wyniku reakcji egzotermicznej lub z energii elektrycznej,

47. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu b) szybkowary ciśnieniowe, c) kotły cieczowe o pojemności większej niż 2 dm3, d) zbiorniki stałe, dla których iloczyn nadciśnienia i pojemności jest większy niż 50 barów x dm3, a nadciśnienie jest wyższe niż 0,5 bara, przeznaczone do magazynowania cieczy lub gazów albo prowadzenia w nich procesów technologicznych, z wyjątkiem grzejników i nagrzewnic powietrza, …

48. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu … zbiorników w instalacjach ziębniczych o iloczynie nadciśnienia i pojemności nie większym niż 300 barów x dm3, zbiorników w instalacjach chłodniczych z rur o średnicy nie większej niż DN 25 z kolektorami i rozdzielaczami o pojemności każdego z nich nie większej niż 100 dm3 i przekroju nie większym niż 2 dm2 oraz zbiorników stanowiących obudowy urządzeń elektrycznych, przewodów energetycznych i telekomunikacyjnych,

49. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu e) zbiorniki przenośne - zmieniające miejsce między napełnieniem a opróżnieniem – o pojemności większej niż 0,35 dm3 i nadciśnieniu wyższym niż 0,5 bara, f) zbiorniki na gaz skroplony lub sprężony, służące do zasilania silników spalinowych w pojazdach, : :

50. 1. Podstawowe przepisy ogólnopaństwowe i resortowez zakresu gospodarki • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. „Prawo ochrony środowiska” (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.); • Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 października 2008 r. w sprawie określenia organów odpowiadających za nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie środowiska w komórkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych (Dz. U. Nr 195 poz. 1203) (ROZPORZĄDZENIE OŚ)