1 / 169

TÜTÜN KONTROLÜ

TÜTÜN KONTROLÜ. Doç. Dr. Şule Akçay Tütün ve Sağlık Çalışma Grubu VI. Kış Okulu, 26 Ocak 2007. SUNUM PLANI. Tütün kontrolü tanımı Epidemiyoloji (özel gruplarda) Sigaranın içeriği Sigara bağımlılığı ve tedavisi Sigaranın sağlık etkileri Çevresel sigara dumanı Ekonomik boyutu

clovis
Download Presentation

TÜTÜN KONTROLÜ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. TÜTÜN KONTROLÜ Doç. Dr. Şule Akçay Tütün ve Sağlık Çalışma Grubu VI. Kış Okulu, 26 Ocak 2007

  2. SUNUM PLANI • Tütün kontrolü tanımı • Epidemiyoloji (özel gruplarda) • Sigaranın içeriği • Sigara bağımlılığı ve tedavisi • Sigaranın sağlık etkileri • Çevresel sigara dumanı • Ekonomik boyutu • Tütün kontrolü için gerekli önlem ve düzenlemeler

  3. TÜTÜN KONTROLÜ • Tütün kullanımını azaltmak • Sigara içmeyenlerin başlamasını önlemek • Çevresel sigara dumanının zararlarını engellemek

  4. EPİDEMİYOLOJİ • Dünyada 1.3 milyar sigara içicisi • Dünyada 5 milyon/yıl sigaraya ikincil ölüm • Tüketicilerin %80’i gelişmekte olan ülkeler • 2030 için tahmin; dünyada 10 milyon/yıl, ülkemizde 240.000/yıl ölüm • Ülkemizde 17-20 milyon sigara içicisi • Ülkemizde aktif içime bağlı 100.000/yıl, pasif içime bağlı 15.000/yıl ölüm • SİGARA BAĞIMLILIĞI BULAŞICI BİR SALGIN

  5. Bölge Tüketim Kuzey Amerika % 4.7 Latin Amerika % 8.9 Batı Avrupa % 9.3 Orta ve Doğu Avrupa % 10.8 Afrika ve Orta Doğu % 11.8 Asya % 54.5

  6. Dünyanın Çeşitli Ülkelerinde Sigara İçme Oranları

  7. Ülkelerde genellikle; • Sosyoekonomik düzey • Eğitim düzeyi düştükçe SİGARA TÜKETİMİ ARTMAKTADIR

  8. Türkiye’de durum böyle değil.Gelir yükseldikçe, sigara içme oranı da yükseliyor! Bilir et.al, 1997 Smoking behavior and attitudes, Ankara-Turkey

  9. ÖZEL GRUPLARDA DURUM 1. Kadınlar 2. Çocuk ve adölesanlar 3. Gençler 4. Bazı meslek grupları

  10. KADIN ve SİGARA • Geleneksel sigara içme tabusu gerilerde kaldı, • Sigara endüstrisi üretken, entellektüel kadına sigarayı çok yakıştırdı, • Sigaraya ikincil cinsiyet-spesifik sorunlar arttı, • Sigara içen kadın cinsiyette hastalık riski daha yüksek!

  11. GEBELİK ve KADIN • Düşük riski artar • Fetusda solunum sıkıntısı sıklığı artar • Rahim içi gelişme geriliği • Düşük doğum ağırlıklı bebek • Prematür doğum • Bebeğin beden ve zihin gelişimi olumsuz etkilenir

  12. SİGARA ve FERTİLİTE • Felç, kalp krizi ve pulmoner emboli riski oral kontraseptif kullananlarda 10 kat daha artar, • Kadınlarda 3-4 kat fertiliteyi düşürür, • Sigara IVF-ET tedavi başarısını olumsuz etkiler, • Menstrüel siklus düzensizliklerine ve erken menopoza neden olabilir.

  13. DİĞER HASTALIKLAR • Meme kanseri, vulva, serviks kanserlerinin sigara ilişkisi tanımlanmıştır. • Osteoporoz • Erken yaşlanma

  14. SİMÜLASYON İLE TAHMİN

  15. KADININ ANNELİK GÖREVİ Çocuklarda annenin sigara içmesinin zararlı etkileri daha fazla “3. Sigara veya Sağlık Ulusal Kongresi” 21 Kasım “Kadın Sağlığı veya Sigara” Günü olarak kabul etti. 21 Kasım Türkiye’nin ilk tütün sorumluluk davasını açan, 44 yaşında küçük hücreli akciğer kanserinden ölen Edirne’li Yurdagül Tufan’ın öldüğü ve davasının başladığı gündür. Bu ölümün faturasının en önemli bölümünü, bakıma muhtaç kalan çocuğu ödemiştir.

  16. ÇOCUK ve ADÖLESANLAR • Sigara içimi pediatrik bir hastalıktır (Dr E. Dağlı). • Sigaraya başlama yaşı 12-13 • Her gün dünyada 80.000-100.000 çocuk sigaraya başlıyor (Dünya Bankası raporu 1999) • Sigara firmalarının temel hedefi öğrencilerdir

  17. Türkiye’de sigaraya başlama yaşı düşüktür

  18. Çocukların; • ABD’de %33-70 • İngiltere’de %50 • Türkiye’de %75’i pasif olarak sigara dumanına maruz kalıyor • 9-13 yaşları arasındaki 360 çocuğun SFT ile değerlendirildiği bir çalışmada; annelerin %27.5, babaların %79, en az bir ebeveynin sigara içme oranı %81.5olarak bulunmuştur. Postgrad Med J 1999;75:339-341.

  19. ÇOCUK AKCİĞER ve SOLUNUM YOLLARI • Çevresel sigara dumanına (ÇSD) maruz kalma tüm yaşlardaki çocukta akciğer verimi ve fonksiyonunu bozar. • Çocukluk astımının hem sıklığını hem de şiddetini arttırır. • Sigara dumanı sinüzit, rinit (nezle), kistik fibroz, öksürük ve geniz akıntısı problemlerini alevlendirir. • Çocuklarda soğuk algınlığı ve boğaz ağrısı sıklığını da arttırır.

  20. SİGARA ve ALERJİ Anneleri sigara içen çocuklarda cilt testlerinde alerji daha sık saptanmış. Ebeveynleri sigara içen erkek çocukların kan IgE ve eozinofil düzeyleri (kan alerjik elemanları) daha yüksek bulunmuş.

  21. GENÇLER • TÜRKİYE’ de 15 yaş üzerindeki nüfusun %43.6’ sı sigara içmektedir.* • Ülkemizde sigara içme alışkanlığı, %40-71 oranında 15-19 yaşlarında başlamaktadır.* • UHY-ME 2004 Çalışması sonuçlarına göre, 18 yaş üstü nüfusun %32’si her gün bir tütün mamulü kullanmaktadır. 18-24 yaş grubunda düzenli tütün mamülü kullanım sıklığı %32 olarak saptanmıştır.** *Sigara Alışkanlıkları ve Sigara ile Mücadele Kampanyası Kamuoyu Araştırması Raporu, PİAR, 1988 **Ulusal Hastalık Yükü-maliyet Etkinlik Çalışması, 2004

  22. GYTS (Küresel Gençlik Tütün Araştırması) • DSÖ ve CDC • 1998- • 133 ülke • 13-15 yaş arası • Amaç: Düzenli izlem, durum saptama ve müdahale

  23. Global Youth Tobacco Survey (GYTS) ABD SONUÇLARI • ABD’de sigara içim oranlarının düşmesini etkileyen faktörler; • Sigara vergilerinde 2003’e kadar %90’lık bir artışın sağlanması • Ülkede medya aracılığıyla anti-sigara kampanyaların gerçekleştirilmesi • Ülkemizde, Lise ve Üniversite öğrencilerinde yapılan çalışmalarda, sigara içim oranlarının Amerikan gençliğinin aksine yıllar içinde arttığı izlenmektedir. MMWR,2004/ 53(23);499-502

  24. TÜRKİYE KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI • Türkiye’de 61 ilden 202 okulda öğrenim gören 15.957 adet İlköğretim 7., 8., Hazırlık ve Lise 1 sınıfı öğrencisine 2003yılında uygulanmıştır. • Öğrencilerin %29,3’ünün en az bir kez sigara içmeyi denediği, • %9,1’inin halen sigara içtiği, • Hiç sigara içmeyen öğrencilerin %7,7’sinin gelecek yıl başlamayı düşündüğü saptanmıştır. KGTA-2003 Bilgi Notu. Sağlık Bakanlığı Madde Bağımlılığı Şube Müdürlüğü

  25. TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ve SİGARA

  26. TÜRKİYE’DE LİSE ÖĞRENCİLERİ ve SİGARA

  27. NEDEN SİGARA? • Gençlik dönemine özgü dürtüler: • Kendini kanıtlama • Arkadaşları içinde yer edinme • Otoriteye karşı gelme • Arkadaşlarından çekinme • Kilo kontrolü • Hayranlık duyduğu kişilere benzeme...

  28. SİGARA REKLAMLARI VE GENÇLİK • Siz pazarlasaydınız hedef kitleniz kimler olurdu? • Firmaların kendilerini uzun süre besleyecek geniş bir tiryaki pazarına gereksinimleri var • Türkiye genç nüfusa sahip bir ülke • Tiryakilik yaşı 10-20 arasında

  29. Brown &Wilkinson Araştırma Raporu “Ergenlik çağındaki çocukların tatlı sevdikleri bilinen bir gerçektir. Bu durumda sigaralara bal konulması düşünülebilir.“ 1975 RJ Reynolds Raporu “Camel büyümesini garantiye almak için, yeniliklere açık olan ve geleceğin sigara işini temsil eden, 14-24 yaş grubunu hedeflemelidir.”

  30. Gerçekte sigara; • Esaret • Başarısızlık • Geri kalmışlık • Sosyal dışlanma • Cinsel iktidarsızlıkla özdeşleştirilmeli. Sigara uyuşturucu alışkanlığına bir basamak olabilmektedir. Sigara içmeyen gençlere göre 8 kat daha fazla uyuşturucu kullanma riski taşımaktadır.

  31. Giderek artan sayıda nargile kafeler, sigara bağımlılığı oluşturulmasında aracılık ediyor • 1 nargile = 20 sigara

  32. SİGARA ve BAZI MESLEK GRUPLARI Türkiye, 1996, 1999(Bilir, N ve ark.)

  33. DSÖ 31 MAYIS 2005 SLOGANI

  34. ROL MODEL OLMADAKİ BAŞARIMIZ • Dedeoğlu 1994: %49.8 • Sezer 1995: %51 • Gürdal 1995: %42 • Kosku 2003: %35.3 (Toraks Derneği üyeleri) • Erbaycu 2004: %54.6 • ABD 1971: %18.8 • ABD 1991: %3.3

  35. SİGARANIN İÇERİĞİ • Tütün • Kağıt • Filtre kısımları • Katkılar • Ayrıca olasılıkla kalıntılar: • Pestisid (böcek zehiri) • Fertilizer (gübre) • Fumigants (buharla dezenfekte eden ajanlar) • Fabrikasyon sırasında işlem ajanları ASH sources of information Updated February 2001

  36. SİGARANIN İÇERİĞİ • Aktif sigara içen kişinin içine çektiği duman ana duman (mainstream), sigaranın yanan ucundan yayılan duman yan duman (sidestream) • Mainstream %8 partikül, %92 gaz komponenti, • Sidestream hemen tümü gaz ve daha toksik • Sigara içeriklerini ölçebilmek için bir laboratuarımız bulunmamaktadır.

  37. KAÇ MADDE VAR? • 1936, Bruckner: 120 madde • 1959, Johnstone and Plimmer 1959: 450 • 1968, Stedman: 950 • 1982, Dube and Green: 3875 • 1988, Roberts: 3996 • Günümüzde 4000’i geçmiştir. Farmakolojik aktif, toksik, mutajenik veya karsinojenik

  38. Sigara kitabı sayfa 18

  39. Ülkemizde Tütün Mamullerinin İçerikleri ile İlgili Sorunlar Vardır • Nikotin miktarı? • Katran miktarı?

  40. MUM YAĞI KADMİNYUM BÜTAN ÇÖZÜCÜ BÖCEK İLACI RADON TUVALET TEMİZLEYİCİSİ ASETON BOYA METHAN ARSENİK EGZOS ROKET YAKITI

  41. TÜTÜNÜN ALINABİLME YOLLARI • Smoking = dumanı nefesle içine çekmek • Sucking = emerek içine çekmek • Chewing = çiğnemek • Snuffing = burun yoluyla içine çekmek DSÖ 2006 SLOGANI

  42. Tablo 1:Tütün ürünleri özellikleri www. who.int

More Related