NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ

1. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLİĞİ AHMET KELEŞOĞLU EĞİTİM FAKÜLTESİ DERS ADI:BİLGİSAYAR DONANIMI DERS KONUSU:BİLGİSAYAR DIŞ BİRİMLERİ DERS GÖREVLİSİ:ÖĞR. GÖR. ALTAY SUBUTAY KAYA KONYA ARALIK 2013

2. BİLGİSAYAR DIŞ BİRİMLERİ X

3. GİRİŞ BİRİMLERİ • FARE • KLAVYE • MİKROFON • TARAYICI • OPTİK OKUYUCU • BARKOD OKUYUCU X

4. ÇIKIŞ BİRİMLERİ • MONİTÖR • YAZICI • PROJEKSİYON • KULAKLIK • HOPARLÖR • ÇİZİCİ X

5. HEM GİRİŞ-HEM ÇIKIŞ BİRİMLERİ • HARD DİSK • FLASH BELLEK • DİSKETLER • SWİTCH • ETHERNET KARTI • ADSL MODEM • CD VE DVD SÜRÜCÜLERİ X

6. 1)KLAVYE İki çeşit klavye vardır Q ve F. Farkları sadece harflerin yerlerinin değişikliğidir. Klavyenin en sol üstündeki karakter ne ise(F yada Q) klavye ona göre isimlendirilir. X

7. Klavye anahtarlama teknolojisini kullanan yapıya sahiptir. Klavye üzerinde her bir tuş, aslında birer elektriksel anahtardır. Tuşlar, matris düzeninde satır ve sütunlara yayılmış anahtar düzenine sahiptir. Bu anahtarlar kapasitif, mekanik ve kauçuk yapıda olabilir. Bunlardan en çok kullanılan ve ekonomik olan kauçuk yapılardır. Kauçuk yapının altında karbon malzeme iletkenliği sağlamak üzere kullanılır. Her bir anahtarın altında kısa devreye açık iletken yapı vardır. X

8. KLAVYENİN İÇ YAPISI VE ÇALIŞMASI Klavyenin içi Klavye içerisinde bulunan mikroişlemci Klavye yapısı ve çalışması bakımından küçük bir mikrobilgisayara benzer. Kendine ait bir mikroişlemcisi ve devreleri vardır. Bu devrelerin büyük bir kısmı tuş matrislerinden oluşur. X

9. Klavye Çeşitleri: Normal Klavye : Üzerinde sadece karakterler, harfler, sayılar ve fonksiyon tuşlarının bulunduğu klavyelere denir. Multimedya Klavye : Normal klavye üzerine ek bazı tuşların eklenmesi ile normal klavyelerin gelişmiş versiyonudur. Optimus Klavye : Günümüzde Optimus ismi verilen ve her bir tuşun işlevi kolaylıkla değiştirilebilen klavyeler bulunmaktadır. Klavyelerin üzerindeki simgeler ve işlevleri klavyeye ait program yardımıyla kolaylıkla işlevine göre değiştirilebilmektedir. Tuşlar OLED(Organik LED) denilen displaylerden oluşur. X

10. X

11. Klavye Parametreleri: • Q ve F Tipi : Klavyedeki harflerin yerlerini belirleyen bir kriterdir üstteki resme bakabilirsiniz. • Bağlantı Noktası : Klavyenin kasaya bağlanacağı portu gösterir. Bilgisayarda PS/2 portu bozuk değilse, PS/2 tercihi daha isabetli olacaktır. USB klavyeler bozuk PS/2 için alternatiftir. X

12. 2)FARE(MOUSE) Standart olarak bir farede üç adet düğme (sol, orta, sağ) bulunur. X

13. FARENİN YAPISI VE ÇALIŞMASI: Fareler yapı olarak ikiye ayrılır: A)MEKANİK FARELER: Bu tip farelerde yatay ve düşey kaydırıcıya serbest dönebilen topun sürtünmesi ile fare hareketi algılanır.Kaydırıcılar üzerinde delikler bulunan disklere sahiptir. Disklerin önünde ve arkasında optik (IR) alıcı ve vericiler vardır. Topun hareketi ile dönen disk, vericinin yaydığı ışığın alıcıya ulaşırken kesikli olmasını sağlayacaktır. Alıcının ışık aldığı anlar sayılarak farenin hangi eksende ne kadar ilerlediği hesaplanarak bilgisayara gönderilir. X

14. X

15. B)OPTİK VE LAZER FARELER: Optik fareler aydınlatma için LED ışığı kullanırken lazer fareler lazer ışınını kullanır. Lazer, yüzeydeki daha fazla ayrıntıyı gösterebilme kabiliyetine sahiptir. Farenin hareket ettiği yüzeyden alınan görüntüler işlenerek DSP (digital signal processing) devreleri yardımıyla hangi yönde hareket ettiği saptanır. Yüzeyden alınan her bir resim işaret işleyiciye gönderilir.İşaretişleyici devre, farenin hareket hızına ve yönüne, resimleri karşılaştırarak karar verir. X

16. X

17. Fareleri bağlantı şekillerine göre kablolu ve kablosuz olmak üzere ikiye ayırabiliriz: Kablolu fare: Fare ile bilgisayar arasındaki bağlantı bir kablo vasıtası ile sağlanır. Kablosuz (wireless) fare: Fare ile bilgisayar arasındaki bağlantı kablosuz vericiler ile sağlanır. X

18. Fare Bağlantıları : Farenin kasaya bağlanacağı portu gösterir. Fare, PS/2 ve USB olmak üzere iki bağlantı noktası üzerinden bilgisayara bağlanır. Dönüştürücüler yardımıyla USB ve PS/2 bağlantı noktaları arasında dönüşüm yapılarak bağlantı yapılabilir. X

19. 3)YAZICILAR(PRINTER) Bilgisayardaki bilgileri, yazıları, resimleri vs. kağıda dökmeye yarayan aletlerdir. Letter Quality (LQ) yani harf kalitesi ise, yazıcıların sınıflandırılmasında kullanılan bir ifadedir. Yazıcının yaptığı baskının matbaa kalitesinde olup olmadığını açıklar. X

20. Yazıcı Çeşitleri: A)Papatya çarklı yazıcılar B)Nokta vuruşlu yazıcılar C)Mürekkep püskürtmeli yazıcılar D)Lazer yazıcılar X

21. A)PAPATYA ÇARKLI YAZICILAR Papatya çarklı yazıcılar, mükemmel baskı kalitesi sağlarlar ve karbon kopya çoğaltabilirler. Baskı sırasında kullanılan teknik bakımından daktiloya ve papatya görünümüne benzerler. Baskı çarkı denilen çarkın üzerinde 92 (bazen daha fazla) karakter yerleştirilmiştir. Bir elektro-mıknatıs tarafından hareket ettirilen bir çekiç ile bu kabartma karakterler kağıt üzerine basılır. Arada bulunan mürekkepli şeridin izi kağıda basılmış olur. Bu yazıcılar grafikleri ve farklı yazı tiplerini ancak özel bir grafik baskı çarkıyla basabilirler.  X

22. X

23. B)NOKTA VURUŞLU YAZICILAR En yaygın kullanılan yazıcılardır. Kimi kaynaklarda “iğneli yazıcı” yada “matris yazıcı” (dot matrix printer) diye adlandırılan bu yazıcıların yazma kafası bir matris şeklinde dizilmiş küçük iğneciklerden (yada mikro çekiçlerden) oluşur.  X

24. Yazıcı kafası bir adım motoru tarafından bir dişli kayış yada daha farklı bir yöntemle yatay olarak hareket ettirilir. Bu sayede yazıcı kafa yatayda istenilen her konuma getirilebilir. Dikey doğrultuda kafa hareket etmez bunun yerine kağıt dikey doğrultuda hareket eder. Bilgisayardan gelen sinyale bağlı olarak kafanın içindeki elektro-mıknatıslar yardımıyla bu çekiçlerin bazıları öne çıkar, aynen daktiloda olduğu gibi, mürekkepli bir şerit üzerinde nokta vuruşlarla şekil tanımlanır. X

25. Bugün 9 ve 18 iğneli yazıcılar kullanılmaktaysa da genellikle 24 iğneli matris yazıcılar tercih edilmektedir. İğne sayısının artışı tek bir karakteri daha fazla nokta vuruşuyla oluşturmayı, dolayısıyla birim alan daha fazla nokta sığdırabilmeyi mümkün kılar. X

26. C)MÜREKKEP PÜSKÜRTMELİ YAZICILAR Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda nokta matrisli yazıcılardandır. Ancak bu yazıcılar şerit kullanmazlar. Bunun yerine resmi ve karakterleri oluşturmak için vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Yazıcı kafası kağıda değmez. Bunun yerine kafa kağıda mürekkep damlacıkları püskürtür. X

27. Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda kullanılan yöntem nokta matrisli yazıcılarda kullanılan yönteme benzer. Kafa bir adım motoru ile sağa sola hareket ettirilirken kağıt merdaneler yardımıyla sağa sola doğru hareket ettirir. Yazıcı kafası dikey olarak yerleştirilmiş birçok püskürtücü ucundan kağıda minik noktalar halinde özel bir mürekkep püskürtür. Mürekkebi kafadan ileri doğru püskürtmek için iki yöntem kullanılır. Isıl Kabarcık püskürtme (ThermalBuble Jet) yöntemi ve pieozo elektrik yöntemi.  X

28. D)LAZER YAZICILAR Lazer yazıcılar vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Lazer yazıcılarda kullanılan baskı yöntemi fotokopi makinesindekine benzer Lazer yazıcılar satır satır yazmak yerine sayfa sayfa yazarlar. Sıklıkla Lazer yazıcı üreticileri Fotokopi makinesi üreticilerinin mekanizmalarını kullanırlar.Lazeryazıcı bütün sayfayı bir kerede basmak için geniş bir bellek kullanır. X

29. 4)FLASH BELLEK Flash bellekler verileri kalıcı olarak depolayan taşınabilir, birçok ortam tarafından desteklenen ve kullanılan hafıza birimleridir. Hafıza çeşitlerinden EEPROM’dan farkları, yazma ve silme boyutunun byte değil daha büyük bloklar hâlinde olmasıdır. Günümüzde flash belleklere “USB BELLEK” isimi de verilmektedir. X

30. Flash hafıza yapısı en küçük bilgi olan bitlerin içerisinde depolandığı en küçük hafıza hücreleri dizisinden oluşur. Bu dizinin satır ve sütunları vardır. Satır ve sütunların her bir kesişimindetransistörler vardır. Önce bir oksit tabakası bu transistörleri birbirinden ayırır. Elektrik yükü prensibi ile çalışır. Oksit tabakası yükün boşalmasını engellediği için veriler yıllarca saklanabilir. Oksit tabakası yazma/silme işlemlerinde zamanla işlevini yitirir. X

31. 5)MODEMLER Bu kelime Modülasyon+Demodülasyon kelimelerinin baş kısımlarının birleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Uzak mesafelere sayısal veriyi göndermek teknik açıdan mümkün olmadığı için gönderilecek veri sayısal biçimden analog biçime(Modülasyon) çevrilerek gönderilir. Gelen veri ise analog biçimden sayısal biçime(demodülasyon) çevrilerek alınır. X

32. Bilgisayarlarda yaygın kullanılan üç çeşit modem vardır. • Dial-up(çevirmeli) • Kablo modem • ADSL(Asimetrik sayısal abone hattı) modemler X

33. Dial-upve ADSL modemler, kiralık ve çevirmeli telefon hatlarla kullanılırken kablo modemler kablolu televizyon yayını üzerinden internete erişim sağlar. Günümüzde ADSL ve kablo modemler artık dialup modemlerin yerlerini almaya başlamışlardır. Kablo ve ADSL modemler sadece modem olmayıp bünyelerinde yönlendirici, geçityolu ve firewall(güvenlik duvar) gibi ağ cihazlarını da barındırırlar. Ayrıca üzerlerinde değişik sayıda ethernet portlarda bulunur. Bu port sayısınca bilgisayar internete bağlanabilir. X

34. 6)TARAYICI Tarayıcılar içlerindeki özel düzenek yardımıyla herhangi bir nesneyi optik olarak tarayan, taranan bilgiyi sayısal bilgiye çeviren ve yazılım aracılığıyla elde edilen sayısal bilgiyi sıkıştırılmış resim türü olan JPEG ya da başka bir türe çeviren cihazlardır. Tarayıcıların bir önemli özelliği de OCR (Optical CharacterRecognition) denen yazılım tekniğiyle karakterlerin de taranıp bir metin dosyası olarak kaydedilmesini sağlamaktır. X

35. Tarayıcı Alırken Nelere Dikkat Edilmeli; • Hangi amaçla kullanılacağını belirleyin • Dpi oranına dikkat edin • Scannerın bağlantı tipinin USB olması önemlidir. • Renk yoğunluluna • Tarama kalitesine • Uzun süreli ve sık kullanacak iseniz, kapağı tutan menteşelerin sağlam olmasına da dikkat edin. X

36. Uyumlu işletim sistemlerinin neler olduğuna bakın.Kendi kullandığınız/kullanacağınız işletim sistemlerini destekleyen bir ürün alın. • Her ayarı yapmanıza izin veren bir tarama yazılımını barındırmasına • Sağlam, menteşesinden uzayan bir kapağa sahip olmasına • Kullanım ve kurulum kolaylığı • Aldığınız ürünün garanti şartlarını, satış sonrası arıza durumunda teknik desteğinin ne durumda olduğunu iyice öğrendikten sonra satın alma işlemini gerçekleştirin. X

37. Türkçe destekleyen bir optik karakter tanıma • Çözünürlüğüne • Hızına • Hangi yazılımı desteklediğine • OCR özelliğini destekleyip desteklemediğine X

38. 7)ÇİZİCİ Ekranda yaratılan çizim ve grafikleri basmadan kullanılan çıktı aygıtıdır. Çiziciler genellikle bir kalemi büyükçe bir kağıdın üzerinde gezdirerek doğrular, daire gibi şekiller çizerler. Çok doğru çizimler üretirler. Bu nedenle çizim programlarında sık kullanılırlar. X

39. Çizicilerin çoğunda renkli grafikler üretme ve kalem değiştirme özelliği vardır. Bu çiziciler metin basımına uygun değillerdir. Çünkü her karakteri tek tek çizmek uygun değildir. Ayrıca karakterler her zaman tek dize görünürler. Günümüzde iki tek çizici vardır: • Düz satırlı çiziciler • Tamburlu çiziciler X

40. 8)PROJEKSİYON CİHAZI Projeksiyon cihazı, içinde bulundurduğu lamba (ışık kaynağı) sayesinde, harici bir kaynaktan (bilgisayar, medya oynatıcı vs) aldığı görüntüyü daha da büyüterek perdeye ya da duvara yansıtan görüntü cihazlarıdır. Projektörler ilk olarak Birinci ve İkinci Dünya savaşında yapay ay ışığı yaratarak gece saldırısı fırsatlarını artırmak için kullanıldı. X

41. Projeksiyon cihazları alırken; parlaklık, çözünürlük ve güven önemlidir. Parlaklık ve çözünürlük, projeksiyon cihazlarından daha etkin bir verim alabilmek için, güven ise tanıdık markaların cihazlarını tercih ederek olası bir problemde kısa zamanda çözüme kavuşturulacağı güvencesidir. X

42. Projeksiyon Cihazında Çalışma Prensibi • Işık kaynağından yola çıkar. • Yoğunluk ayarlayıcı filtrelerden geçer. • Renkler ayrıştırılır. • Ayrıştırılan renkler yansıtılır. • Birleştirici tüpte toplanır ve prizmada son şeklini alır. • Lens yardımıyla yansıtılır. Renklerin ayrıştırılmasında, ışığın lense yansıtılmasında farklı teknolojiler kullanılır, yada renklerin kaç kontrolcü ile ayrıştırıldığına göre teknolojiler yeni adlar alır. X

43. Projeksiyon Çeşitleri • DLP(DigitalLightProcessing) Pikseller arası yakın olduğu için iyi bir görüntüye sahip Daha iyi kontrast Daha az bakım(tozlanmaya karşı) Daha portatif yapıya sahiptirler. Renk doygunluğu düşüktür. • LCD Renk doygunluğu daha iyi Renk geçişleri keskindir Ölü pikseller, biraz daha kaba Görüntüde meydana gelen, pikseller arası boşluklar dezavantajlarıdır X

44. 9)HARD DİSK (HDD) Verilerimizi kalıcı olarak saklamak için kullanılan bir saklama birimidir. Sabit disk döner bir mil üzerine sıralanmış, metal veya plastikten yapılma ve üzeri manyetik bir tabaka ile kaplı plakalar ve bu plakaların alt ve üst kısımlarında yerleşen okuma/yazma kafalarından oluşur. Veriler sabit diskteki bu manyetik tabakalar üzerine kaydedilir. X

45. Verilerin kaydedilmesinde mıknatıslanma mantığı kullanılır. Mıknatısın iki kutbu dijital olarak 1 ve 0 ‘ı temsil eder. X

46. Hard Disk (HDD) Nasıl Çalışır? Bir hard disk en basit haliyle şu parçalardan oluşur: Bilgilerin manyetik olarak depolandığı bir veya daha fazla sayıda plaka (platter), okuma yazma kafaları, plakalarla okuma yazma kafalarının hareketini sağlayan motorlar ve diskin kontrolünden sorumlu devreleri üzerinde barındıran kontrol kartı. X

47. X

48. Bir Hard Diskin Kapasitesini ve Performansını Belirleyen Özellikler Dönüş Hızı: Plakların dönüş hızıdır. Plakalar masaüstü sistemlerimizde kullandığımız IDE disklerde genelde 5400 veya 7200 RPM (Rotates Per Second, dakikadaki dönüş hızı) hızında dönerken SCSI disklerde bu hız 15000 RPM`ye kadar çıkabilir. Erişim Süresi: Okuma/yazma kafasının disk üzerindeki bir noktaya ulaşması için geçen süre. Ortalama erişim süresi modern IDE disklerde 10 ms`nin altındayken SCSI disklerde daha da düşüktür. Veri Aktarım Hızı: Hard diskin saniyede aktarabildiği veri miktarıdır. Kullanılan arabirime ve diskin özelliklerine göre değişir. X

49. Hard disk Alırken nelere dikkat edilmeli? 1-Depolama Kapasitesi2-Dönüş Hızı 3-İz başına sektör sayısı4-Erişim süresi5-Dahili veri transferi6-Kullanılan arabirim(ATA ,SATA ,..) X

50. 10)CD(Compact Disc) CD (compactdisc), küçük, taşınabilir, yuvarlak boyutlarda, elektronik kayıt, yedekleme, ses video saklamak ve bilgisayar verilerini sayısal bir formatta saklayabilen, optik medyadır. 650-700-720 MB kapasiteleri vardır. CD, 1,2 mm kalınlığında, 15-20 gram ağırlığında,120mm çapında ve polikarbonat plastikten yapılmıştır. X