1 / 79

Poslovna informatika

Poslovna informatika. Osnove hardvera - periferije. Periferije. Ciljevi: Ulazni uređaji i njihova uloga u procesu unošenja različitih tipova informacija u računar Izlazni uređaji i način na koji oni čine računar korisnijim Funkcionalnost različitih tipova uređaja za memorisanje

conan-woodard
Download Presentation

Poslovna informatika

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Poslovna informatika Osnove hardvera - periferije Glava 3

  2. Periferije Ciljevi: Ulazni uređaji i njihova uloga u procesu unošenja različitih tipova informacija u računar Izlazni uređaji i način na koji oni čine računar korisnijim Funkcionalnost različitih tipova uređaja za memorisanje Način integracije komponenti računarskog sistema u jedinstvenu celinu Glava 3

  3. Periferije Ulazni uređaji Tastatura (keyboard) Najčešći oblik ulaznog uređaja Koristi se za unos slova, brojeva i specijalnih znakova Nekada, unos u računar putem prekidača – unos jednog bita u vremenu Glava 3

  4. Periferije Tastatura Standardna tastatura – QWERTY raspored Ergonomska tastatura Preventiva za moguće zdravstvene probleme Bežična tastatura (wireless) Infracrveni zraci Rasklapajuća tastatura Koristi se za palm-računare Jednoruke tastatura (half) Tastature štampane na membrani Glava 3

  5. Periferije Ulazni uređaji Uređaji za pokazivanje (Pointing Devices) Miš Touchpad Pointing stick Trackball Joystick Graphics tablet Touch screen (U/I uređaj) Smart Whiteboard Neefikasni su za velike unose Glava 3

  6. Miševi Glava 3

  7. Periferije Ulazni uređaji Uređaji za očitavanje Čitaju oznake koje prezentuju kodove posebno dizajnirane za računarski unos Glava 3

  8. Periferije Uređaji za očitavanje Optički čitači Čitač znakova napisanih magnetnim mastilom Čitači bar-kodova - POS (point-of-sale) terminali Pen scanners Tablet PC (MS Win XP Tablet PC ) Interaktivne pametne table (Smart whiteboard, 1991) Čitač radio identifikacionih kodova (RFID) Glava 3

  9. Periferije Ulazni uređaji Skeneri prihvataju i digitalizuju štampane slike i druge štampane materijale u bit mapirane slike Ravni skeneri (Flatbed), 3600 dpi, 48 bita dubine boja Skeneri negativa i slajdova Portabl skeneri (Sheet-fed scanners) (bazirani na CCD array) Dobošni skeneri (Dram scanners), skupi, velikog kapaciteta (koriste fotomultiplikativne cevi - PMT) OCR (Optical character recognition) programi: Prevodi bit mapirane slike u ASCII karaktere Većina skenera danas ima OCR softver Glava 3

  10. Periferije Ulazni uređaji Digitalna kamera Koristi fleš memoriju Snimci se prihvataju kao digitalne slike Digitalne slike se memorišu kao nizovi bita na čvrsti disk računara, ili neki drugi digitalni memorijski medijum Glava 3

  11. Periferije Ulazni uređaji Video digitalizator (video grafička ploča) Prihvata analogni ulaz sa: Video kamere (analogne) VCR (Video kasetnog rekordera) ili TV prijemnika Vrši konverziju u digitalni signal: Zapisuje se u memoriju i prikazuje na računarskom ekranu Omogućava videokonferencije: Video slike se prenose kroz računarsku mrežu Ljudi na različitim fizičkim lokacijama mogu se čuti i videti Koriste se za vođenje daljinskih sastanaka Imaju veliku primenu u telemedicini Glava 3

  12. Periferije Ulazni uređaji Audio digitalizator Digitalizuje analogni zvuk sa: Mikrofona Diktafona Ostalih ulaznih uređaja Digitalni audio signali mogu biti: Memorisani Naknadno procesirani specijalizovanim softverskim alatima Glava 3

  13. Periferije Softver za prepoznavanje govora Vrši konverziju analognog govornog signala u digitalni oblik Digitalni signali se mogu editovati, memorisati i štampati Primena: medicina, vojne namene, obuku kontrolora leta, kol centri, hendikepirana lica, robotika, kućna automatika (akustomati), rad sa računarom bez ruku, mobilna telefonija itd. Glava 3

  14. Periferije Ulazni uređaji Senzori Dizajnirani su u cilju monitorisanja fizičkog okruženja i uslova Temperatura, vlažnost, pritisak, zagađenost vazduha Obezbeđuje podatke za potrebe: Robotike Kontrole klime okoline Vremenske prognoze Medicinskog monitoringa Naučnih istraživanja, ... Glava 3

  15. Periferije Izlazni uređaji Ekranski izlaz Monitor (video displej) prikazuje znake, grafiku, fotografske slike, animaciju i video Video adapter - povezuje monitor sa računarom VRAM ili video memorija - poseban deo RAM-a u kome se drže video slike što je više video memorije, to je moguće prikazati više detalja na jednoj slici Glava 3

  16. Monitori • 70-ih monitori su bili sa zelenim ekranom • 1981 – CGA – Color Graphics Adapter • 4 boje – 320x200 • 1984 – EGA – Enhanced Graphics Adapter - 16 boja – 640x350 • 1987 – VGA – Video Graphics Array • 1990 – XGA – Extended Graphics Array- do 16.8milionaboja i 1024x768 • Danas – UXGA – Ultra Extended Graphics Array- do 16.8milionabojai 1600x1200 rezolucijom Glava 3

  17. Konektori za monitor • VGA – Starija tehnologija • DVI – Razvijen da omogući veliku rezoluciju na digitalnim ravnim ekranima VGA – Video Graphics AddaptorDVI – Digital Video Interface VGA DVI Single Link DVI Dual Link Glava 3

  18. Periferije Monitori Veličina monitora: meri se kao dužina dijagonale ekrana (tipično 15-21 inč) Rezolucija: broj piksela koji se može prikazati na ekranu Piksel: osnovne tačke koje čine sliku Što je rezolucija veća ove tačke su sve bliže jedna drugoj Rezolucija: npr. 1024 x 768 = 786.432 piksela Kvalitet slike zavisi od rezolucije i tzv. dubine boja (ili bitske dubine) Dubina boje (Color depth) se odnosi na broj različitih boja koje monitor može da prikaže u jednom trenutku Glava 3

  19. Periferije Klase monitora: CRT (zasnovani na katodnim cevima) LCD (Liquid Crystal Displays) su savremeni popularni monitori Projektori folija (Overhead projection panels) Video projektori (LCD displej) Glava 3

  20. Periferije Papirni izlaz Štampači produkuju papirni izlaz ili štampani materijal (hard copy) na bazi statičkih informacija Dve osnovne grupe štampača: Sa dodirom Bez dodira Štampači sa dodirom: Linijski štampači (po jednu liniju, 600-1200lin/min) Matrični štampači (slično pisaćoj mašini glava printa matricu tačaka na papir) Glava 3

  21. Periferije Štampači bez dodira Laserski štampači (proces štampanja od 7 koraka): Program - Adobe PostScript ili HP Printer Command Language kodira izvorni materijal Raster Image Processor(RIP) genriše rasterske linije slike RIP koristi program i generiše bitmapiranu stranicu za štampu i šalje strim bita u RI memoriju (bafer) RI bafer moduliše laserski snop, koji reflektovan od fotoreceptorske površine rotirajućeg doboša formira sliku električnih naboja Laserski snop neutrališe naboj bele površine i ostavlja statičku negativnu sliku na fotoreceptorskim senzorima rotirajućeg doboša Negativni naboj čestica tonera ne dodiruju bele površine Brži je (5 do 30 str/min) i skuplji od matričnog štampača Izlazni materijal je visoke rezolucije Inkdžet štampači: Ubrizgavanjem mastila (termalni, piezoelektrični, kontinualni metod) na papir produkuje štampani tekst ili grafičke slike Štampa manje stranica/minuti nego laserski štampač Obezbeđuje boje visoke rezolucije i niže cene od laserskog štampača Glava 3

  22. Periferije Multifunkcionalni (MFP) štampač kombinuje skener, štampač, faks, fotokopir i sl. (all-in-one) Ploter: produkuje velike, inženjerske šeme i mape Glava 3

  23. Periferije Izlazni uređaji Faksimil (fax) mašine Sadrži: skener, modem, printer, telefon Slanje: faks skenira svaku stranicu, transformiše skenirane slike u nizove digitalnih signala, koji se zatim šalju preko telefonske linije do prijemnog faksa Prijem: faks mašina nakon prijema signala rekonstruiše i štampa crno beli faksimil ili kopiju originalne stranice Faks modem Transformiše dokument u digitalne signale koji se prenose preko telefonske linije da bi se zatim dekodovali u prijemnoj faks mašini Glava 3

  24. Modemi • Modulator i Demodulator • Menja digitalne signale da omogući transfer preko analognih linija • Raniji – 300bps • Poslednji – 56Kbps Glava 3

  25. KablovskiiADSL modemi • Kablovski • 30-40Mbps • ADSL • Asymmetric Digital Subscriber Line • 8 Mbps – 100MBps Glava 3

  26. Periferije Audio ulaz/izlaz Audio kartice Omogućava da PC: Prihvata mikrofonski ulaz Reprodukuje muziku i druge zvuke preko zvučnika Obrađuje zvuk na različite načine Sintisajzeri Koristi se za generisanje muzike, šuma i drugih zvučnih efekata Glava 3

  27. Periferije Kontrola drugih uređaja Izlazni uređaji mogu transformisati digitalne signale u ne-digitalne (analogne) pokrete Robotska ruka Telefonska centrala Transportni uteđaji Automatizovani industrijski sistemi Svemirski brodovi.... Glava 3

  28. Periferije Ergonomija i zdravlje Izabrati uređaje koji su ergonomski dizajnirani Kreirati zdravo radno okruženje Ugraditi fleksibilnost u radno okruženje Odmarati oči Skupljati i opuštati napete mišiće Slušati svoje telo Tražiti pomoć kada je to potrebno Glava 3

  29. Periferije Uređaji za smeštanje podataka (storrage devices) Osnovni parametri: Lokacija (online, offline), kapacitet (MB), brzina (učitavanja/isčitavanja), metod pristupa (direktan/indirektan...) Vrste Magnetne trake Magnetni diskovi Optički diskovi Fleš memorije ... Glava 3

  30. Periferije Magnetne trake Kapacitet: mogu da memorišu veliku količinu informacija na malom prostoru uz relativno nisku cenu Ograničenja: sekvencijalan pristup podacima Primena: koriste se uglavnom za potrebe pravljenje rezervnih kopija (backup) Glava 3

  31. Periferije Magnetni diskovi Slobodan pristup podacima preko disk drajva Disketa (Flopi disk) Omogućava jeftino, prenosivo memorisanje Čvrsti disk (Hard disk) Neprenosiv, čvrst disk koji se okreće konstantnom velikom brzinom Omogućava mnogo brži pristup nego flopi disk Standardan kapacitet: 40 GB, 80 GB, 120 GB, 750 GB i više Prenosivi medijumi (Zip & Jaz diskovi, USB) Omogućavaju memorisanje informacija na prenosivim medijumima velikog kapaciteta Glava 3

  32. Tragovi na flopi disku • Tragovi sukoncentrični krugovi • Brojanje počinje od spoljnog kruga prema centru Glava 3

  33. Bočni presek cilindera FDuDisk Drive-u Strane ili glave Cil = 79 Cil = 0 Dvostrani disk 1 Trag 0 Strana 1 0 Trag 0 Strana 0 Osovinamotora Čini cilinder 0 Disk Drive Glava 3

  34. Gustina podataka po tragu Flopi diskovi visoke i niske gustine Gustina Broj tragova po strani Veličinaddiska 3½” Low 720KB 80 3½” High 1.44MB 80 Glava 3

  35. Definicijasektora • Sektor jekontinualni linearniniznamagnetisanih bitakoji zauzimaju zakrivljenu sekciju traga • Sektori sunajmanje fizičke jedinice za skladištenje na disku - Svaki sektor skladišti 512 Bajtapodataka • Brojanje fizičkih sektora unutar traga počinje sa 1 Glava 3

  36. C 0 2 4 H 1 1 1 S 1 1 1 Jedinica za skladištenje na flopi disku Pogled iznad (gornje) strane 1 flopi diska Sektor 1, Trag 0 Kapacitet FD: C*H*S*512 Bajta Glava 3

  37. Struktura Hard Disk-a • Čvrstapovršina i kućište • Više ploča diska u asamblu povećavaju kapacitet skladištenja bez ekvivalentnog povećanja cene • Ansambl HD mora biti sterilan i hermetičkizatvoren Glava 3

  38. Glava/Klizač Komparacija HDglava i drugih čestica Vlas kose Čestica prašine Čestica dima Otisak prsta Visina lebdeće glave Glava 3

  39. Unutrašnja struktura asambla HD Ploča Glava za pisanje/čitanje Osovina Pokretač glava-ručka Kućište Mrežni konektor PCB Glava 3

  40. Kretanje glava Bočni presekHDD Strane ili glave Ručka Osovinamotora Glave za pisanje/ čitanje spojene na zajedničku ručku kreću se zajedno Disk Drive Glava 3

  41. Ansambl skupa glava Glava 0 CILINDER Glava1 Glava 2 Glava 3 Glava 4 Glava5 Trag Sektor Organizacijaelemenata HD Glava 3

  42. Proračun kapaciteta HD-CHS adresiranje- Za dati: • Brojcilindera • Brojstrana/glava • Brojsektora potragu Množimo brojeve: Cilindera x Glava x Sektora/Tragu x Bajta/Sektoru 6,304 x 16 x 63 x 512 Ukupan maksimalni kapacitet ==> 3,253,469,184 bajta (3.2GB) Glava 3

  43. Laptop HD Tipičan HDLaptopaInformacije saoznake na HD Da li zaista ima 8 ploča diskova unutra? Šta se u stvari dešava? Glava 3

  44. Zonsko (LBA) adresiranje bita na disku • Disk je podeljen u i “zone” • Svaka zona ima različit broj sektora po tragu • Iskorišćenje prostora diska je mnogo efikasnije • LBA (Logicval Block Addressing) 9 sektora/tragu 12 sektora/tragu 16 sektora/tragu Glava 3

  45. CHSLBA 15 0 14 1 13 2 12 3 11 4 10 5 9 8 7 6 43 36 12 42 37 5 41 38 40 39 0,2,6 37 11 6 10 7 9 8 Trag Sektor CHSu poređenju saLBA 0,0,1 0 0,0,3 2 0,0,6 5 Glava 3

  46. Proračun kapaciteta HD u LBA sistemu • U LBA sistemu, kapacitet diska se računa množenjem ukupnog broja predstavljenih sektora sa 512 bajta– što daje ukupan broj bajta po disku • 234441648 x 512 = 120,034,123,776 ili 120Gb Glava 3

  47. Periferije Optički diskovi Koriste laserske zrake za čitanje i upisivanje informacionih bita na površinu diska Nisu tako brzi kao magnetni diskovi Velikog su kapaciteta Vrlo pouzdani (za dugotrajna čuvanja) Glava 3

  48. Tipovi CD media • Generalnopostoje tri tipa CD media: • Read-Only: samo za čitanje, (“Factory Pressed”) • CD-Digital Audio (CD-DA) – “muzički” CD • CD-ROM • CD-Recordable (CD-R): za snimanje • CD-ReWritable (CD-RW): za višekratno snimanje • Razlikuju se po: • fizičkoj kompoziciji, • načinu skladištenja podataka i • fizičkom izgledu Glava 3

  49. Opšti atributi • Svi mediji su debljine 1.2mm • “Standardni” diskovi su 12cm u pečniku • Svi formati skladište podatke u spiralnim tragovima počevši iznutra • Podaci se čitaju laserskim snopom i merenjem količine reflektovane svetlosti Glava 3

  50. Fabričkipresovani CD (samo za čitanje) • Podaci su uskladišteni kao mikroskopska uzvišenja • Laser za čitanje detektuje uzvišenja na inače perfektnomm ogledalu • Nema uzvišenja= “1” • Uzvišenje = “0” CD-Audio / CD-ROM Glava 3

More Related