Podstawy zarządzania – materiał do ćwiczeń

1. Podstawy zarządzania – materiał do ćwiczeń dr inż. Paweł Pietras

2. Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej

3. Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej • Działalnością gospodarcząjest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły działalność wytwórcza, handlowa, budowlana lub usługowa • Status przedsiębiorcy posiadają podmioty, które podejmują i wykonują działalność gospodarczą zawodowo i we własnym imieniu

4. Podstawy prawne działalności gospodarczej • Ustawa z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej • Ustawa z 2.07.2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności • Ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych

5. Wybór formy prawnej działalności • Zależy od: • rodzaju działalności • skali • Wpływa na: • zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy • zasady rozrachunków księgowo-podatkowych

6. Wybór formy prawnej działalności • W polskim prawie Przedsiębiorca ma do wyboru 3 podstawowe formy prawne: • jednoosobowej działalności gospodarczej osoby fizycznej • handlowej spółki osobowej (jawna, komandytowa, komandytowo- akcyjna, partnerska) • spółki kapitałowej(z o.o., S.A.) • Spółka cywilna nie posiada statusu przedsiębiorcy

7. Wybór formy prawnej działalności

8. Przedsiębiorstwo – Zakład – Firma • Przedsiębiorstwo w świetle prawa ma kilka znaczeń • W znaczeniu funkcjonalnym oznacza stałą działalność zawodową, tzn. działalność gospodarczą (produkcję, handel, usługi) • W tym znaczeniu Przedsiębiorstwo jest prawem podmiotowym bezwzględnym, chronionym przepisami K.c., ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji itd.

9. Przedsiębiorstwo – Zakład – Firma • W znaczeniu przedmiotowym przedsiębiorstwo to zespół środków produkcji – kompleks majątkowy odpowiednio zorganizowany w celu prowadzenia działalności gospodarczej • W tym znaczeniu występuje jako przedmiot czynności prawnej (sprzedaży, dzierżawy itp.) lub przedmiotu określonych praw (np. prawa własności)

10. Przedsiębiorstwo – Zakład – Firma • Wg K.c. przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników niematerialnych (nazwa, prawa majątkowe o charakterze niematerialnym, wierzytelności, prawa autorskie) i materialnych (nieruchomości, ruchomości) przeznaczony do prowadzenia działalności • Przedsiębiorstwo posiada osobowość prawną lub zdolność do czynności prawnych

11. Przedsiębiorstwo – Zakład – Firma • Zakład jest jednostką organizacyjną stanowiącą całość pod względem technicznym, lokalizacyjnym i organizacyjnym • Zakład nie maosobowości prawnej – wchodzi w skład jednostki posiadającej taką osobowość • Odrębność zakładu jest jedynie wewnętrzna, w odniesieniu do jednostki w skład której wchodzi

12. Przedsiębiorstwo – Zakład – Firma • Przedsiębiorca działa pod firmą – art. 432 K.c. obowiązujący od 2003 r. • Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku • Firma nie powinna wprowadzać w błąd w szczególności co do osoby, przedmiotu lub miejsca działalności

13. Przedsiębiorstwo – Zakład – Firma • Tzw. prawo firmowe wyróżnia 3 zasady: • prawdziwości – nazwa przedsiębiorcy powinna odpowiadać rzeczywistemu przedmiotowi jego działalności i nie powinna wprowadzać w bład • jedności – przedsiębiorstwo może mieć tylko jedną nazwę • wyłączności – wyklucza się możliwość posługiwania się na terenie działalności danego przedsiębiorstwa tą samą nazwą przez inne przedsiębiorstwo

14. Przedsiębiorstwo – Zakład – Firma • Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko • nie wyklucza to włączenia do firmy dodatków wskazujących na przedmiot działalności, miejsce oraz innych dowolnie obranych określeń • Firmą osoby prawnej jest jej nazwa • powinna zawierać określenie formy prawnej • umieszczenie w firmie nazwiska lub pseudonimu osoby fizycznej wymaga jej zgody

15. Przedsiębiorstwo – Zakład – Firma • Firma nie może być zbyta • Przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swej firmy

16. Jednoosobowa działalność gospodarcza • Rejestracja w Urzędzie Gminy w Rejestrze Działalności Gospodarczej a od 1/01/2006 również w Rejestrze Przedsiębiorców KRS • Działalność wykonywana i opodatkowana osobiście

17. Spółka jawna • Najprostsza ze spółek przewidzianych w Ksh • Spółka osobowa • Spółka działa pod nazwą handlową • Posiada zdolność do czynności prawnych (nabywanie nieruchomości, zaciąganie zobowiązań itp.) • Nie posiada osobowości prawnej

18. Spółka jawna • Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem oraz solidarnie • Zawiązanie następuje poprzez spisanie umowy spółki • Rejestracja w Rejestrze Przedsiębiorców KRS

19. Spółka partnerska • Adresowana jest do przedstawicieli tzw. „wolnych zawodów” (prawników, architektów, księgowi, biegli itp.) • Spółka osobowa, w której każdy z „partnerów” wykonuje swój zawód pod wspólną firmą • Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w wyniku działalności pozostałych wspólników

20. Spółka partnerska • Nie posiada osobowości prawnej • Posiada zdolność do czynności prawnych (nabywanie nieruchomości, zaciąganie zobowiązań itp.) • Zawiązanie następuje poprzez spisanie notarialne umowy spółki • Rejestracja w Rejestrze Przedsiębiorców KRS, spółka powstaje w chwili wpisu

21. Spółka komandytowa • Spółka osobowa prowadząca działalność pod własną firmą • Dwa rodzaje wspólników: • komplementariusz – odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem – wspólnik aktywny • komandytariusz – odpowiada do wysokości sumy komandytowej – wspólnik pasywny

22. Spółka komandytowa • Nie posiada osobowości prawnej • Posiada zdolność do czynności prawnych (nabywanie nieruchomości, zaciąganie zobowiązań itp.) • Zawiązanie następuje poprzez notarialne spisanie umowy spółki • Rejestracja w Rejestrze Przedsiębiorców KRS, spółka powstaje w chwili wpisu

23. Spółka komandytowo-akcyjna • Łączy typowe cechy spółek osobowych i kapitałowych • Co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia, a co najmniej jeden jest akcjonariuszem • Posiada zdolność do czynności prawnych (nabywanie nieruchomości, zaciąganie zobowiązań itp.)

24. Spółka komandytowo-akcyjna • Zawiązanie następuje poprzez notarialne spisanie umowy spółki, sporządzenie Statutu i podpisanie go przez wszystkich komplementariuszy • Nie posiada osobowości prawnej • Rejestracja w Rejestrze Przedsiębiorców KRS, spółka powstaje w chwili wpisu

25. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością • Spółka kapitałowa, posiadająca osobowość prawną • Minimalny kapitał zakładowy 50 tys. zł • Działalność spółki opiera się na wykorzystaniu kapitału zakładowego, czyli wkładów pieniężnych lub rzeczowych wspólników

26. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością • Organy spółki: • zgromadzenie wspólników • zarząd • rada nadzorcza lub komisja rewizyjna (obligatoryjnie przy kapitale pow. 500 tys. PLN i pow. 25 wspólników) • Spółka odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem

27. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością • Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki do wysokości wniesionych przez nich wkładów • Umowa spółki musi być sporządzona w formie aktu notarialnego • Rejestracja w Rejestrze Przedsiębiorców KRS

28. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością • Spółka powstaje po sporządzeniu aktu notarialnego lecz uzyskuje osobowość prawną po wpisie do KRS • Jednoosobowa spółka z o.o.: • wspólnik spółki wydziela część swojego majątku do spółki zapewniając ograniczenie swojej odpowiedzialności tylko do wysokości tego wkładu

29. Spółka akcyjna • Spółka kapitałowa, posiadająca osobowość prawną • Działalność spółki opiera się na wykorzystaniu kapitału akcyjnego, czyli wkładów pieniężnych akcjonariuszy • Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki

30. Spółka akcyjna • Rejestracja w Rejestrze Przedsiębiorców KRS, spółka osiąga osobowość prawną w chwili wpisu • Konieczność uchwalenia statutu w formie aktu notarialnego • Minimalny kapitał zakładowy 500 tys. zł

31. Organizacja przedsiębiorstwa

32. Struktura liniowa

33. Struktura liniowa z osobą wspomagającą

34. Organizacja task-force (przywódcza)

35. Strukturamacierzowa

36. Finansowanie działalności

37. Sześć faktów dotyczących księgowości Fakt 1 • Kapitał jest daną statyczną mierzoną w momencie t Fakt 2 • Majątek + Należności = Kapitał + Zobowiązania (aktywa = pasywa)

38. Sześć faktów dotyczących księgowości Fakt 3 • Aktywa  sposób wykorzystania środków • Pasywa  pochodzenie środków • Aktywa = Pasywa  Wykorzystanie = zasoby Fakt 4 • Rachunek zysków i strat  przychody i koszty działalności w danym roku obrachunkowym

39. Sześć faktów dotyczących księgowości Fakt 5 • Bilans  fotografia stanu w momencie t • Rachunek wyników  film ukazujący działalność w zadanym okresie Fakt 6 • Podwójne określanie wyniku  w wyniku każdej operacji zachodzą przynajmniej dwie zmiany

41. Pozycje bilansowe • Aktywa – wykorzystanie środków posiadanych przez firmę • Pasywa (zasoby) – pochodzenie środków posiadanych przez firmę • Rozliczenia międzyokresowe – „sztuczna wartość” niezbędna dla zapewnienia wyłączności okresu obrachunkowego

42. Rachunek zysków i strat • Odzwierciedla przychody i koszty danego okresu obrachunkowego • Jest dokumentem dynamicznym – przedstawia przepływ środków

43. Rachunek zysków i strat • Wynik na działalności operacyjnej: • Przychody operacyjne: obroty i dodatkowe przychody związane bezpośrednio z prowadzoną działalnością • Koszty operacyjne: wykorzystane zakupy, wynagrodzenia amortyzacja i pozostałe koszty związane bezpośrednio z prowadzoną działalnością

44. Rachunek zysków i strat • Wynik na działalności finansowej: • Przychody finansowe: uzyskane dywidendy, zyski z lokowania środków, dodatnie różnice kursowe • Koszty finansowe: koszty finansowania kredytów, ujemne różnice kursowe • Wynik działań nadzwyczajnych obejmuje przychody i koszty, które nie powtarzają się i nie powinny pojawić się w latach przyszłych

45. Rachunek zysków i strat • W ujęciu bilansowym wynik przedsiębiorstwa jest zmianą jaka wystąpiła pomiędzy pozycjami bilansowymi

46. Kapitał obrotowy Kapitał własny(udziały lub akcje, zyski, rezerwy obowiązkowe) + Zobowiązania długoterminowe (kredyty, emisja obligacji itp.) = Kapitał stały(środki pieniężne wprowadzone do firmy)

47. Kapitał obrotowy Kapitał stały(środki pieniężne wprowadzone do firmy) – Majątek trwały = Kapitał obrotowy (środki pieniężne przeznaczone do finansowania bieżących zobowiązań handlowych)

48. Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy Majątek obrotowy(związany z działalnością, np. zapasy, należności od klientów) – Zobowiązania związane z działalnością(do dostawców, podatkowe, świadczenia socjalne) = Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy (środki niezbędne do zrealizowania zobowiązań handlowych)

49. Środki płynne netto Kapitał obrotowy(środki pieniężne przeznaczone do finansowania bieżących zobowiązań handlowych) – Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy (środki niezbędne do zrealizowania zobowiązań handlowych) = Środki płynne netto (wolne środki pieniężne, tzw. nadwyżka finansowa)

50. Kryzys rozrostu