Polonia w Wolnym Mieście Gdańsku

1. Polonia w Wolnym Mieście Gdańsku I KongresGedanistyczny 25.07.2014r.

2. Konferencja Paryska styczeń 1919 – 1920r. Traktat Wersalski- układ pokojowy kończący I wojnę światową 15.11.1920 powstaje „Wolne Miasto Gdańsk”

3. Ludność Wolne Miasto Gdańsk w 1934 liczyło 408 tys. mieszkańców. Ilościowo przeważała ludność niemiecka, Polacy stanowili według różnych danych od 3 do 15% obywateli Według niemieckiego spisu narodowego z 1910, na terenach przyszłego Wolnego Miasta stosunki ludnościowe układały się następująco: 10,9 tys. mieszkańców podało język polski lub kaszubski jako ojczysty, co stanowiło 3,4% ogółu. Najwięcej Polaków zamieszkiwało powiat Gdańskie Wyżyny (4,4 tys. - 7,6%), miasto Sopot (1,4 tys. - 9,5%), Wielkie Żuławy (1,2 tys. - 2,8%) oraz Gdańsk (3,6 tys. - 2,1%). Najmniej ludności polskojęzycznej zamieszkiwało zachodnie części ówczesnych powiatów malborskiego i elbląskiego (275 osób - 0,9%). Na prawym brzegu Wisły Polacy stanowili znikomą mniejszość - dominowali jedynie w gminie Piekło. Większe skupisko Polaków żyło w tzw. Polenhofie, we Wrzeszczu oraz na Biskupiej Gorce.

4. Rozmieszczenie ludności polskiej na terenie Wolnego Miasta Gdańska Z „Pamiętamy, pamiętam… Pomorze Gdańskie i obóz Stutthof 1939-1945. Materiały edukacyjne” Muzeum Stutthof, IPN

5. Polacy w Gdańsku • 21 kwietnia 1921 powstała centralna organizacja Polonii w WMG - Gmina Polska w Wolnym Mieście Gdańsku z siedzibą przyul. Wałowej, • w 1933 powstała konkurencyjna organizacja Związek Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku. • 23 maja 1937 obie organizacje zostały formalne połączone w nową organizację Gmina Polska Związek Polaków.

6. Stowarzyszeniapolskie • Koło Polskich Kolejowców ul. Wałowa • Koło Polskiego Białego Krzyża ks. Komorowski • Kółko Filatelistyki • Liga Żeglugi Polskiej • Polski Czerwony Krzyż • Stowarzyszenie Techników ul. Nowe Ogrody • Syndykat Dziennikarzy Pomorskich • Towarzystwo Młodzieży Żeńskiej • Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” • Towarzystwo Świętej Cecylii • Towarzystwo Czytelni Ludowych • Chór Moniuszko • Towarzystwo Nauczycieli • Towarzystwo Polek • Stowarzyszenie piewacze Lutnia • Towarzystwo Skautów • ZHP • Związek Bankowców • Związek Drukarzy • Związek Handlowców • Związek Urzędników Pocztowych • Macierz Szkolna- organizująca prywatne szkolnictwo: Gimnazjum Polskie, Polskie Szkoły Handlowe, Konserwatorium Muzyczne, szkoły podstawowe i średnie oraz przedszkola zwane ochronkami.

7. Rola polskich stowarzyszeń • Urządzanie imprez kulturalnych, sportowych i towarzyskich dla Polaków: gwiazdki dla dzieci, przedstawienia teatralne, wykłady z literatury polskiej dla studentów szkół technicznych, kolonie dla dzieci w Polsce, odczyty historyczne, kursy języka polskiego, szycia, gotowania, introligatorstwa… • Integrowanie kulturalne społeczności polskiej • Podtrzymywanie ducha narodowego

8. Zasłużeni działacze Polonii gdańskiej Księża katoliccy • Ks. Rogaczewski • Ks. Miszewski • Ks. Nagórski • Ks.Komorowski • Ks. Górecki

9. Działacze polonijni • Zygmunt Moczyński • Antoni Lendzion • Alfons Liczmański • Wojciech Zwarra • Feliks Muzyk • J.Leszczyński • Bonifacy Łangowski • Erazm Czarnecki

10. Macierz Szkolna • Gimnazjum Polskie • Polskie Szkoły Handlowe • Konserwatorium Muzyczne • szkoły podstawowe • przedszkola zwane ochronkami

11. Najważniejsze branże przemysłowe (morskie)

13. „SWÓJ DO SWEGO”

15. Interesujące polskie reklamy

16. Polskie Banki Bank Ludowy Bank Kwilecki Potocki

17. Dziękuję za uwagę Kontakt GSM : 602-278-051 E mail : p.mazurek@tpg.info.pl biuro@gedanica.pl Piotr Mazurek

18. Zapraszamy do muzeum Ul. Długi Targ 25/27 Czynne codziennie w godzinach od 12 do 18