1 / 59

Immunodiagnostyka chorób z autoagresji

Immunodiagnostyka chorób z autoagresji. dr n. med. Joanna Makowska. Narządowo swoiste Choroba Hashimoo Ch. Gravesa Basedowa Ch. Addisona Niedokrwistość złośliwa Poliendokrynopatie Cukrzyca Nieswoiste zapalenia jelit Nużliwość mięśni Stwardnienie rozsiane etc. Narządowo nieswoiste

cybil
Download Presentation

Immunodiagnostyka chorób z autoagresji

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Immunodiagnostyka chorób z autoagresji dr n. med. Joanna Makowska

  2. Narządowo swoiste Choroba Hashimoo Ch. Gravesa Basedowa Ch. Addisona Niedokrwistość złośliwa Poliendokrynopatie Cukrzyca Nieswoiste zapalenia jelit Nużliwość mięśni Stwardnienie rozsiane etc Narządowo nieswoiste Kolagenozy Toczeń Twardzina Zapalenie skórno-mięśniowe Zapalenia naczyń Niedokrwistość autoimmunohemolityczna Choroby z autoagresji

  3. Diagnostyka chorób z autoagresji Przede wszystkim wywiad i badanie przedmiotowe !! W przypadku większości chorób z autoagresji wykrycie „markerów immunologicznych” – autoprzeciwciał jest pomocne ale nie jest konieczne do rozpoznania danej jednostki chorobowej

  4. Kryteria rozpoznania RZS • sztywność poranna trwająca minimum 1 godzinę utrzymująca się przez co najmniej 6 tygodni • obrzęk 3 lub więcej stawów utrzymujący się przez minimum 6 tygodni • obrzęk stawów nadgarstkowych, śródręcznopaliczkowych i międzypaliczkowych bliższych, utrzymujący się przez minimum 6 tygodni • symetryczny obrzęk stawów, utrzymujący się minimum 6 tygodni • typowe dla RZS zmiany w RTG • guzki reumatoidalne • czynnik reumatoidalny (RF) w surowicy

  5. Zespół Churga Straussa • Astma • Eozynofilia >10% • Mono lub polineuropatia • Zagęszczenia miąższowe w płucach • Nieprwidłowości w zatokach przynosowych • Eozynofile obecne pozanaczyniowo

  6. Dlaczego w diagnostyce głównie opieramy się na badaniu podmiotowym i przedmiotowym • Mała swoistość i czułość wykonywanych badań • Brak szerokiej dostępności • Niektóre przeciwciała występują w różnych jednostkach chorobowych (patrz ANA i ANCA) • Obecność przeciwciał u osób z innymi nieautoimmunologicznymi chorobami: osoby starsze, przewlekłe zakażenia, nowotwory, krweni

  7. Diagnostyka chorób narządowo nieswositych • Oznaczanie przeciwciał przeciwjądrowych • Oznaczanie przeciwciał przeciw cytoplazmie neutrofilów • Biopsja

  8. Immunofluorescencja

  9. Immunofluorescencja bezpośrednia Emisja światła F F F F F F Ag Ag Antygen tkankowy Przeciwciało Sprzężone z fluorochromem UV

  10. Immunofluorescencja bezpośrednia Lupus band test Ograniczenia: Fałszywie dodatni: trądzik różowaty…… Wykrywa obecność złogów immunoglobulin i dopełniacza na granicy skórno-naskórkowej osób z toczniem

  11. Badanie ANA Badanie ANA met. immunofluorescencji pośredniej na kom. Hep2 Wykrywanie poszczególnych przeciwciał • Wykrywanie rozpuszczalnych • Antygenów jądrowych • ELISA • Podwójna immunodyfuzja • Western blott dsDNA- met immunofluorescencji pośredniej na Crithidium lucillae

  12. Immunofluorescencja pośrednia Skoniugowane z fluorochromem przeciwciała F F F Przeciwciała w badanej surowicy + Ag Ag F F F Antygen tkankowy (Hep-2, Crithidium lucillae, neutrofile) Ag UV

  13. W jaki sposób oznaczamy obecność przeciwciał przeciwjądrowych? • - Pobranie krwi • - Wyizolowanie surowicy • - Nałożenie surowicy na komórki Hep-2 • Dodanie przeciwciał znakowanych fluoronchromem • Odczytanie reakcji pod mikroskopem fluorescencyjnym

  14. Co możemy zobaczyć pod mikroskopem Typ świecenia homogenny Typ świecenia obwodowy Typ świecenia plamisty

  15. Znakowane Ig Ig w Surowicy pacjenta Y Y Ag Antygen w fazie stałej Stała faza (dołek) Inne metody wykorzystywane w oznaczaniu autoprzeciwciał • ELISA- metoda immunoenzymatyczna

  16. ELISA Na podstawie natężenia barwy i krzywej wzorcowej z wzrastającymi rozcieńczeniami można wyliczyć stężenie przeciwciał w badanej surowicy Reakcja Zmiana koloru Brak reakcji

  17. Podwójna immunodyfuzja- wykrywanie ENA Częściowa zgodność antygenów Zgodność antygenów Brak zgodności

  18. Jak interpretować wynik badania przeciwciał przeciwjądrowych? • Co to jest miano przeciwciał? • Który pacjent ma dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych pacjent A (wynik 1:80) czy pacjent B wynik 1 :640)? • Czy przeciwciała przeciwjądrowe mogą występować u osób nie chorujących na choroby autoimmunologiczne?

  19. Jak interpretować wynik badania przeciwciał przeciwjądrowych? • Co to jest miano przeciwciał? • Miano przeciwciał to największe rozcieńczenie surowicy badanej, w którym występuje reakcja antygen-przeciwciało • Który pacjent ma dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych pacjent A (wynik 1:80) czy pacjent B wynik 1 :640)? • Pacjent B • Czy przeciwciała przeciwjądrowe mogą występować u osób nie chorujących na choroby autoimmunologiczne? • Tak: osoby po 70rż, kobiety w ciąży, osoby z WZWB, chorobami nowotworowymi, krweni osób chorujących na ch. Autoimmunologiczne, przelwkełe zakażenia etc

  20. O czym mówią typy świecenia?

  21. Typ świecenia obwodowy/homogenny

  22. Typ obwodowy • Typ świecenia obwodowy: charakterystyczny dla przeciwciał przeciw ds. DNA- toczeń układowy • W celu potwierdzenia – wykonanie badania IF na Crithidium lucillae lub met ELISA • Bardzo rzadko u osób zdrowych • Czasem w niskich mianach u osób z twardziną i RZS • Korelują z aktywnością choroby i odpowiedzią na leczenie • Dobry marker aktywności choroby • Wysokie miana- wzrost ryzyka nefropatii toczniowej

  23. Crithidium lucillae

  24. Typ plamisty- przeciwciała przeciw rozpuszczalnym antygenom jądrowym

  25. Dalsze wykrywanie poszczególnych typów antygenów- metoda ELISA- immundyfuzji- Western blott

  26. Typ plamisty- rozpuszczalne antygeny jądrowe-ENA O czym mówią typy świecenia

  27. Typ centromerowy • Twardzina ograniczona

  28. Przeciwciała Sm (kompleks rybonukleoproteiny) • Swoiste dla SLE (u 30% pacjentów) • Korelują z występowaniem zmian nerkowych i zmiany w OUN Przeciwciała antyfosofolipidowe • Nieswoiste • Czynnik ryzyka zakrzepów- zatorów, trombocytopenii i poronień Przeciwciała anty RNP • 10-20% osób z SLE • Korelują z psychozami, z zapaleniem mięśni

  29. Przeciwciała przeciw Ro • 40% pacjentów z SLE • Podostra skórna postać tocznia • Korelują z nadwrażliwością na światło i włóknieniem płuc, zmianami hematologicznymi • Nieswoiste również w zespole Sjogrena, RZS i twardzinie Toczeń noworodków Przeciwciała przeciw La • 15% pacjentów z SLE • Nieswoiste również w zespole Sjogrena, RZS i twardzinie

  30. Przeciwciała przeciw histonom • Nieswoiste • U 50% pacjentów z SLE • Ponad 90% pacjentów z toczniem polekowym • Izoniazyd • Hydralazyna • Prokainamid • fenytoina

  31. Przeciwciała mięśniowo specyficzne Jo-1 syntetaza histydylowa tRNA- 20% dermatomyositis wiążą się z włóknieniem płuc, gorączką, objaw Raynauld, zapalenie stawów SRP- 5% pacjentów ciężka postać oporna na leczenie Ostry początek PM zajęcie mięśnia sercowego Mi-2- 10-20% odpowiadająca na leczenie związana ze zmianami skórnymi

  32. Zespoły nakładania MCTD- mieszana choroba tkanki łącznej SLE + twardzina + DM Przeciwciała U1RNP Twradzinopodobne zapalenie Mięśni Twardzina + polymiositis PM/Scl Zapalenie wielomięśniowe z przeciwciałami przeciw tRNA syntetazie DM+ twardzina+ włóknienie płuc Przeciwciała Jo -1 (przeciw tRNA syntetazie)

  33. Przeciwciała przeciw cytoplazmie neutrofilów ANCA

  34. ANCA- przeciwciała przeciw cytoplazmie neutrofilów p-ANCA c-ANCA • Głównie przeciw metyloproteinazie • w zespole Churga Straussa • mikroskopowe zapalenie naczyń • kłębuszkowe zapelenia nerek • Reakcje autoimmunologiczne polekowe Przeciw proteinazie 3 90% pacjentów z ziarniniakiem Wegenera Ale też Mikroskopowe zapalenie naczyń-40% Z Churga Strausa 10%

  35. Przeciwciała antyfosfolipidowe • Przeciwciała anty beta2-GPI, przeciw ptrombinie, przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy (LA)

  36. Przydatność kliniczna • Zespół antyfosfolipidowy (małopłytkowość + zakrzepica +poronienia)- przeciwciała LA i przeciwciała antykardiolipidowe • Małopłytkowość samoistna • SLE Ich obecność- skłonność do zakrzepów

  37. Czynnik reumatoidalny Przeciwciało klasy IgM (85%), rzadziej klasy IgG, IgA lub IgE skierowane przeciwko fragmentowi Fc własnego IgG Można go oznaczać w surowicy, płynie stawowym, płynie z j. osierdzia, opłucnej

  38. Metody oznaczania RF Met. półilościowe • Odczyn Waalera-Rosego- hemaglutynacja • Odczyn lateksowy- aglutynacja Metody ilościowe • Nefelometria • ELISA (można oznaczać RF w różnych klasach)

  39. Wartosc kliniczna RF w niskich mianach może być wykrywany w zdrowej populacji, zwłaszcza u osób starszych RF w pierwszych okresach choroby może być ujemny RF najwcześniej pojawia się w płynie stawowym, potem w surowicy

  40. Kiedy RF może być dodatni? • Choroby reumatyczne • Przewlekłe choroby zapalne wątroby i płuc • Choroby nowotworowe • Zakażenia: AIDS, mononukleoza, gruźlica, trąd • Stan po szczepieniu

  41. Przyczyny wyników fałszywie ujemne • Blokowanie reakcji przez endogenne IgG • Bardzo duże stężenie RF • Pacjent leczony sterydami

  42. Przeciwciała przeciw cyklicznemu cytrulinowemu peptydowi (anty CCP) • W zapaleniu dochodzi do cytrulinizacji białek wimentyny ( w makrofagach) i fibryny • Zmodyfikowane białka tworzą antygeny przeciw którym produkowane są przeciwciała antyCCP • Oznaczanie metodą ELISA

  43. Przydatność kliniczna antyCCP • Czułość 48% swoistość 98% • Serologiczny marker wczesnego RZS • Też u pacjentów z seronegatywnym RZS • Mogą poprzedzać wystąpienie pierwszych objawów wiele lat • Ich obecność- skłonność do powstawania nadżerek i aktywniejszej postaci choroby

  44. Choroby narządowo swoiste

  45. Przeciwciała przeciwtarczycowe • Przeciw TSH receptorowi • Przeciw tyreoperoksydazie • Przeciw tyreoglobulinie

  46. Przeciw receptorowi dla TSH • Testy II generacji z rekombinowanym ludzkim rec dla TSH • Metoda ELISA, RIA • Przydatność kliniczna: • Rozpoznanie choroby Gravesa- Basedowa (czułość 95%, swoistość 98%)- U pacjentów nie leczonych lekami przeciwtarczycowymi !! • Rozpoznanie orbitopatii gdy nie towarzyszy jej nadczynność tarczycy • W ciąży ocena ryzyka przejściowej nadczynności tarczycy u dziecka

  47. Przeciw tyreoperoksydazie • Odpowiadają kiedyś oznaczanym antymikrosmalnym • Rozpoznanie autoimmunologicznego podłoża niedoczynności tarczycy (98%) • Zapalenie autoimmunologiczne tarczycy przebiegające z eutyreozą • Uwaga: też dodatnie w ch. Gravesa- Basedowa (70%)i podostrym zapaleniu tarczycy (10%) • Czasem obecne u osób zdrowych (zwłaszcza starszych)

  48. Przeciwciała przeciw tyreoglobulinie • Pomocnicza rola w diagnostyce autoimmunologicznego zapalenia tarczycy z niedoczynnością (gdy anty TPO ujemne) • Weryfikacja oznaczeń tyreoglobuliny u pacjentów monitorowanych po leczeniu raka tarczycy

More Related