E N D
Kaixo, gu animali inbaditzaileak gara . Gure bidaia gizakiak lagunduta egin dugu. Euren laguntzarekin lortu dugu zuengana iristea eta euren laguntzarekin lortuko dugu zuek inbaditzea. Gure bidaia luze xamarra izan da eta gure onerakoa ere, bidaia honetan gu bezalako ezpezie asko ikusi ditugu. Mejillón zebra andre dotorea ezagutu dugu eta itsasontziz etorriak garenez, ere izurde pilo-pilo bat ikusi izan ohi ditugu . Guretzat ez diren ohiturak ere ikasi ditugu eta talde lana aprobetzatzen ikasi dugu ere bai. Baina orain hemen gaude zuek inbaditzeko asmoz!!! Buajajaja ¡!!!
Gure bidaia oso luzea denez ,onera etortzean gose askorekin jaten ditugu gauzak. Lehenengo bidaia autobuses egin genuen ingurunea eta natura gehixeago ezagutzeko ,baina gero aldiz ,aldatu genuen iritziaz eta globoz jarraitu genuen gure bidaia mendiak eta…hobeto ezagutzeko!!
Hurrengo egunean , itsasontzia hartu genuen eta gure bidaia jarraitu genuen baina…ITSASONTZIZ! Itsasoa urdina eta apala zela konturatu ginen. Izurdeak ere ikusi genituen, arrain sardalk ere eta eguna bukatzera zihoanean itsasoan han, plisti-plasta ibili ginen arrain mordoekin.
Azkenean, remolke handi bat hartu eta gure bidaia bkatu zen han. MENDIETAN GORA !!! Eta orain gu zuek inbaditzera gatoz!!!!
GU inbaditzera datoz! • Animali espezie hauen ia denak honera etorri ziren azken hilabetetan hirien artegatasun tartean. Denbora geroago askatutak izan ziren, adibidez : zebra- txirla… gu inbaditzera etorri ziren, txirla-zebra batetik 1.000 edo askoz gehio ume ateratzen ziren, txirla-zebraetatik ugaldu egiten ziren (multiplikatu). Oso ezaguna ere eltxo-tigrea da (mosquito tigre). Ugaritze espezie exzotiko inbaditzaileak edo espezie aloktonoak berregiten hari dira. Espertoak esaten dute inbaditzaile motelak eta isilak direla, baina instalatzea lortzen dutenean gai direla baliabideekin bukatzea, gaixotasunak transmititzea eta hiri landereekin eta animali lokalekin bukatzea.
Eltxo-tigrea Txirla- zebra Txirla-zebratik 1000 edo gehio kume Oso arriskutsua da eta kutsagarria. atera daitezke berregiten dira eta.
NOLA ETORTZEN DIRA ANIMALI INBADITZAILEAK? • Animali hauek barkutan merkataritza dela eta, garraioetan, turismoan, eta gizakien birpopulazioetan iristen dira hona. • Espezie arriskutsuenak zebra-txirla, eltxo-tigrea, karakotea (gamo) , mufloia (muflon) ,faisaia (faisan) eta galeper japoniarra (codorniz japonesa). faisaia Galaper japoiarra mufloia gamoa
NOLA SAHIESTU INBASIOAK? Espezie inbaditzaileak kontrolatzeko, espezie horiek jatorrizko lurraldean zituzten etsaiak erabiltzeko asmoa dute. Landare eta animalia inbaditzaileak biodibertsitatearentzat mehatxurik handienetakoa dira, habitata desagertzearen ondoren. Landare eta animalia horiek, lekuz aldatzean, atzean uzten dituzte lehen zituzten etsaiak, hala nola, harrapariak eta parasitoak. AEBetan inbaditzaile zabalduenetariko bat karramarro berde europarra da. Karramarro hori itsasontzien lasta-uretan iritsi zen ziurrenik Estatu Batuetako mendebaldeko kostara eta ordutik zabalduz joan da. Jatorriz, Europako eta Afrika iparraldeko Atlantikoko kostakoa da. Karramarro txiki eta urria da. AEBetan, ordea, handia eta ugaria da, eta, itxura denez, gaixotasunik eta parasitorik gabea, bertan ez baitu etsai naturalik.
Hori ikusirik, inbaditzaile horiek kontrolatzeko eratako bat jatorrizko etsaiak erabiltzea izan daitekeela uste dute adituek, ekosistema horiek oreka berreskura dezaten. Dena den, ez dugu ahaztu behar kontrol biologikoak ere badituela arriskuak. Lehenago ere erabili izan dira jatorrizko habitateko birus eta parasitoak inbaditzaileak kontrolatzeko. Adibiderik ezagunena Australiakoa da, eta han ondorioak kontrolaezinak zirela ikusi zuten. Ekosistemetako oreka berreskuratzea zein zaila den erakusten digu horrek. Hori dela eta, onena inbasioa gertatu aurretik geldiaraztea da.
amaiera !! San Luis La Salle DBH1