80 likes | 294 Views
Conas a d’éirigh le Sinn Féin dul i dtreise sa tréimhse 1916-1919?. Réamhrá. Bhí an chéad Sinn Féin (SF#1) 1905-1910 éagsúil ón dara Sinn Féin (SF#2) Mhol Griffith polasaí as-láithreachas ó Westminster/ dé-mhonarcacht/neamhspleáchas eacnamaíochta 1905 – Bunaíodh SF#1 mar ghluaiseacht
E N D
Conas a d’éirigh le Sinn Féin dul i dtreise sa tréimhse 1916-1919?
Réamhrá • Bhí an chéad Sinn Féin (SF#1) 1905-1910 éagsúil ón dara Sinn Féin (SF#2) • Mhol Griffith polasaí as-láithreachas ó Westminster/ dé-mhonarcacht/neamhspleáchas eacnamaíochta • 1905 – Bunaíodh SF#1 mar ghluaiseacht • 1908 – Páirtí polaitiúil ach lag vs. an Páirtí RD (go h-áirithe nuair a bhí Rialtas Dúchais bainte amach i 1912 tar éis fáil réidh le Veto na Lords in 1911) • Níor éirigh le SF#1 ach lean Ó Gríofa ag scaipeadh an fhocail agus mhair Sinn Féin/ neamhspleáchas/ náisiúnachas i gcuimhne an phobail
An freagra ar 1916 – Éirí Amach Shinn Féin? Athrú Meon an Phobail • D’eagraigh an IRB an Éirí Amach • Maxwell agus Dlí Armchúirte i bhfeidhm • Daoradh 15 ceannaire chun báis • Cuireadh 1800 go príosún • Tionchar Frongoch agus Dartmoor – Universities of rebellion
Athbhunú Sinn Féin – ‘SF#2’ • Ó Gríofa – chuir sé ‘self-determination for small nations’ i bhfeidhm • Bhuaigh Sinn Féin 3 fho-thoghchán – Plunkett, McGuinness, De Valera • Seasann Ó Gríofa síos chun áit a thabhairt do De Valera • Glacadh le haidhmeanna Uí Ghríofa ach ag díriú ar neamhspleáchas
Laigí an Pháirtí Rialtas Dúchais • Ceannaire Redmond – an iomarca ama i Londain • Ní raibh an Páirtí riamh chomh láidir is a bhíodh sé faoi Pharnell • 1906 – Liobrálaigh i gcumhacht ach easpa suime i gceist na hÉireann • I gcoinne Éirí Amach 1916 • Faoi 1918 bhí Rialtas Dúchais fós mar bhrionglóid • Dallamullóg ar Redmond faoi chríochdheighilt sealadach • Bás Redmond – Dillon in ann an páirtí a láidriú? ACH…….
Géarchéim - Coinscríobh • Coinscríobh sa Bhreatain 1915 • Éire ina h-eisceacht • Faoi 1918 bhí gá le trúpaí breise sa chogadh ar an bhFronta Thiar (tar éis tarraingt amach na Rúiseach faoi Lenin Conradh Brest-Litovsk) • D’fhág an PRD faoi Dillon Westminster mar gheall ar choinscríobh • Cúis na n-Óglach chun éirí amach – baill go 100,000
An Plota Gearmánach • Dúirt Rialtas na Beataine gur thainig siad ar phlean chun Éirí Amach eile a thosnú • Gabhadh c. 1,000 ceannaire Sinn Féin • Sinn Féin mí-dhleathach • Sinn Féin => fothalún • Sa deireadh ní raibh gá le coinscríobh – deireadh an chogaidh • Deireadh an PRD (Redmond Woodenbridge 7rl) • Bua ag Sinn Féin
Ollthoghchán na Nollag 1918 • An Chéad Ollthoghchán ó 1910 (WWI) • Rogha an vótóra in Éirinn: • Sinn Féin agus Neamhspleáchas nó • RD agus Rialtas Dúchas teoranta • Fir thar 21, Mná thar 30 (méadú 150% ar an líon daoine leis an gceart vótála) • An Bhan-Chúnta Markievicz • Sinn Féin 73 Rialtas Dúchais 6 Aontachtóirí 26