Podatek od wartości dodanej VAT

1. Podatek od wartości dodanejVAT

2. Cechy podstawowe podatku od wartości dodanej (VAT) • Powszechność – ma ona dwa aspekty. Z jednej strony podatek powinien być nałożony na wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Z drugiej strony, zasadniczo wszystkie transakcje wykonywane przez przedsiębiorców powinny podlegać opodatkowaniu VAT • Opodatkowanie konsumpcji – do opodatkowania VAT powinno dość na ostatnim etapie obrotu. Przedsiębiorcy zasadniczo nie powinni być obciążeni ciężarem VAT • Proporcjonalność ceny – podstawą opodatkowania jest obrót z tytułu czynności podlegającej opodatkowaniu • Neutralność – oznacza ona, iż podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego ( wynikającego z dokonanych czynności opodatkowanych) o podatek naliczony ( wynikający z dokonanych zakupów lub importu towarów)

3. Słowniczek definicji ustawowych – art. 2 u.p.t.u. • Terytorium kraju – rozumiane jako terytorium Rzeczypospolitej Polskiej • Państwo członkowskie – w rozumieniu ustawy jest państwo należące do UE. Od 1 stycznia 2007 są to: Austria, Belgia, Cypr, Czechy, Niemcy, Dania , Estonia, Grecja, Hiszpania, Finlandia, Francja, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowenia, Słowacja, Wielka Brytania, Węgry, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Portugalia, Szwecja, Bułgaria, Rumunia • Terytorium Wspólnoty – zasadniczo terytorium UE. Jednakże na potrzeby stosowania p.t.u. Księstwo Monako traktuje się jako terytorium Republiki Francuskiej, zaś wyspę Man – jako terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, natomiast suwerenne strefy Akrotiri i Dhekelia traktuje się jako terytorium republiki Cypru. Zatem np. przywóz towarów z Włoch do Monako nie będzie traktowany jako import towarów ( w Monako) , zaś jako transakcja wewnątrzwspólnotowa. • Terytorium państwa trzeciego – w rozumieniu u.p.t.u. jest to terytorium państwa niewchodzącego w skład terytorium Wspólnoty. Terytorium państwa trzeciego będą wiec terytoria państw nie należących do UE, terytoria nie znajdujące się pod żadną władzą państwową ( np. Antarktyda) oraz terytoria państw członkowskich wyłączone mocą przepisów u.p.t.u. z terytorium Wspólnoty ( np. Wyspy Alandzkie)

4. Towary – rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii • Import towarów – np. Przywóz towarów z Chin albo z Ukrainy do Polski • Eksport towarów – np. W związku z umową sprzedaży, polska Spółka dokonuje wywozu sprzętu alpinistycznego z Polski do Białorusi. Będzie miał miejsce eksport, a Spółka – jeśli spełni określone prawem warunki – będzie miała prawo do zastosowania 0% stawki VAT. Gdyby Spółka dokonywała wywozu sprzętu na Słowację, zamiast eksportu miałaby miejsce wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, również zasadniczo opodatkowana stawką 0% • Import usług – Spółka hiszpańska świadczy na rzecz polskiego podatnika VAT usługę reklamową. Miejscem świadczenia usługi jest Polska. Polski podatnik będzie miał zobowiązany do wykazania importu usług. Taka sama sytuacja będzie miała miejsce w przypadku udzielenia licencji na oprogramowanie komputerowe przez podmiot z USA na rzecz polskiej spółki. • Działalność rolnicza – produkcja roślinna zwierzęca, a także świadczenie usług rolniczych • Rolnik ryczałtowy – w rozumieniu p.t.u. jest rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczy usługi rolnicze, korzystający ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3

5. Usługi rolnicze – dla celów VAT to usługi wymienione w zał. Nr 2 do ustawy , np. usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyjątkiem usług weterynaryjnych, podkuwania koni i schronisk dla zwierząt, usługi dzierżawy lub najmu maszyn i urządzeń rolniczych, bez obsługi. • Mały podatnik – podatnik VAT u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku ) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej 1 200 000 euro; lub prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami, będący agentem, zleceniobiorcą – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonanie usługi ( wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro. ( !! Mali podatnicy –po zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego – mogą wybrać kasową metodę obliczenia VAT. Obowiązek podatkowy będzie powstawać co do zasady po otrzymaniu płatności za wykonanie czynności, jednak nie później niż 90 dnia licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Dla małych podatników, którzy wybrali metodę kasową, okresem rozliczeniowym jest kwartał. Natomiast mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej, mogą wybrać rozliczenie kwartalne.

6. Właściwość organów podatkowych w sprawach VAT • Przepis art. 3 ust. 1 u.p.t.u. stanowi, iż organem podatkowym właściwym dla podatnika jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. • W praktyce często się jednak zdarza, że podatnik wykonuje czynności na obszarze podlegającym właściwości dwóch, albo nawet większej ilości urzędów skarbowych. W takiej sytuacji właściwym organem podatkowym jest: • Dla osób fizycznych – naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania. • Dla osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej –naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na adres siedziby 2. Niezależnie od powyższych reguł w przypadku podatników nieposiadających siedziby działalności lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju – właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście

7. Zakres opodatkowania • Czynności opodatkowane podatkiem VAT określone w art. 5 u. p.t.u. • Zgodnie z u.p.t.u. opodatkowaniu podlegają: • Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju • Eksport towarów • Import towarów na terytorium kraju • Wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju • Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów • Likwidacja działalności gospodarczej przez osobę fizyczną lub rozwiązanie spółki osobowej

8. Wewnatrzwspólnotowa dostawa towarów • Zgodnie z art. 13 ust. 1 u.p.t.u. jest to wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 u.p.t.u. na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Zatem aby doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów , koneiczne jest spełnienie dwóch podstawowych warunków: • -musi nastąpić fizyczny wywóz towarów z Polski do kraju UE • - wywóz towaru powinien nastąpić w wykonaniu czynności dostawy towarów

9. Wewnątrzwspólnotowe nabycie • Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.t.u. przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzenia jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz

10. Obowiązek podatkowy • Wydanie towaru lub usługi – Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 19 ust. 1 u.p.t.u. obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub usługi. Odnosi się to w szczególności do sytuacji gdy istniej obowiązek wydania faktury, bowiem wtedy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą , wystawienia faktury , nie później jednak niż w w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. • Wydanie towaru na rzecz agenta lub zleceniobiorcy – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania przez podatnika zapłaty za wydany towar, jednak nie później niż w terminie 30 dni, licząc od dnia wykonania usługi przez ten podmiot • Wydanie towarów przez komitenta na rzecz komisanta - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania przez komitenta zapłaty za wydany towar, jednak nie później niż w terminie 30 dni, licząc od dnia wykonania usługi przez komisanta. • Dostawa mediów – W przypadku dostaw energii elektrycznej, cieplnej, lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony we właściwej umowie.

11. 5. Usługi budowlane – W przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia licząc od dnia wykonania usługi ( art. 19 ust. 13 pkt 2 lit d u.p.t.u.) Przykład: Umowa o budowę hali produkcyjnej została wykonana 20 lipca 2011. Odbiorca zapłacił za usługę w trzech równych ratach – 10 maja, 15 lipca oraz 30 września 2011. Obowiązek podatkowy powstał co do dwóch pierwszych rat odpowiednio -10 maja oraz 15 lipca. W stosunku do trzeciej raty obowiązek podatkowy powstał w dniu 19 sierpnia, tzn. 30 w dniu licząc od dnia wykonania usługi. Usługodawca powinien wystawić faktury nie później niż 10 maja, 15 lipca oraz 19 sierpnia. 6.Usługi transportowe – z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30 dnia od dnia wykonania usługi. 7.Usługi najmu, dzierżawy i leasingu z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze

12. Wysokość opodatkowania: • Stawka podatku to liczba , która w powiązaniu z podstawą opodatkowania pozwala określić wysokość podatku. • W świetle polskich przepisów w 2011 r. stawka podstawowa kształtuje się na poziomie 23%. Obok stawki podstawowe są też stawki obniżone -8% i 5%. Ponadto, przewidziana jest także stawka 0% stanowiąca odpowiednik zwolnienia z prawem do odliczenia podatku naliczonego.

13. Prawo do odliczenia podatku naliczonego • Zgodnie z art. 86 ust 1 u.p.t.u. w zakresie , w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych, podatnikowi, , o którym mowa w art. 15 ust. 1 u.p.t.u. przysługuje prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

14. Przyjmując, że podatnik dokonuje jednego zakupu i jednej sprzedaży miesięcznie, schemat łańcucha opodatkowania może wyglądać następująco:

15. W powyższym przykładzie każdy podmiot jest zarejestrowanym podatnikiem VAT i każdy jest uprawniony do dokonania odliczenia podatku naliczonego. Podatek VAT wynikający z każdej transakcji jest podatkiem należnym dla sprzedawcy (producent, hurtownik i detalista) i naliczonym dla kupującego (hurtownik i detalista). Przyjmując założenie, iż każdy z powyższych podatników zanotował w danym miesiącu obrót wynikający tylko z przedstawionych w tabelce transakcji, ich rozliczenie podatkowe przedstawiać się będzie następująco:

17. Każdy z podatników biorących udział w obrocie dokonał obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, który to podatek naliczony reprezentuje wartość podatku zrealizowanego w poprzedniej, opodatkowanej fazie obrotu. W ten sposób w praktyce doszło więc do opodatkowania przez każdego podatnika tylko wartości przezeń dodanej w kolejnej fazie obrotu. Przykład ten wskazuje także, iż materialny ciężar podatku poniesie ostateczny konsument - ten, który nie będzie miał już możliwości odliczenia podatku naliczonego przez sprzedawcę, w omawianym przykładzie - przez detalistę. Należy pamiętać, iż przykład powyższy, choć oddający istotę działania podatku naliczonego, jest jednak uproszczeniem wynikającym z tego, iż nie bierze pod uwagę w ogóle innych zdarzeń gospodarczych wpływających na wysokość zobowiązania podatkowego w podatku VAT. Ponadto w przykładzie przyjęto założenie, iż zarówno hurtownik, jak i detalista wyrażą wolę odliczenia podatku naliczonego. W praktyce, z różnych względów, tak być nie musi. Jeżeli podatek naliczony nie byłby przez nich odliczony, wówczas wysokość zobowiązania podatkowego byłaby równa wysokości kwoty podatku należnego.

18. Firma A - posiada w delcie Wisły duże ilości gruntów, na których prowadzi wydobycie bursztynu. Wycenia tonę wydobytego przez siebie surowca na kwotę 1000zł (jest to wartość netto) , do tej kwoty dolicza obowiązującą stawkę VAT (niech będzie to 23%) i w ten sposób uzyskuje kwotę brutto wielkości 1230zł. Firma A odprowadzi zatem do urzędu skarbowego 230zł podatku VAT. • Firma B – skupuje surowy bursztyn od firmy A, za kwotę 1000zł netto (1230zł brutto), a następnie produkuje z niego naszyjniki, które sprzedaje po cenie 2000zł netto (2460zł brutto). W tym przypadku firma B, jest zobowiązana odprowadzić do urzędu skarbowego podatek należny VAT w wysokości 460zł. Podatek ten jednak może zostać pomniejszony o podatek naliczony, który został udokumentowany na fakturach VAT. W tym przypadku będzie to 230zł VAT, za zakup surowca. Co za tym idzie firma B, odprowadzi do urzędu skarbowego jedynie 230zł podatku od towarów i usług (460zł – 230zł = 230zł). • Firma C – sklep sprzedający gotowe wyroby z bursztynu, skupuje naszyjniki od producenta za kwotę 2000zł netto (2460zł brutto), następnie sprzedaje je wraz z narzuconą marżą wielkości 30%. Co za tym idzie, sprzedaje naszyjniki za 2600zł netto (3198zł brutto) i jest zobowiązana zapłacić z tego tytułu do urzędu skarbowego 598zł podatku VAT (23%). Jednak podatek ten może być również pomniejszony o podatek naliczony w wysokości 460zł, za zakup naszyjników od ich producenta. Co za tym idzie, mając udokumentowane faktury VAT zapłaci 138zł podatku (598zł – 460zł = 138zł). • ( Przykład: za www.biznes.pl)

19. Wyłączenia z zakresu opodatkowani: • Artykuł 6 u.p.t.u. zawiera katalog czynności niepodlegających przepisom VAT. Zgodnie z nim u.p.t.u. nie stosuje się do : • Transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa • Czynności , które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy • Przykład: Prowadzenie samochodu, zwiedzanie muzeów , wizyta u lekarza, udzielenie bezpłatnej porady prawnej na rzecz nieznajomej osoby nie są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT.

20. CZĘŚĆ OGÓLNAAKCYZA • Wyroby akcyzowe Podstawa opodatkowaniaStawki akcyzy

21. Ogólna charakterystyka akcyzy • Podatek konsumpcyjny • Podatek selektywny • Podatek pośredni • Podatek jednofazowy • Podsumowując – dobry podatek, który w odpowiedni sposób zaspokaja potrzeby budżetowe, łatwo reaguje na zmianę tych potrzeb oraz dostosowuje się do zmian w poziomie działalności gospodarczej, a dodatkowo jest łatwy w nakładaniu i poborze.

22. Akcyza a VAT

23. PODMIOT OPODATKOWANIA Podatnik akcyzy - osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot: (art. 13 ust.1)  1) będący nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu; 2) będący nabywcą lub posiadaczem suszu tytoniowego niebędący podmiotem prowadzącym skład podatkowy, pośredniczącym podmiotem tytoniowym lub rolnikiem, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od tego suszu zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tego suszu 3) u którego powstają ubytki wyrobów akcyzowych lub doszło do całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20, również gdy nie jest właścicielem tych wyrobów akcyzowych; 4) będący przedstawicielem podatkowym;

24. Przedmiot Akcyzy Wyroby akcyzowe - wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe oraz susz tytoniowy, określone w załączniku nr 1 do ustawy. Grupy wyrobów akcyzowych - wyroby energetyczne i energia elektryczna, - napoje alkoholowe, - wyroby tytoniowe i susz tytoniowy

26. Podstawa opodatkowania wyrobów akcyzowych Podstawą opodatkowania wyrobów energetycznych jest ich ilość, wyrażona, w zależności od rodzaju wyrobów, w: • litrach gotowego wyrobu w temperaturze 15°C lub • kilogramach gotowego wyrobu, albo • wartość opałowa, wyrażona w gigadżulach (GJ). Podstawą opodatkowania energii elektrycznej jest jej ilość, wyrażona w megawatogodzinach (MWh). (art. 88 ust. 1 i 2)

28. Stawki akcyzy na wyroby energetyczne wynoszą dla: 1) węgla i koksu przeznaczonych do celów opałowych objętych pozycjami CN 2701, 2702 oraz 2704 00 – 1,28 zł/1 gigadżul (GJ); 2) benzyn silnikowych o kodach CN 2710 11 45 lub 2710 11 49 oraz wyrobów powstałych ze zmieszania tych benzyn z biokomponentami, spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach – 1565,00 zł/1000 litrów; 4) benzyn lotniczych o kodzie CN 2710 11 31, paliw typu benzyny do silników odrzutowych o kodzie CN 2710 11 70 oraz nafty pozostałej o kodzie CN 2710 19 25 – 1822,00 zł/1000 litrów; 5)paliw do silników odrzutowych o kodzie CN 2710 19 21 – 1446,00 zł/1000 litrów; 6) olejów napędowych o kodzie CN 2710 19 41 oraz wyrobów powstałych ze zmieszania tych olejów z biokomponentami, spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach – 1196,00 zł/1000 litrów; 8) biokomponentów stanowiących samoistne paliwa, spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach, przeznaczonych do napędu silników spalinowych, bez względu na kod CN – 1196,00 zł/1000 litrów; 9) olejów napędowych przeznaczonych do celów opałowych o kodach CN od 2710 19 41 do 2710 19 49, zabarwionych na czerwono i oznaczonych znacznikiem zgodnie z przepisami szczególnymi – 232,00 zł/1000 litrów;

29. Stawki akcyzy na napoje alkoholowe

30. Piwo • Stawka akcyzy dla piwa wynosi 7,79 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu. • 7,79 – 100 litrów • X – 0,5 litra piwa gotowego o ekstrakcie brzeczki podstawowej(° Plato)15,5 • X = 0,60 pln • Dla 10 butelek: 10 x 0,60 = 6,0

31. Alkohol • Stawki akcyzy od 1 hl alkoholu etylowego 100% vol. = 4.960,00 zł • 0,5 litra 40% wódki = 0,5 x 0,4 = 0,2 litra 100% • 4960 zł / 100 litrów = 49,60 zł / 1 litr • 49,60 x 0,2 litra; • Akcyza = 9,92 zł

32. Papierosy Stawki akcyzy dla papierosów 188,00 zł za każde 1.000 sztuk i 31,41 % maksymalnej ceny detalicznej; Paczka papierosów o MCD 12,90 zł = 20 sztuk: 1) 188,00 zł : 1000 szt. x 20 szt. = 3,76 zł 2) 31,41 % x 12,90 = 4,05 zł • Akcyza = 3,76 + 4,05 = 7,81 zł

33. Papierosy • Minimalna stawka akcyzy = 100 % całkowitej kwoty akcyzy naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży papierosów • ŚW na 2013 r.=544,98 zł za 1.000 szt. papierosów 544,98 zł : 1000 szt. x 20 szt. = 10,90 zł 31,41 % x 10,90 = 3,42 zł Akcyza = 3,76 (20 szt.) + 3,42 (od ŚW)= 7,18 zł

34. ZNAKI AKCYZY • Podatkowe znaki akcyzy. • Legalizacyjne znaki akcyzy.

35. Podatkowe znaki akcyzy – przykład

36. Legalizacyjne znaki akcyzy – przykład

37. Podatek akcyzowy od samochodów osobowych • Definicja – art. 100 ust. 4 • Samochody osobowe są to: • pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi • z wyłączeniem: • pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

38. Przedmiotopodatkowania – art. 100 • Import samochodów osobowych niezarejestrowanych wcześniej na terytorium kraju • Nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodów osobowych niezarejestrowanych wcześniej na terytorium kraju • Pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanych na terytorium kraju • - wyprodukowanego na terytorium kraju • - od którego nie została wcześniej zapłacona akcyza

39. Obowiązek podatkowy – art. 101 • Z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego powstaje z dniem: • przemieszczenia z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju – jeżeli uzyskanie prawa rozporządzania samochodem nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na teren kraju; • nabycia prawa rozporządzania samochodem jak właściciel, jeżeli nastąpiło po wprowadzeniu jego na teren kraju; • złożenia wniosku o rejestrację samochodu w przypadku gdy wnioskodawca nie jest właścicielem tego samochodu

40. Nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodów osobowych UE PL Rozporządzanie samochodem jak właściciel Rozporządzanie samochodem jak właściciel Złożenie wniosku o rejestrację gdy wnioskodawca nie jest właścicielem samochodu