190 likes | 283 Views
Tussen gisteren en morgen: theologisch denken over hedendaagse ervaringen van gezinnen. Annemie Dillen, Faculteit Godgeleerdheid, K.U.Leuven. Gisteren en morgen. Intergenerationele verhoudingen ‘Vroeger was alles beter’? Is vandaag het gezin in crisis?. Schema crisis.
E N D
Tussen gisteren en morgen: theologisch denken over hedendaagse ervaringen van gezinnen Annemie Dillen, Faculteit Godgeleerdheid, K.U.Leuven
Gisteren en morgen • Intergenerationele verhoudingen • ‘Vroeger was alles beter’? Is vandaag het gezin in crisis?
Crisis – en nood aan verandering – verbetering (optimistisch beheersingsstreven en pessimisme over gezin) (deficiëntie) • Verandering, long live families (goed!) (Judith Stacey) • Verandering, neutraal, cf. Beck ‘individualiseringsthese’, ‘pluraliseringsthese’ – gevaar: relativisme • Geen crisis – cf. ‘entdramatisierung’: huwelijk blijft belangrijk, onmacht en beperking staan centraal – gekwetst verlangen (! Deficiëntie)
Enkele vragen Aan de hand van een beeld-reflectie Josip Botteri Dini, At the Cross, 2004.
Verhoudingen tussen a. ideaal en werkelijkheid b. gezin en samenleving Verhouding tussen pluraliteit van gezinsbelevingen & kwetsbaarheid van gezinnen en het ideaalbeeld van gezinnen Is er hoop voor mensen in moeilijke gezinssituaties?
Hoop voor mensen in moeilijke situaties: het begrip resilience – veerkracht • “Het vermogen van een mens of een sociaal systeem om zich te ontwikkelen en doorheen grote moeilijkheden te groeien” • Aandacht voor het goede vlees rondom het litteken • Geen deterministische interpretatie van statistische gegevens (bv. ervaring echtscheiding leidt niet altijd tot moeilijkheden om zelf relaties aan te gaan): cijfers handelen over ‘gemiddelde gegevens’. • Geen volledig ‘worden zoals vroeger’, wel een ‘doorgroeien’ • Resilience veronderstelt gedragenheid door anderen, zingeving, eigenwaarde, humor, persoonlijke vaardigheden
Resilience en spiritualiteit • Resilience verwijst naar menselijke ervaringen die geloofsthema’s begrijpelijk maken: o.a. verrijzenis • Christelijke gezinsethiek: mensen moeten niet zichzelf redden, niet alles is maakbaar, God is er ook in de diepste ellende
Resilience en de ‘crisis’ van het gezin • Veelheid aan gezinsvormen: resilience-denken biedt ‘hoop’ • Overdreven verwachtingen van gezinsleven, o.a. wat betreft de opvoedingstaak: ouders hebben niet alles zelf in de hand, vermijden van krampachtigheid (wél stimuleren van competenties van kinderen) • Opgelet met perfectiedenken, bv. gezinsleven & werkleven – belang van vertrouwen in God • ‘Goed genoeg’ ouderschap
Focus op het gezin? • Het gezin in bijbel en traditie
Heilige familie, heilig huisje? • Ideaal & werkelijkheid…aan de hand van Max Ernst, La vierge corrigeant l’enfant Jésus devant trois témoins
Een kind, Jezus, geslagen… • Kinderen zijn geen ‘heiligen’ • Reflectie over het slaan van kinderen in de opvoeding
Heilige families? • Opgelet met de idee van het ‘perfecte gezin’ • Maar: geweld en onrecht mag niet getolereerd worden onder het motto ‘niemand is perfect’
Christelijke traditie en huiselijk geweld • Op zoek naar een bevrijdende interpretatie van theologisch-ethische concepten, zoals vergeving, eer uw vader en uw moeder, zelfopoffering, …
Verantwoordelijkheid als rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid • Niet enkel liefde, ook rechtvaardigheid • Rechtvaardigheid: voorzien in ontwikkelingskansen voor de ander, stimuleren van gelijkwaardigheid • Gelijkwaardigheid verwijst ook naar de dubbele roeping van mannen en vrouwen • Gelijkwaardigheid in ouder-kindrelaties (participatie & democratische opvoeding)
Gezin en samenleving • Getuigen – toezien? • Privacy is belangrijk, maar niet onaantastbaar • Culturele opvattingen (waarde van kinderen als subjecten) • Sociale niveau: verbondenheid tussen mensen is belangrijk – gezinnen zijn geen eilanden • Sociale ondersteuning van gezinnen
Het gezin: adieu en/of à-Dieu? • ‘Het’ gezin: adieu: veelheid aan belevingswijzen ernstig nemen: ‘gezinnen’ – maar ook verantwoordelijkheid centraal stellen (à-Dieu): niet alles kan en mag… • À-Dieu: niet één bepaalde gezinsvorm sacraliseren – ruimte laten voor sporen naar God • Géén adieu tegen gezinnen: gezin blijft heel belangrijke waarde • Blijven hoop vinden in en geven aan gezinnen, op basis van het geloof in God, het zich richten à-Dieu