NARODOWY PROGRAM FORESIGHT

1. NARODOWY PROGRAMFORESIGHT Idea * Metodologia * Działania MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO Iwona Nowicka Katowice, 24 października 2006 r.

2. Definicja Foresight Foresight to systematyczny, przyszłościowy sposób docierania do informacji w celu budowania średnio lub długookresowej wizji rozwojowej, jej kierunków i priorytetów, a w tym kontekście podejmowanie bieżących decyzji i mobilizowanie wspólnych działań.

3. Program Foresight włącza przedstawicieli władzy publicznej, nauki, przemysłu, mediów, organizacji pozarządowych do otwartej, zarazem jednak ukierunkowanej dyskusji nad przyszłością.

4. Zarówno sam proces foresightu, jak i jego wyniki, są wykorzystywane przede wszystkim jako sposób tworzenia, a następnie realizacji polityki naukowo- technicznej i innowacyjnej państwa oraz jako narzędzie rozwijania w społeczeństwie kultury myślenia o przyszłości i tworzenia języka debaty społecznej.

5. Wyniki foresightu informują decydentów o nowych tendencjach rozwojowych, pomagają uzgodnić scenariusze rozwoju, zharmonizować działania partnerów społecznych (rządu, środowisk naukowych, przemysłu, innych sektorów gospodarki) oraz służą pomocą w ustaleniu kryteriów finansowania nauki i techniki.

6. POZIOMY FORESIGHT: • poziom ponadnarodowy, • poziom narodowy, • poziom regionalny i lokalny, • poziom technologiczny.

7. CELE Narodowego Programu Foresightdla Polski • określenie wizji rozwojowej Polski do 2020 roku; • określenie priorytetowych kierunków badań naukowych i prac rozwojowych; • racjonalne wykorzystanie wyników badań w praktyce oraz stworzenie dla nich preferencji w przydziale środków budżetowych; • znaczenie osiągnięć badań naukowych w gospodarce i ich absorpcja; • zbliżenie zasad polskiej polityki naukowej do wymogów UE; • kształtowanie polityki naukowej i innowacyjnej w kierunku Gospodarki Opartej na Wiedzy.

8. Rezultaty Narodowego Programu Foresight dla Polski • ukierunkowanie rozwoju badań i technologii na dziedziny gwarantujące dynamiczny rozwój gospodarczy w perspektywie średnio i długookresowej; • racjonalizacja nakładów realizowanych ze środków publicznych; • stworzenie języka debaty społecznej oraz kultury budowania wizji myślenia o przyszłości, prowadzących do koordynacji wspólnych działań dla rozwoju gospodarki i poprawy jakości życia w Polsce.

9. POLE BADAWCZENarodowego Programu Foresight(Pilotażowy Projekt Foresight, lata 2003-2005) ZDROWIE I ŻYCIE • Chemikalia i farmaceutyki • Bezpieczeństwo żywności • Technologie w medycynie

10. POLA BADAWCZENarodowego Programu Foresight ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ POLSKI • Jakość życia • Źródła i wykorzystanie zasobów energetycznych • Kluczowe problemy ekologiczne • Technologie na rzecz ochrony środowiska • Zasoby naturalne • Nowe materiały i technologie • Transport • Integracja polityki ekologicznej z sektorowymi • Polityka produktowa • Zrównoważony rozwój regionów i obszarów

11. POLA BADAWCZENarodowego Programu Foresight TECHNOLOGIE INFORMACYJNE I TELEKOMUNIKACYJNE • Dostęp do informacji • ICT a społeczeństwo • ICT a edukacja • eBiznes • Nowe media

12. POLA BADAWCZENarodowego Programu Foresight BEZPIECZEŃSTWO • Ekonomiczne zewnętrzne i wewnętrzne • Intelektualne • Socjalne • Techniczno-technologiczne • Rozwój społeczeństwa obywatelskiego

13. Metodologia Pilotażowego Projektu Foresight ZDROWIE I ŻYCIE • panelowa dyskusja ekspertów, • analiza SWOT, • wyznaczenie kluczowych technologii, • konsultacje społeczne.

14. WNIOSKI! • liczba zgłoszonych kandydatów na ekspertów była mniejsza niż się spodziewano, • bardzo mała liczba osób poniżej 35 lat, • brak przedstawicieli mediów; niewielu przedstawicieli gospodarki, administracji i organizacji pozarządowych, • brak przedstawicieli wielu ważnych dyscyplin naukowych związanych z polem badawczym Zdrowie i Życie.

15. Zdecydowanie priorytetowe kierunki rozwoju badań i technologii w Pilotażowym Projekcie Foresight ZDROWIE I ŻYCIE • budowa efektywnych systemów przesiewowych, • rozwój opieki perinatalnej, wczesnego wykrywania wad genetycznych i rozwojowych, • rozwój metod i technik ratownictwa medycznego.

16. Realizacja Narodowego Programu Foresight • powołanie w dniu 23 stycznia 2006 r. Zespołu Interdyscyplinarnego do spraw Narodowego Programu Foresight (Komitetu Sterującego) na podstawie zarządzenia Ministra Edukacji i Nauki, • podjęcie postanowień przez Komitet Sterujący w zakresie: podstawy prawnej do ogłoszenia konkursu na wybór jednostki zewnętrznej realizującej Program, zakresu trzech pól badawczych oraz możliwości zaproponowania własnej koncepcji metodologii przez zgłaszające się do konkursu jednostki,

17. Realizacja Narodowego Programu Foresight • przyjęcie w dniu 21 marca 2006 r. przez Radę Ministrów dokumentu pt. „Informacja dla Rady Ministrów w sprawie uruchomienia Narodowego Programu Foresight dla Polski”, • opracowanie przez Wydział ds. Foresight oraz Komitet Sterujący projektu „Przedsięwzięcia dotyczącego realizacji Narodowego Programu Foresight POLSKA 2020” na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansowaniu nauki, • podpisanie w dniu 9 maja 2006 r. Przedsięwzięcia przez Ministra, • ogłoszenie w dniu 24 lipca 2006 r. Przedsięwzięcia w Biuletynie wydawanym przez Ministra,

18. Realizacja Narodowego Programu Foresight • 25 lipca 2006 r. – 25 września 2006 r. termin przyjmowania wniosków do konkursu na realizację Narodowego Programu Foresight 2020, • powołanie w dniu 17 sierpnia 2006 r. Zespołu Interdyscyplinarnego do spraw oceny wniosków o realizację Narodowego Programu Foresight Polska 2020 na podstawie zarządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, • pierwsze posiedzenie Zespołu w dniu 11 października 2006 r. - Zespół nie wybrał jeszcze jednostki zewnętrznej mającej zrealizować Narodowy Program Foresight Polska 2020.

19. MINISTER NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO Podsekretarz Stanu w MNiSW Komitet Sterujący do spraw Narodowego Programu Foresight Komitet Polityki Naukowej i Naukowo – Technicznej Wydział ds. Foresight Departament Strategii i Rozwoju Nauki Grupa Wsparcia Jednostka Zewnętrzna realizująca Narodowy Program Foresight Schemat realizacjiNarodowego Programu Foresight

20. Harmonogram Narodowego Programu Foresight • listopad 2006 wybór jednostki (grupy jednostek) realizującej program, • grudzień 2006 – czerwiec 2008 realizacja Narodowego Programu Foresight w trzech polach badawczych.

21. Witryna Foresight:www.mnisw.gov.pl

22. Dziękuję za uwagę