Współpraca JST w Polsce stan i potrzeby

1. Współpraca JST w Polscestan i potrzeby Andrzej Porawski Dyrektor Biura Związku Miast Polskich

2. Współpraca w sektorze publicznym Ma miejsce na konkretnym terytorium. • Ma na celu: • definiowanie i osiąganie wspólnych celów; • rozwiązywanie problemów uznanych za wspólne; • wspólne wykonywanie zadań.  Uczestniczą w niej różni partnerzy, czasem także spoza sektora.  Odbywa się w różnych formach prawnych.  Najczęściej ma miejsce montaż finansowy z różnych źródeł zasilania finansowego.  Znane są przykłady dobrej współpracy bez struktur formalnych, choć są one najtrudniejsze.

3. Formy współpracy • Związki międzygminne i międzypowiatowe (celowe) • Porozumienia międzygminne i między różnymi kategoriami JST (zadaniowe) • Stowarzyszenia gmin i powiatów • Spółki prawa handlowego • Inne formy: - konsorcja, - klastry, - inne sieci współpracy dobrowolnej (umowy)

4. Związki międzygminne i międzypowiatowe • Forma wspólnej realizacji zadania (zadań), wprowa-dzona w 1990 roku, możliwa także dla powiatów • Brak możliwości związków gminno-powiatowych • Przystosowane do wspólnej realizacji zadań z zakresu kompetencji ustawowych • Sztywne i trudne w zarządzaniu • Dziś mamy zarejestrowanych ponad 100 związków międzygminnych i dwa powiatowe • Nieliczne z nich mają charakter wielozadaniowy (pro-rozwojowy) • Górnośląski Związek Metropolitalny Silesia; Związek Celowy Gmin MG 6; Region Płocki; Region Kutnowski

5. Porozumienia między JST • Początkowo forma realizacji zadania kilku gmin przez jedną z nich, na podstawie porozumienia; alternatywna dla związku celowego (częste na sieciach infrastruktury liniowej) • Potem rozszerzona na realizację zadań różnych JST przez inne (powierzenie zadania → ↓ ↑) • Dziś możliwe różne formy porozumień dla wspólnej realizacji uzgodnionych przedsięwzięć (umowy); • Kalisz – Ostrów; Gorzów • Brak rejestru tych form współpracy

6. Spółki prawa handlowego • Ustawa o gospodarce komunalnej różnicuje JST pod tym względem (bezzasadnie) • Najczęściej powoływane w celu wspólnej realizacji za-dań w efektywnej, pozbawionej wad związków, formie • Są też spółki prorozwojowe (lotniska regionalne, ARAW) • Statystyka (2010): - 2058 spółek z o. o. (nowe: 159 = 93 + 66) [2009: 1933 = 1702 (41) + 231 (44)] - 373 spółki akcyjne (nowe: 30 = 8 + 22) [2009: 180 = 97 + 83]

7. Stowarzyszenia JST • Metropolitalne (Gdańsk, Poznań, Szczecin, Zielona Góra, Koszalin, Bydgoszcz, Warszawa, Rzeszów) • Terytorialne prorozwojowe („Olza”)

8. Inne formy współpracy • Nieformalne sieci metropolitalne (aglomeracyjne) - Gdynia (NORDA), Kielce, Olsztyn, Opole, Tarnów • Konsorcja - Bielsko-Biała • Klastry - Klaster Łódzki • Lokalne grupy działania (ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich; stowarzyszenia; ponad 330) • Lokalne organizacje turystyczne (ustawa o POT; stowarzyszenia; 133) • Inne – in statunascendi…

9. Potrzeby • Związki wielozadaniowe (prorozwojowe), bardziej elastyczne i co najmniej gminno-powiatowe • „Związki” aglomeracyjne („zespoły współpracy teryto-rialnej”) [projekt prezydencki] • Struktury metropolitalne (sub-regiony/powiaty?) • była już ustawa (nowelizacja ustawy warszawskiej 2001) – Warszawski Zespół Miejski; nie podpisał prezydent RP • Spółki – ujednolicić sytuację prawną JST • Ustawa o polityce rozwoju → rozwój lokalny • Modele: włoski, niemiecki, francuski