Stan wojenny

1. Stan wojenny Zdrada czy „zamach stanu”?

2. Pracę wykonali Marta Styczek i Karol Musiel Warszawa 26.10.2006

3. Imię : Stan Nazwisko : Wojenny Wprowadzony : 13 grudnia 1981 Zniesiony : 22 lipca 1983 Cel życiowy : Zapobiec zbrojnej interwencji w Polsce Ludowej Rodzice : Rada Państwa Kraj zamieszkania : Polska Rzeczpospolita Ludowa Dane personalne

4. Obywatelki i obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej! „Zwracam się dziś do Was jako żołnierz i jako szef rządu polskiego. Zwracam się do Was w sprawach wagi najwyższej. Ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią. Dorobek wielu pokoleń, wzniesiony z popiołów polski dom ulega ruinie....” Tymi słowami gen. Wojciech Jaruzelski W niedzielę 13 grudnia 1983 ogłosił Polakom, iż Podjęte dziś kroki służą zachowaniu podstawowych przesłanek socjalistycznej odnowy Nasze działania nie zagrażają nikomu. Mają jeden cel: usunięcie zagrożeń wewnętrznych, a tym samym zapobieżenie niebezpieczeństwu dla pokoju i współpracy międzynarodowej .

5. Gen. Wojciech Jaruzelski Wojciech Witold Jaruzelski(ur. 6 lipca 1923 w Kurowie), emerytowany żołnierz Ludowego Wojska Polskiego w stopniu gen. armii; polityk polski - I sekretarz KC PZPR w latach 1981-1989, premier PRL w latach 1981-1985, przewodniczący Rady Państwa PRL w latach 1985-1989, prezydent PRL i pierwszy prezydent III RP w latach 1989-1990. Wywodzi się z patriotycznej rodziny ziemiańskiej pieczętującej się herbem Ślepowron. Ojciec (Władysław Mieczysław Jaruzelski) walczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920, dziadek (Wojciech Jaruzelski senior) w powstaniu styczniowym. W 1939 wraz z rodziną ewakuował się na Litwę, a po aneksji tego kraju przez sowietów w 1940 został zesłany na Syberię. Pracował w tajdze przy wyrębie lasów, gdzie nabawił się choroby oczu. Podczas zesłania zmarł ojciec generała, Władysław, pochowany w Bijsku.

6. Sam Jaruzelski po nieudanej próbie dostania się do armii Andersa, ukończył szkołę oficerską w Riazaniu i został skierowany do 2 Dywizji Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego jako dowódca plutonu zwiadu. Jako pomocnik szefa sztabu 5 pułku piechoty ds. zwiadu, przeszedł szlak bojowy 1 Armii Wojska Polskiego. Brał udział w walkach nad Wisłą, na przyczółku magnuszewskim, o wyzwolenie Warszawy, o przełamanie Wału Pomorskiego, a także nad Bałtykiem, Odrą i Łabą. Ukończył z wyróżnieniem Wyższą Szkołę Piechoty i Akademię Sztabu Generalnego W 1960 został powołany na stanowisko szefa Głównego Zarządu Politycznego WP, a w 1962 mianowany wiceministrem obrony narodowej. Ministrem obrony narodowej Jaruzelski był od 11 kwietnia 1968 do 21 listopada 1983. Podczas pełnienia tej funkcji przez Jaruzelskiego jednostki LWP brały udział w tłumieniu praskiej wiosny przez siły Układu Warszawskiego. Jaruzelski nadzorował także tłumienie wystąpień robotników w czasie wydarzeń grudnia 1970 na Wybrzeżu. W 1981 został prezesem Rady Ministrów..

7. Współtworzył PRON. 13 grudnia 1981 wprowadził w Polsce stan wojenny i stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego - WRON W lutym 1992 Sejm przeważającą liczbą głosów podjął uchwałę, w której uznał decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego za sprzeczną z konstytucją PRL. Co roku przed domem Wojciecha Jaruzelskiego odbywają się demonstracje przeciwników stanu wojennego (organizowane przeważnie przez Ligę Republikańską i Młodzież Wszechpolską). 13 grudnia 2003 po raz pierwszy uczestniczyli w manifestacji zwolennicy Jaruzelskiego, którzy podziękowali mu za decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego. Po raz pierwszy Jaruzelski wyszedł do demonstrujących, dziękując im za wyrazy poparcia i zagrzewając do dalszej walki na froncie ideologicznym i edukacyjnym. Po raz kolejny podkreślił, iż gdyby nie stan wojenny z 13 grudnia 1981, nie byłoby 13 grudnia w Kopenhadze i w Brukseli

8. Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (pion śledczy IPN) postawiła go w stan oskarżenia pod zarzutem popełnienia zbrodni komunistycznej, polegającej na kierowaniu w 1981 i 1982 zorganizowanym związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym, mającym na celu popełnianie przestępstw. Polegały one m.in. na pozbawianiu ludzi wolności.Drugi zarzut to podżeganie członków Rady Państwa PRL do przekroczenia ich uprawnień przez uchwalenie dekretów o stanie wojennym. Podstawą do postawienia zarzutów były odtajnione przez ministra obrony Radosława Sikorskiego dokumenty Układu Warszawskiego, w tym także „Myśl przewodnia wprowadzenia stanu wojennego" podpisana w marcu 1981 przez Jaruzelskiego i Kanię.

9. WRON Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego to organ administrujący Polską w czasie stanu wojennego. Powstała w nocy 12/13 grudnia 1981, a rozwiązana została 22 lipca 1983. Kierowana przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego WRON miała charakter całkowicie pozakonstytucyjny, posiadała cechy junty wojskowej. Polacy obraźliwie określali ten organ WRON-ą. Niektórym kojarzyło się to z określeniem niemieckiego orła z okresu II wojny światowej, również nazywanym "wroną". Powstało również kilka pogardliwych piosenek o WRON, takich jak "Zielona WRONa", „ To nic, że kraczą WRONy", napisanych przez członków „Solidarności"

10. ZOMO, ORMO i MO Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej (ZOMO). Oddziały MO powołane w 1956, pierwotnie do udzielania pomocy ludności w czasie klęsk żywiołowych i ochrony imprez masowych. Funkcjonariusze ZOMO pomagali także przy budowie domów dziecka, szpitali, poszukiwaniu zaginionych osób. Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (ORMO) - paramilitarna organizacja ochotnicza i społeczna wspierająca MO, powołana w 1946 dla "ochrony" (w rzeczywistości: spacyfikowania) wyborów i referendum; rozwiązana w 1989 przez Sejm. Milicja Obywatelska (MO) - oficjalna nazwa policji w Polsce w latach 1944–1990. Utworzona ostatecznie dekretem z 7 października 1944, pod kierownictwem Franciszka Jóźwiaka. Milicję szybko podporządkowano Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego, od 1955 zaś Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

12. Geneza Stanu Wojennego Oficjalnym powodem ogłoszenia stanu wojennego była pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju, której przejawami były m.in. brak zaopatrzenia w sklepach (także żywności), oraz zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego w kraju wobec zbliżającej się zimy. Za najważniejszy argument uznano groźbę interwencji zbrojnej przez pozostałe państwa Układu Warszawskiego, za które władze komunistyczne obarczały swoich nowych przeciwników politycznych. Stan wojenny wprowadzono w 16 miesięcy po strajkach w 1980, które doprowadziły do powstania Solidarności i odwilży politycznej w Polsce.

13. Kalendarium • 13 grudnia 1981(niedziela) • wprowadzenie stanu wojennego uchwałą Rady Państwa pomimo tego, że uchwała nie była jeszcze opublikowana • powołanie do życia (niezgodnie z Konstytucją) junty wojskowej Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON), władzę w PRL przejmuje wojsko • internowano większość członków Komisji Krajowej Solidarności, władze utworzyły sieć obozów dla internowanych, wydano 10 132 decyzji o internowaniu w stosunku do 9 736 osób. • zawieszono naukę w szkołach i na uczelniach • przerwano łączność telefoniczną • wprowadzono godzinę milicyjną • prymas Józef Glemp w kazaniu potępia stan wojenny i apeluje o spokój

14. 14 grudnia 1981 (poniedziałek) - pierwszy dzień roboczy stanu wojennego. Solidarność w odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojennego zaczyna organizować strajki. Wojsko otacza Stocznię Gdańską • 15 grudnia 1981 - pacyfikacja kopalni "Manifest Lipcowy" • 16 grudnia 1981 - pacyfikacja kopalni Wujek przez ZOMO i wojsko, 9 zastrzelonych i 21 rannych górników • 17 grudnia 1981 - ZOMO rozbija manifestacje w Gdańsku i w Krakowie. W Gdańsku ginie jedna osoba a dwie inne zostają ranne. • 20 grudnia 1981 - koniec strajku w Porcie Gdańskim • 21 grudnia 1981 - Ambasador PRL w Stanach Zjednoczonych Romuald Spasowski prosi o azyl polityczny. Sąd wojskowy w PRL zaocznie skazuje go potem na karę śmierci. • 23 grudnia 1981 - pacyfikacja Huty Katowice. Stany Zjednoczone wprowadzają sankcje gospodarcze przeciwko PRL.

15. 28 grudnia 1981 - pacyfikacja kopalnii Piast, koniec ostatniego strajku okupacyjnego. Ambasador PRL w Japonii Zdzisław Rurarz prosi o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych. Zostanie on zaocznie skazany na karę śmierci przez sąd wojskowy. • 4 stycznia 1982 - wznowienie zajęć w szkołach • 6 stycznia 1982 - władze rozwiązują Niezależne Zrzeszenie Studentów • 25 stycznia 1982- na posiedzeniu Sejmu PRL VIII kadencji uchwalono - przy jednym głosie sprzeciwu (poseł Romuald Bukowski z Gdańska) - ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie stanu wojennego, tym samym dekret o stanie wojennym został zatwierdzony • 1 lutego 1982 - podwyżka cen • 5 lutego 1982 - rozpoczynają się, najpierw w Świdniku, potem w innych miastach, manifestacje spacerowe - masowe wychodzenie na spacery w czasie trwania dziennika telewizyjnego o 19:30

16. 8 lutego 1982 - wznowienie zajęć na wyższych uczelniach • 17 marca 1982 - w Katowicach powstaje Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym • 11 lutego 1982 - celem zwalczenia manifestacji spacerowych w Świdniku wprowadza się godzinę milicyjną od 19:30 • 23 lutego 1982 - śmierć Zdzisława Karosa • 22 kwietnia 1982 - powstaje Tymczasowa Komisja Koordynacyjna Solidarności • 31 sierpnia 1982 - demonstracje w całym kraju w rocznicę porozumień sierpniowych. Trzech demonstrantów zabitych przez milicję w Lubinie • 31 grudnia 1982 - zawieszenie stanu wojennego • 14 maja 1983 - milicjanci zamordowali Grzegorza Przemyka • 19 maja 1983 - pogrzeb Grzegorza Przemyka • 16-23 czerwca 1983 - druga pielgrzymka do Polski papieża Jana Pawła II • 22 lipca 1983 - zniesienie stanu wojennego, rozwiązanie WRON

17. W jakim sensie stan wojenny to zdrada narodowa Stan wojenny zaliczany jest jako zdrada narodowa ponieważ gen. Jaruzelski wprowadził go podsycany przez Kreml. Miał bowiem sojuszników w postaci krajów zachodnich <trzeciego świata> lecz nie mógł skorzystać z ich „ofert” ponieważ PRL i ZSRR połączone były nie pisaną unią. Zagrożono nawet Polsce, iż jeżeli nie wprowadzi stanu wojennego to wkroczą do Warszawy wojska Układu Warszawskiego.

18. Z innego punktu widzenia to zdradą narodową był zamach na wolność osobistą Polaków. W czasie trwania stanu wojennego wprowadzono wiele ograniczeń. Poza tym wiele osób aresztowano, internowano bądź wieziono. Nie było to zgodne z ideologią państwa, które miało chronić obywatela. Norman Davies nazwał wprowadzenie 13.12.1981 stanu wojennego „najdoskonalszym zamachem wojskowym w historii nowożytnej Europy”.