1.12k likes | 2.36k Views
NEMATODA: NEMATODLAR (Yuvarlak solucanlar). Genel özellikler 1. Vücutları segmentlere ayrılmamış ve silindir şeklindedir 2. Vücut yüzeyleri kütikülle örtülüdür. 3. Yalancı bir vücut boşlukları vardır ve ağızla başlayıp anüsle biten bir sindirim sistemleri blunur. 4. Ayrı eşeylidirler.
E N D
NEMATODA: NEMATODLAR(Yuvarlak solucanlar) • Genel özellikler • 1. Vücutları segmentlere ayrılmamış ve silindir şeklindedir • 2. Vücut yüzeyleri kütikülle örtülüdür. • 3. Yalancı bir vücut boşlukları vardır ve ağızla başlayıp anüsle biten bir sindirim sistemleri blunur. • 4. Ayrı eşeylidirler. • 5. Üreme, sinir ve boşaltım sistemleri vardır. • 6. Yaşam döngülerinde: yumurta( ovipar, ovovivipar ve vivipar)- larva( 4 dönem)- erişkin dönemleri vardır. • 7. Vücut dıştan içe doğru • a. Renksiz, hücresiz, ölü kütikül tabakası • b. Kütikül tabakasını salgılayan hipodermis • c. Kas tabakası • d. Yalancı vücut boşluğu ve iç organlar yer alır
Nematodlar insan vücudunda nerelere yerleşir? • Sindirim sistemi • İnce bağırsak • Kalın bağırsak • Dolaşım sistemi • Deri ve deri altı dokularında • Plevra, periton, perkardial boşluklar
Yapı • Erişkini krem, beyaz renkte • Ön uçta üç dudak var • İki uca doğru incelen vücut kütikül ile kaplı • Erkek 15-20 cm uzunluğunda, 3-4mm çapındadır. Arka ucu karın yüzüne doğru kıvrılmıştır. Arka uçta çiftleşmeye yarayan iki spikül bulunur. Üreme organı testis, vas deferens ve atar kanaldan oluşur. • Dişi 20-40 cm uzunluğunda 5mm çapındadır.Arka uç konik sonlanır. Vulva vücudun arkasının önündedir.Vulva civarında genital girdle denilen bir daralma bulunur. Genital organlar, vulva ve vagina dışında çifttir. Over, oviduct, seminal reseptakulum ve uterustan oluşur. • Bir dişinin içinde 27 milyon yumurta bulunabilir.
Yapı • Yumurtaları ovipardır. • Yumurtaları iki tiptir • Döllenmiş • Döllenmemiş Yumurtanın kabuğu dıştan içe doğru şu tabakalardan oluşur a.Protein tabakası b.Membrana lucida c.Askarosit veya lipoidal vitellin zar
Epidemiyoloji • Dünyada kozmopolit bir dağılıma sahiptir. • Altyapının gelişmediği, insan dışkısının gübre olarak kullanıldığı yerlerde daha sık görülür(%80). • Irk ve eşeyin etkisi yoktur, • Anaerop koşullarda ve 37 C de yumurta içinde embriyo gelişmez.
İmmunoloji • Larvalara karşı bir bağışıklık gelişirken, erişkinlere karşı gelişmez. • Enfekte kişilerde Ig E artar. • Peritona ve diğer organlara giden askarislerin etrafında granulom oluşması hücresel bağışıklığa bağlıdır.
Klinik belirtiler ve Patoloji • Askaryoz iki temel grupta incelenir • 1.Larval askaryoz • 2.Erişkin askaryozu • Bağırsak askaryozu • Bağırsak dışı askaryoz
Patogenez • Larvalar karaciğer ve akciğerden geçerken bazı hastalık belirtilerine yol açarlar. • Akciğerde löffler pnömonisi oluştururlar. • Duyarlı kişilerde astım benzeri nöbetler görülür. • Kanda eozinofillerin sayısı artar.
Erişkin ince bağırsakta yerleşir. • Dişi bazı durumlarda, mideden geçip, yemek borusu yoluyla ağızdan, burundan, dış kulak yolundan gelebilir. • Dişi parazit dar kanallara girmeye meyillidir(safra kanalı, pankreas kanalı, apandis gibi). • Bağırsak askaryazında klinik belirtilerin şiddeti parazit sayısı ile ilişkilidir. • Göbek etrafında ağrı • İştah sapması • İshal • Ağızdan salya akması, burun kaşıntısı • Dilde papillaların belirgin hale gelmesi • Deri döküntüleri • Bağırsak tıkanmaları
Bağırsak dışı askaryazda, • Dişinin ağız, burun…gibi yerlerden çıkması • Solunum yoluna girmesi, ölümle sonlanabilir. • Pankreasa girebilir. • Safra kanalına ve keseye girmesi • Bağırsak delinmesi sonucu peritona geçmesi • Apandise girip apandisit yapması • Arteria pulmonalis kökünde, kalbin sağ ventrikülünde, beyin tabanında da ascarise rastlanmıştır.
Tanı • Erişkin parazit • Dışkı incelemesi • Yumurta her zaman saptanabilir mi?
Tedavi • Piperazin tuzları • Levamisol • Mebendazole • Pyrantel pamoat
Ascaris lumbricoides, the large roundworm of humans. In the foreground is a pile of Ascaris worms collected from people living in a small village in the south of India. The worms will mainly have come from children.
Korunma • Toprakla temasın azaltılması • Yiyecek ve içeceklerin iyi yıkanması • Altyapının iyileştirilmesi • İnsan dışkısının gübre olarak kullanılmasının önlenmesi
Ancylostoma duodenale • Necator americanus • Ağız kapsüllerinde kesici plak ve dişlerin bulunuşu • Erkeklerde arka uçta kaburgalı bir çiftleşme kesesinin bulunuşu ile diğer nematodlardan ayırt edilirler. • Yurdumuzda doğu karadeniz ve doğu akdeniz bölgelerinde görülür.
Ancylostoma duodenale • Erişkin pembe, beyaz renktedir. Ağız kapsülünde 2 çift diş bulunur. • Erkek 8-11mm boyunda 0.4-0.5 mm enindedir. Spikül 2mm boyundadır. Kuyruk uçlarında kaburgalarla desteklenmiş çan şeklinde çiftleşme kesesi bulunur. Bursa kopülatriks denilen bu yapı 3er kaburgalıdır. • Dişi 10-15mm boyunda ve 1mm enindedir. • Yumurtalar 60/40 µm büyüklüğündedir. İçlerinde 6-8 blastomer bulunur. • Erişkin 6-8 sene yaşar
Necator americanus • Erişkinin ağız kapsülünde iki kesici plak vardır. • Erkek 5-10 mm boyunda ve 0.5mm enindedir • Spiküller 1mm kadardır. • Çiftleşme kesesinin sırt kaburgası iki dala bölünmüştür, her dal da iki dalcığa ayrılır. • Dişi 7-13.5mm boyunda ve 0.5mm enindedir. • Yumurtalar 70/40 µm dir. A. duodenale’ye benzer • Erişkin 4-5 yıl yaşar.
Patogenez • Deride Papüllü, veziküllü deri döküntüleri • Kanda eozinofili • Akciğerlerde • Pnömoni, • kuru öksürük, ses kısıklığı, yutma bozukluğu, farinkste kızarıklık ( çengelli solucan anjini) • İnce bağırsaklarda • Kusma, ishal, duodenit, karın ağrısı, anemi (demir eksikliği anemisi)hipokrom veya normakrom mikrositik anemi • Travmatik etki jejunumda belirgindir.
Tanı • Direkt inceleme • Dışkı kültürü(Harada Mori)
Tedavi • A.duodenale için, bephenium hydroxynaphthoate • N.americanus için, etilen tetraklorür • Mebendazole, Albendazole • Semptomatik tedavi
Korunma • Çıplak el ve ayaklarla toprakta çalışılmamalı, • Altyapı iyileştirilmelidir.
Strongyloides stercoralis • İnsan vücudunda sadece partenogenetik dişisi bulunur. • Özgür yaşayan ve parazit olan nesilleri vardır. • Parazitik nesilde 3mm uzunluğunda 0.034 mm çapında dişi bireyler görülür. • İnsan vücuduna deriden girer. Bulaşmayı sağlayan evrim dönemi (infektif dönem) filariform larvalardır. • Bulaşma topraktan larvaların deri yoluyla alınmasıyla veya otoenfeksiyonla yine deriden olmaktadır.
epidemiyoloji • Bu parazitoz güney Asya, Afrika, tropikal Amerika ve Avrupanın belli bölgelerinde görülür. • Dağılımda, çevre sıcaklığı, nem oranı ve toprak yapısı önemli rol oynar. • Yurdumuzdaki durumu henüz tam belirlenmemiştir.
Klinik belirtiler • Larvalarla ilgili olan • Deride Larva currens • Akciğerde öksürük, hemoptezi • Bağırsaktaki parazitle ilgili olan • Uzun süreli ishal • Karın ağrısı • Zayıflama • Ateş • Kas ağrıları • Sepsis • eozinofili