4. การขยายพันธุ์และการแพร่กระจายของวัชพืช (reproduction and dispersal of weed)

1. 4. การขยายพันธุ์และการแพร่กระจายของวัชพืช (reproduction and dispersal of weed) • การออกดอกและการสร้างเมล็ดของวัชพืช • ปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการออกดอกและสร้างเมล็ด • ช่วงความยาวของวัน • ระยะเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ • อุณหภูมิ • สารควบคุมการเติบโต • ปริมาณการสร้างเมล็ดวัชพืช • การขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศ • ปัจจัยหลักที่มีผลในการขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศ • การกระจายของเมล็ดและส่วนเจริญพันธุ์ • วิธีการกระจายพันธุ์

2. การขยายพันธุ์ของวัชพืช (weed reproduction) • Reproduce by seeds • With pollination & fertilization • Apomixis (Poaceae) • Dimorphic seeds eg. Synedrella nodiflora, Commelina bengalensis จำนวนเมล็ดต่อต้นมาก ออกดอกเร็ว ออกดอกตลอดปี เมล็ดมีขนาดเล็ก breeding potential สูง • Vegetative reproduction • Rhizomes & Stolons • Cutting & crown • Offshoot • Tubers & bulbs ทำให้ทนทานต่อสภาพแวดล้อม และกำจัดได้ยาก

3. การงอกของเมล็ดวัชพืช • longivity ของเมล็ดขึ้นอยู่กันพันธุกรรม และสิ่งแวดล้อม บางครั้งทำให้เมล็ดเกิด secondary dormancy อาจนาน 2-4 ปี • การงอกของเมล็ดขึ้นอยู่กับน้ำ และอากาศที่เมล็ดได้รับ และขึ้นอยู่กับ ความลึก การจัดการน้ำ (ในนาข้าว) การไถพรวน ร่มเงา และการเผาแปลง

4. การแพร่กระจายของวัชพืช dispersal • ขึ้นอยู่กับกลไกของการขยายพันธุ์ และกิจกรรมของคน สัตว์ ตลอดจนสภาพแวดล้อม (น้ำและลม) • เมื่อวัชพืชใหม่ได้แพร่กระจายไปยังพื้นที่ใหม่ อาจจะ • เติบโตแต่ไม่สามารถขยายพันธุ์ต่อได้ • ขยายพันธุ์ ออกดอกได้ แต่ไม่แพร่กระจายต่อไป • ขยายพันธุ์ได้ แต่ต้องใช้ระยะเวลาในการแข่งขัน ตั้งตัว หรือปรับตัวกับสภาพแวดล้อมใหม่ เพื่อเกิดเป็น new biotype • ปรับตัวได้ดี และขยายพันธุ์อย่างรวดเร็วจนกลายเป็นปัญหาวัชพืช

5. Methods by which some weeds are dispersed Species Propagule Method of dispersal Chromolaenaodoratumseed wind, soil, vehicles Echinochloa spp. seed wind, soil, crop seeds, irrigation water Mimosa spp. seed water, vehicle, sand, dung, as fire wood Amarathusspinosus seed dung, soil Sidaacuta seed awn, , soil, cloth Imperatacylindrica seed wind Salviniamolestashootacidental introduced Eichhorniacrassipes shoot ornametal use Pennisetumploystachyaseed bring as fodder crops