440 likes | 855 Views
Qaustoriya – bu yan budaqlanan hiflərdir, sahib bitkinin hücey-rəsi daxilinə keçir, xüsusi qidalanma orqanı funksiyasını daşıyır. Bitkilərdə unlu şeh xəstəliklərini törədən göbələklər qaustoriyalar vasitəsilə qidalanmanı həyata keçirirlər. Nümunə : bibər və badımcanda unlu şeh.
E N D
Qaustoriya – bu yan budaqlanan hiflərdir, sahib bitkinin hücey-rəsi daxilinə keçir, xüsusi qidalanma orqanı funksiyasını daşıyır. Bitkilərdə unlu şeh xəstəliklərini törədən göbələklər qaustoriyalar vasitəsilə qidalanmanı həyata keçirirlər. Nümunə: bibər və badımcanda unlu şeh. Xlamidosporlar- qalın divarlı hüceyrələrdir, əlverişsiz şərait zamanı mitselin parçalanması nəticəsində əmələ gəlir. Xlamido-sporlar uzun müddət torpaqda saxlanma xüsusiyyətinə malikdirlər. Nümunə: pambıqda vertisillioz soluxma.
Nektarində unlu şeh Sphaerotheca pannosa Lev. var. persicae Qızılgüldə pas Phraqmidium mucronatum
Günəbaxanda ağ çürümə Sclerotinia sclerotiorum Arpada toz sürmə Ustilago nuda
1.6 Bitki xəstəliklərinin təsnifatı Xəstəliklərin əmələ gəlmə səbəblərinə görə: Parazit xəstəliklər Qeyri-parazit xəstəliklər
Bakteriyalar Göbələklər Fitoplazmalar Rikketsilər Viruslar Aktinomisetlər Viroidlər Parazit xəstəliklərin törədiciləri
Lokallaşma (yerləşmə) dərəcəsinə görə: Yerli (lokal) xəstəliklər Ümumi (diffuz) xəstəliklər
Ümumi və ya diffuz Yerli və ya lokal Pambığınvertisilliozsoluxması Verticillium dahliae Keeb. Bibərdəunluşehi Leveillula taurica Am.
İnkişaf müddətinin uzunluğuna görə: Kəskin xəstəliklər Xroniki xəstəliklər
Kəskin Xroniki Ağacdaxərçəng Aqrobacterium tumefaciens Bibərdə antraknoz Colletotrichum nigrum
Cücərtilərin (toxmacarlar, şitillər) xəstəlikləri Bitkilərin inkişaf fazasında yoluxma xüsusiyyətinə görə: Tingliklərin xəstəlikləri Yaşlı bitkilərin xəstəlikləri
Çuğundur cücərtilərində kökyeyən – kompleks törədicilər
Toxumların xəstəlikləri Meyvələrin xəstəlikləri Yumruların xəstəlikləri Yoluxma orqanlarına görə: Yarpaqların xəstəlikləri Budaqların xəstəlikləri
Yumruda Yarpaqda Yumruda adi dəmgil Streptomyces scabies Yarpaqda oidium Uncinula necator
Meyvədə Budaqda Meyvədə və budaqda dəmgil - Venturia pirina
Özünü yoxlama üçün mövzuya aid test sualları • Fitopatologiyanəsözüdürvənədən • bəhsedir? a) rus sözü olub, maddələr mübadiləsindən bəhs edir b) latın sözü olub, fotosintezi öyrənir c) yunan sözü olub, bitki xəstəlikləri haqqında elmdir d) yunan sözü olub, bitkinin hüceyrəvi quruluşunu öyrənir e) latın sözü olub, həşəratların morfologiyasını öyrənir
2. Fitopatologiyabir elm kimihansıbölmələriəhatəedir? • simptomologiya, etiologiya, patolojimorfologiyavəanatomiya, epifitotologiya, immunitet, gigiyena, profilaktikavəterapiya • b) etiologiya, morfologiyavəanatomiya • c) simptomologiya, virusologiya, biokimya • d) epifitotologiya, etiologiya, bakteriologiya • e) aliçiçəkliparazitlər, immunologiya, etiologiya
3. Simptomologiyanəyiöyrənir? a) bitki xəstəliklərinin əlamətlərini b) bitkilərin temperaturaya dözümlülüyünü c) xəstəliklərə qarşı davamlılığı d) kütləvi xəstəliklər haqqında elmdir e) bitki xəstəliklərinin əmələgəlmə müddətlərini
4. Epifitotologiyanədir? a) kütləvi sürətdə artan zərərvericilərdən bəhs edir b) bitki xəstəliklərinin kütləviliyi haqqında elmdir c) bitki xəstəliklərinin dinamikasını öyrənir d) xəstəlik və patoloji prosesi öyrənir e) profilaktika haqqında elmdir
5. Fitopatologiyanıninkişaftarixineçənciəsrləbağlıdır? a) XVIII əsrin ortaları b) XIX əsrin başlanğıcı c) XVII əsrin ortaları d) XV əsrin sonu e) XX əsrin birinci yarısı
6. Bitkixəstəliyihaqqındamüasiranlayışnecəsəslənir? a) bitkinin morfoloji vəziyyətindən kənarlaşması xəstəlikdir b) bitkinin ümumi fizioloji vəziyyətindən kənarlaşması xəstəlikdir c) bitkiyə zərər vuran hər şey xəstəlikdir d) fitopatogenin və ya əlverişsiz mühit şəraitinin təsiri altında hüceyrə, toxuma, orqan və bütövlükdə bitkidə normal maddələr mübadiləsinin pozulması xəstəlikdir e) bitkidə baş verən bütün anormallıqlar xəstəlikdir
7. Xəstəlikləriəmələgətirməsəbəblərinəgörəonlarhansıqruplara bölünürlər a) parazit və qeyri-parazit b) parazit və infeksion c) qida maddələrinin artıqlığı və çatışmazlığı d) əlverişli və əlverişsiz temperaturdan doğan xəstəliklər e) qeyri-parazit xəstəliklər və meteoroloji xəstəliklər
8. Lokallaşmadərəcədənasılıolaraqxəstəliklərihansıqruplarabölürlər? a) yerli və lokal b) ümumi və diffuz c) yerli və ya lokal, ümumi və ya diffuz d) yalnız yerli e) yalnız diffuz
9. Xəstəliklərin hansı tipləri vardır? • yoluxmuş orqanların səthində müxtəlif rəngdə örtüklərin • formalaşması, yastıcıqların formalaşması • b) yalnız toxumanın dağılması • c) toxumanın dağılması, toxumalarda yeni törəmələr, yoluxmuş • orqanların rənginin dəyişməsi, yoluxmuş orqanların • formasının dəyişməsi, yoluxmuş orqanların daxilində və ya • səthində parazitlərin spor və meyvə bədəninin əmələ gəlməsi • d) çürümə, nekroz • e) örtük, meyvə bədəninin formalaşması
10.XIX əsrin ortalarında elmi fitopatologiyanın inkişafına təsir edən amillər? a) göbələklərin xəstəlik törədici kimi tanınması b) sürmə xəstəliklərinin təsvir edilməsi c) pleomorfizm hadisəsinin öyrənilməsi d) mikroskopun yaranması, təkamül nəzəriyyəsinin yaranması, hüceyrə haqqında təlim e) bütün canlı orqanizmlərin hüceyrəvi quruluşa malik olması