Hüseyin HAMARAT Teknik Öğr. Emekli Yönetici

1. Hüseyin HAMARAT Teknik Öğr. Emekli Yönetici TÜRKİYE’DE VE DÜNYA’DA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

2. Eğitimin Amacı Katılımcılara, istatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye’deki iş sağlığı ve güvenliği durumu hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.

3. Öğrenme Hedefleri Bu dersin sonunda katılımcılar;

4. KONU BAŞLIKLARI

5. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU • Resmi rakamlara göre Dünyada her yıl ortalama 270 Milyoniş kazası meydana gelmekte • 160 Milyonkişi meslek hastalığına tutulmakta • Yılda 1,2 milyon işçi ölmektedir.

6. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU • ILO’ya göre, kayıtlara girmeyenlerle birlikte Dünyada her yıl2.000.000çalışanişlebağlantılıkazalarvemeslekhastalıklarısonucuhayatınıkaybetmekte ve bu sayının artma eğiliminde olduğu tahmin edilmektedir. • Kısaca her yıl Dünya nüfusunun yaklaşık 1/3000’i iş kazalarında ölmekte • Yaklaşık 1/12’si iş kazası ya da meslek hastalığına tutulmaktadır. • Rakamlar çocuk ve yaşlılar hariç tutularak işgücüne oranlandığında, bu rakamların iki kat fazla olacağı da göz önüne alınmalıdır (1500 kişide 1 ölüm, 6 kişide bir iş kazası).

7. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU - Dünya genelinde nüfusun yaklaşık olarak %50-60’ının ücretli olarak çalıştığı dikkate alınırsa ve bu orana kayıt dışı çalışanların oranı da eklenirse İSG’nin önemi daha da artmaktadır. • İş kazalarının % 98’i, meslek hastalıklarının da tamamı önlenebilir özelliktedir. • Bu bağlamda, güvenli çalışmanın sağlanması, çalışanların sürdürülebilir bir refah seviyesine ulaşabilmeleri açısından İSG ülkelerin çözmek zorunda oldukları sorunların başında gelir.

8. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU - Dünya genelinde nüfusun yaklaşık olarak %50-60’ının ücretli olarak çalıştığı dikkate alınırsa ve bu orana kayıt dışı çalışanların oranı da eklenirse İSG’nin önemi daha da artmaktadır. • İş kazalarının % 98’i, meslek hastalıklarının da tamamı önlenebilir özelliktedir. • Bu bağlamda, güvenli çalışmanın sağlanması, çalışanların sürdürülebilir bir refah seviyesine ulaşabilmeleri açısından İSG ülkelerin çözmek zorunda oldukları sorunların başında gelir.

9. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU 2006 YILI DÜNYA İŞ KAZASI İSTATİSTİĞİ Kaynak:: ILO data elaboration

10. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU 2001-2006 STANDARDİZE EDİLMİŞ 100.000 ÇALIŞAN BAŞINA İŞ KAZASI İSTATİSTİĞİ Kaynak: EUROSTAT

11. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU AVRUPA ÜLKELERİ STANDARDİZE EDİLMİŞ 100.000 ÇALIŞAN BAŞINA ÖLÜMCÜL İŞ KAZASI İSTATİSTİĞİ Kaynak: EUROSTAT’TAN DERLENMİŞTİR

12. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU AVRUPA ÜLKELERİ STANDARDİZE EDİLMİŞ 100.000 ÇALIŞAN BAŞINA İŞ KAZASI İSTATİSTİĞİ Kaynak: EUROSTAT’TAN DERLENMİŞTİR

13. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU 1998:100 ÖLÜMCÜL İŞ KAZASI DEĞİŞİM İSTATİSTİĞİ Kaynak: EUROSTAT’TAN DERLENMİŞTİR

14. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU 1998:100 İŞ KAZASI DEĞİŞİM İSTATİSTİĞİ Kaynak: EUROSTAT’TAN DERLENMİŞTİR

15. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İTALYA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

16. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU HONKONG Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

17. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU KANADA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

18. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU MACARİSTAN Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

19. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU ALMANYA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

20. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU AVUSTURYA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

21. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU FRANSA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

22. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU JAPONYA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

23. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU NORVEÇ Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

24. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU PORTEKİZ Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

25. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İSVEÇ Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

26. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İSVİÇRE Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

27. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU TÜRKİYE Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

28. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İNGİLTERE Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

29. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU AMERİKA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

30. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU AZERBAYCAN Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

31. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU BULGARİSTAN Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

32. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU KAZAKİSTAN Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

33. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU KIRGIZİSTAN Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

34. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU MEKSİKA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

35. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU RUSYA FEDERASYONU Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

36. 1– İSTATİSTİKLERLE DÜNYADAKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU UKRAYNA Kaynak: İLO-LABORSTO’DAN DERLENMİŞTİR

37. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU - SSK İstatistiklerine Göre Ülkemizde: 2005 yılında 73.923 işkazası olmuş, 519 kişimeslekhastalığına yakalanmıştır.1.096 kişihayatınıkaybetmiştir. 2006 yılında 79.027 iş kazası, 574 meslek hastalığı ve 1601ölüm. 2007 yılında % 2 artış (80.602). Dikkat çekici nokta, meslek hastalığı sayısında görülen % 110’luk artıştır (1208). 2008 yılında 72.963 iş kazası, 539 meslek hastalığı yaşanmıştır. Bunlar sonucu 866 ölüm olmuştur. 2008 yılında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu kaybedilen iş günü sayısı 1.865.115.

38. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU 2009 yılında ise, 64.316 iş kazası 429 meslek hastalığı meydana gelmiş, 1171 kişi hayatını kaybetmiştir. 2009 yılında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu kaybedilen iş günü sayısı 1.589.000’dir. Meslek hastalıklarının çoğu teşhis edilememektedir. Dünyada iş kazası oranı % 44, meslek hastalıkları oranı % 56 iken; ülkemizde bu oran % 99 / % 1 şeklinde gerçekleşmektedir. İş kazaları ve hastalıklarının, sosyal güvenlik sistemine toplam maliyeti yılda 4 milyar YTL’dir.

39. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU ÜLKEMİZDE HER GÜN: 220 iş kazası olmaktadır (6,5 dakikada bir). 4 kişi, iş kazası sonucu hayatını kaybetmektedir (6 saatte bir işçi). 8 kişi, iş kazası sonucu iş göremez hale gelmektedir (3 saatte 1 işçi).

40. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU Rakamlar bir işyerinde SGK’ya kayıtlı işçilerin içindeki oranı gösterir. Diğer sosyal güvenlik kuruluşları (Bağkur-Emekli Sandığı) dahil değildir. TÜİK istatistiklerine göre ülkemizde çalışanların % 46’sı kayıtdışıdır. Kayıtdışı çalışanlar tarımda yoğunlaşmakla birlikte, sanayide çalışanların genellikle ağır ve tehlikeli işlerde (inşaat gibi) çalıştıkları bilinmektedir. TÜİK’in bir araştırmasında, bir yıl içinde istihdam edilenlerin % 2,9’unun işle ilgili kaza veya rahatsızlığa maruz kaldığı tespit edilmiştir. Buna göre ülkemizde her yıl iş kazası geçiren kişi sayısı yılda 600 bin civarında olabilir.

41. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İş kazaları ve meslek hastalıklarının sosyal güvenlik sistemimizde yarattığı kayıp yıllık 4 MİLYAR TL’dir. TÜİK’in GSMH rakamlarına göre toplam kayıp yılda yaklaşık 35 milyar TL’yi bulmaktadır

42. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU Bu tablo en başta uluslararası prestijimizi sarsmakta Çok büyük ekonomik kayıplar yaratmakta Çok önemli sosyal sorunlara yol açmakta Ayrıca, firmalarımızın rekabet kabiliyetini ve pazarlama gücünü olumsuz etkilemektedir.

43. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU TÜRKİYE Kaynak: İLO-EUROSTAT’DAN DERLENMİŞTİR

44. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İşyeri Sayıları

45. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İşçi Sayıları

46. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İş Kazası Sayıları

47. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU Meslek Hastalıkları Sayıları

48. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Sonucu Ölüm Sayıları

49. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU Ölümlerin Ölüm Sebebine Göre Dağılımı

50. 2 – SGK VERİLERİ İLE TÜRKİYE’DEKİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DURUMU İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Sonucu Kaybedilen İş Günü Sayıları