Blerja – P rodhimi - S hitja

1. Blerja –Prodhimi - Shitja Driton Sylqa Prill, 2012

2. Blerja, shitja, prodhimi Rezultati afarist është qëllimi kryesor i afarizmit të çdo ndërmarrjeje, i cili zhvillohet në tri faza: • Blerja • Prodhimi • Shitja Nevojitet një bashkëpunim i ngushtë në mes të 3 funksioneve për të arritur rezultate të favorshme

3. Blerja, shitja, prodhimi • Blerja e resurseve për nevojat e veprimtarisë- të blehen resurset përkatëse dhe të nevojshme për zhvillimin normal të procesit të prodhimit dhe shërbimeve. • Prodhimi- ndërmarrja të prodhojprodukte qëlluara / përkatëse për tregun. • Shitja–aktivititeti për tjetërsimin e produkteve në para të gatshme në vëllim dhe kohë të caktuar.

4. Blerja, shitja, prodhimi • Prodhimi racional-me resurse sa më të pakta (lean production) dhe • Në kohë të duhur (saktësia – teknika JIT) • Logjistika (organizimi i transportit) • Procesi i prodhimit: • Resurset/inputet përpunohen dhe fisnikërohen në rezultate/outpute. • Ndërmarrja është e levërdishme nëse vlera e outputeve > vlera e inputeve.

5. Blerja Qeverisja operative e funksionit të blerjes përfshin: • Kërkesat e veçanta të blerjes • Veçoritë specifike të mallit / shërbimeve për tu blerë • Shpenzimet e transportit • Çmimi i blerjes së produketeve / shërbimeve • Magazinimit të mallit të blerë dhe të produkteve të gatshme, • Servisimit dhe tregtisë, paraqesin një pjesë të qeverisjes ekonomike të veprimtarisë së ndërmarrjes.

6. Blerja e mallit dhe shërbimeve • Blerja mund të jetë: • Malli i cili drejtpërdrejt do të shitet • Malli gjysëmprodukt i cili do të futet në procesin e prodhimit • Kalkulimi i blerjes përpilohet si bazë përvendimmarrje kur dhe sa do të blihet. Shpenzimet totale të blerjes: Nënkuptojnë jo vetëm çmimine faturës nga furnizuesi por gjithashtu edhe shpenzimet e sjelljes (transporti, sigurimi i transportit, doganës, taksave, etj) të cilat paraqiten me rastin e pranimit të mallit në ndërmarrje.

7. Blerja e mallit dhe shërbimeve Blerja e mallit: • Malli investiv- blihet rrallë (psh.kompjuter, kamion) • Malli për magazinim- blihet më shpesh, psh. materiali për harxhim (letra për printer, materiali reprodukues-lënda e parë si qymyri, druri,etj.) • Blerja e shërbimeve, psh. • pastrimi i dritareve të ndërtesave, • shërbimet e transportit • servisimi • konsulenca • marketingu, etj.

8. Just-in-time • Liferimi i mallit - malli i blerë duhet të arrijë te blerësi në kohën e caktuar – as më herët e as më vonë. • Just-in-time (JIT)- është filozofi afariste që dmth.: Prodhimtaria në • kohë të saktë/duhur • sasi të saktë/duhur • cilësi të saktë/duhur

9. Logjistika dhe just-in-time • Logjistikë- trajtimi i magazinimit të materialit dhe produkteve. • Funksionimi just-in-time kërkon: • Koncentrim gjeografik me transport të shkurtër nga furnizuesi gjer te marrësi. • Kontroll i sistemit të transportit dhe transporti i sigurtë nga furnizuesi gjerë te marrësi. • Funksionimi just-in-time kërkon: • Kualiteti / cilësia e sigurtë • Trajtimi efektiv i materialit • Ndërmarrjet e shpedicionitmerren me transportin e mallit/materialit,si dhe me magazinimin e tij.

10. Planifikimi i magazinimit • Planifikimi blerjes dhe magazinimit të materialit dhe produkteve përmban këto çështje: • Kur do të bëhet porostja? • Cili vëllim i magazinimit rezervë është i nevojshëm? • Cila sasi do të blihet përnjëherë/ • Cilat shpenzime i bartë mbajtja e magazinës? • Momenti i porositjes- sasia e magazinimit pranë së cilës bëhet një porosi e re. Momenti i porositjes = rrjedha e kohës x harxhimi/njësi kohe + magazinimi rezervë (shembull NA Bashkimi)

11. Shpenzimet e veçanta të blerjes • Shpenzime të veçanta të blerjes janë shpenzimet të cilat shkaktohen nga blerja dhe të cilat janë të pavarura nga vëllimi i blerjes • Shpenzimet e veçantatë mbajtjes së magazinës janë shpenzime të cilat i shkaktonmateriali/malli i blerë gjatë kohës së mbajtjes në magazinë Sasia optimale e blerjes - është ajo sasi e cila e minimizon shumën e shpenzimeve të veçanta të blerjes dhe të mbajtjes në magazinë. (fig 7/4) dhe formula

12. Prodhimi i produkteve dhe shërbimeve Procesi i prodhimit: • INPUTET (lënda e parë, gjysmëproduktet, personeli, resurset e angazhuara, kapitali, makinat, paisjet, veglat, etj., transformohen/përpunohen në produkte ose shërbime që quhen • OUTPUTE(rezultate). (fig 7/6)

13. Prodhimi divergjent ose konvergjent • Prodhim divergjent - është ai proces i prodhimit i cili prodhon disa produkte nga materiali pikënisës, psh.eksploatimi i xehes si lëndë e punës prodhon disa lloje të metaleve me ngjyrë (pluhur, zing, argjend, bakër, ari, etj.) • Prodhim konvergjent- prodhon një produkt nga disa komponente,psh.automjeti Volvo

14. Qeverisja ekonomike e prodhimit • Shpenzimet, prodhimi dhe të hyrat janë tri njësi themelore të afarizmit të ndërmarrjes të cilat përcaktojnë rezultatin e vet ndërmarrjes. • Varësia në mes të prodhimit dhe shpenzimeveshprehet përmes funksionit të prodhimit: Q = f (ShV, ShF) Q = vëllimi i prodhimit SHV = shpenzimet variabile SHF = shpenzimet fikse

15. Kapaciteti i prodhimit Zakonisht bëhet dallimi në mes: • Kapaciteti teorik-mundësia e prodhimit në kushtet e paramenduara më të volitshme • Kapaciteti normal-mundësia e prodhimit në kushte normale • Kapaciteti aktual-mundësia e tanishme e prodhimit

16. Cilësia e prodhimit Cilësia e prodhimit përmbledhet në këtopika: • Cilësia definohet si aftësi për t’i përmbushur kërkesat e caktuara, të cilat kërkesa pikënisjen e kanë nga blerësit. • Cilësia e punës ka të bëjë me “përmirësimin e gabimeve” në punët përgatitore. • Niveli i ambicieve për cilësi të saktë nevojitet të jetë i një modeli: “0 gabime” • Shpenzimet e cilësisë duhet të maten dhembikqyren • Të krijohet kultura afariste e cilësisë-gjërat të bëhen të sakta për të parën herë. Analiza e vlerës së produktit / shërbimit është një metodë e vlerësimit që japin blerësit për produktet e konsumuara

17. Shitja e mallit dhe e shërbimeve Varësia ndërmjet shitësit dhe blerësit (fig 7/7) Lloje të ndryshme të shitësve: • Shitësit e brendshëm, brenda ndërmarrjes (përmes telefonit) • Shitësit në teren • Shitësit e shitoreve/dyqaneve Qeverisja ekonomike e shitjes është pjesë e planifikimit strategjik të ndërmarrjes që me idetë e veta të depërtoj dhe të arrijë në treg

18. Shitja për konsumatorë Shitja për konsumatorë = shitja e drejtëpërdrejtë, zhvillohet përmes: • Shitjes në shitore • Shitja në shtëpi • Shitja përmes telefonit • Shitja përmes internetit,etj.

19. FALEMNDERIT PER VEMENDJEN!