Námsmat sem þáttur í daglegu námi og kennslu

Námsmat sem þáttur í daglegu námi og kennslu Nám og kennsla: Inngangur 1. misseri staðnám og fjarnám 2007 Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Aðalnámskrá grunnskólaAlmennur hluti • Námsmat: Megintilgangur námsmats er því sá að afla upplýsinga sem hjálpa nemendum við námið, örva þá og hvetja til að leggja sig enn betur fram. http://www.menntamalaraduneyti.is/utgefid-efni/namskrar//nr/3953 • Hvernig förum við að því? Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Ykkar reynsla? • Hvað þekkið þið af eigin raun um námsmat annað en hefðbundin próf? Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Hugtök og skilgreiningar • Óhefðbundið námsmat (Alternative assessment) • Rauntengt/Heildrænt námsmat (Authentic assessment) • Frammistöðumat (Performance Assessment) • Alhliða námsmat/samþætt (Holistic / intergrated) • Hefðbundið námsmat (Traditional achievement assessment) • Leiðsagnarmat (Formativ assessment) • Lokamat (Summative assessment) Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Leiðasagnarmat – lokamat When the cook tastes the soup, that´s formative; when the guests taste the soup, that´s summative (Patton 1997:69) Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Hvernig er hægt að meta? Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Efst á baugi • Leiðsagnarmat (Formativ assessment) er að aukast til muna í flestum löndum Evrópu og USA • Ekki nóg að vera með lokamat (summative assessment) heldur er ferlið á meðan á námi stendur metið (Process / Formative assessment) • Námsmat í samvinnu þess sem metur og þess sem er metinn er að aukast (K. HØGSBRO og O. RIPER 2005) • Notkun Portfolio mappa (námsmöppur / verkmöppur / sýnismöppur) er að aukast t.d. á Norðurlöndum Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Hvað segja fræðimenn? Norska fræðikonan Olga Dysthe hefur skrifað mikið um Portfolio og ePortfolio Hún leggur áherslu á gildi Portfolio í námi og kennslu og að nemandinn sé þátttakandi í námsmati Sjá: • Dysthe, O.: The challenges of assessment in a new learning culture. NERA/NFPF Conference in Reykjavik, Iceland 2004 Carol Ann Tomlinson segir í bók sinni The Differentiated Classroom: • Mat á að hjálpa nemendum að þroskast frekar en að kortleggja mistök þeirra • Sjá: http://starfsfolk.khi.is/ingvar/namskeid/fraedslumidstod/vefur/Carol_Ann_Tomlinson.htm Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Íslenskar rannsóknir Auður Torfadóttir, Samúel Lefever, Brynhildur Anna Ragnarsdóttir: Námsmat í ensku fyrir byrjendur í 5. bekk grunnskóla. Sjá grein í Netlu: http://malfridur.ismennt.is/haust2005/pdf/malfridur_21_2_20-22.pdf Meyvant Þórólfsson, Jóhanna Karlsdóttir, Ingvar Sigurgeirsson: Rannsókn á námsmati í grunnskólum á Íslandi Meginmarkmið rannsóknarinnar er að afla upplýsinga um fyrirkomulag námsmats í grunnskólum hér á landi, þ.e. um aðferðir, áhersluþætti í mati, matstæki og meðferð niðurstaðna Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Íslenskar rannsóknir frh. • Rannsókn Ernu I. Pálsdóttur Námsmat í höndum kennara (Meistaraprófsritgerð við HA vorið 2006) • Þóra Björk Jónsdóttir o.fl. – Evrópskt samstarfsverkefni um námsmat í skóla fyrir alla Skýrsla • B.Ed.-verkefni Maríu Lapas – viðtöl við foreldra barna sem hafa þreytt samræmd próf í 4., 7. og 10. bekk. • B.Ed.-verkefni Sigríðar Rafnsdóttur – Innan eða utan rammans 2005 Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Hvað eru verkmöppur? • Möppurnar eru lýsing á leið sem hægt er að fara til að safna upplýsingum um nám nemenda sem hefðbundið námsmat nær ekki yfir. Það metur frammistöðu þeirra í því umhverfi sem námið fer fram í og er því rauntengt námsmat. Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Hvað sýnir verkmappa? 1. Námsferli í ákveðinn tíma • 2. Núverandi besta verk nemanda • 3. Samanburð á besta verki nemanda við fyrri verk hans • 4. Þróun og leikni í sjálfsmati • 5. Sýnir hvað nemandinn hugsar þegar hann lærir • 6. Stöðu einstaklings • 7. Skýra sönnun til foreldra og annarra um að nám hafi farið fram • 8. Samvinnu kennara og nemanda (Gronlund 2003:158) Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Gildi verkmöppu • Felst í fjölbreytni þeirra gagna sem safnað er til að sýna hvað og hvernig nám hefur farið fram. Það getur falið í sér fjölbreytt námsmat s.s. sjálfsmat, jafningjamat, kennaramat, foreldramat, skráningu á vinnuferli, skýrslur, gátlista, umsagnir, frásagnir, sjálfstæð viðfangsefni og fl. Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Viðmið við mat á möppu • Hefur tilgangi með notkun möppunnar verið náð? • Sýnir mappan fjölbreytt dæmi um nám? • Inniheldur mappan flókin verkefni sem sem nemendur geta leyst á raunverulegan hátt? • Inniheldur hún sjálfsmat nemenda • Gerir mappan nemendum fært að ákvarða námsferli og sýna hvar nemendur eru staddir? • Sýnir mappan þátttöku nemenda og ábyrgð? Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Frh. • Eru leiðbeiningar um þátttöku nemenda? • Inniheldur mappan námsmat byggt á skýrum viðmiðum? • Kemur gagnvirkni kennslu og mats fram? Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Hvað ber að hafa í huga þegar notkun sýnismappa er ákveðin? • 1. Hver er tilgangurinn? • 2. Hvers konar verkefni á mappan að innihalda? • 3. Leiðbeiningar um val og mat á verkum nemenda • 4. Söfnun verkefna og notkun á möppunni • 5. Mat á sýnismöppunni (Gronlund 2003) Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Sýnismappa - kostir • 1. Yfirsýn yfir námsferil auðveld • 2. Að beina sjónum að bestu verkum nemenda hefur jákvæð áhrif á nám • 3. Að bera verk nemanda saman við fyrri verk hans hefur betri áhrif en að bera þau saman við verk annarra (Gronlund 2003) Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Matskvarði • 4 = Framúrskarandi framfarir - • 3 = Góðar framfarir - • 2 = Viðunandi framfarir - • 1 = óviðunandi (Gronlund. 2003:165) Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Mat á sýnismöppum/verkmöppum nemenda Nafn nemanda __________________bekkur ____ Námsgrein _____________________önn ______ Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Þáttur nemenda í námsmatiÚr grein Ingvars Sigurgeirssonar: • Lögð er áhersla á að nemendur taki virkan þátt í matinu og taki þannig nokkra ábyrgð á eigin námi. Af þessu leiðir að áhersla er lögð á sjálfsmat og jafningjamat: • All performance assessments require students to structure the assessment task, apply information, construct responces, and, in many cases, explain the process by which they arrive at the answer .../ Allt frammistöðunámsmat (performance assessments) gerir þær kröfur til nemenda að þeir móti úrlausn sína sjálfir, noti upplýsingar og byggi sjálfir upp svörin, og útskýri, ef svo ber undir, hvernig þeir komust að niðurstöðu ... (Khattri og Sweet 1996:5) Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Gildi þess að nemendur taki þátt í námsmati • Nemendur skilja betur til hvers er ætlast • Sjálfsmat er þroskandi viðfangsefni • Mat á öðrum krefst ábyrgrar afstöðu • Mat nemenda veitir kennara ýmsar eftirsóknarverðar upplýsingar (Hafdís Guðjónsdóttir KHÍ) Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Hvað þarf að hafa í huga við námsmat? • Nota fjölbreyttar matsaðferðir • Þekkja kosti og galla hverrar matsaðferðar • Miða matið við námið og kennsluna, ekki einungis námsefni í bók • Markmið eru forsenda námsmats Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Æskileg þróun? • Skólar þurfa að auka fjölbreytni í námsmati • Nauðsynlegt er að meta ferli og afurð • Stöðugt námsmat þarf að vera eðlilegur hluti af skólastarfi • Námsmat þarf að virka sem námshvatning • Aukin þátttaka nemenda og foreldra í námsmati • Námsmatsverkefni skóla eru liður í skólaþróun Jóhanna Karlsdóttir lektor og Meyvant Þórólfsson lektor KHÍ

Námsmat sem þáttur í daglegu námi og kennslu