TIROIDEAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA

1. TIROIDEAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA • -Bozioaren gradua • Noduluak dauden ala ez • Adenopatiak • Tiroideko fremitua Tiroidearen azterketa fisikoa • T4 osoa, T3 osoa eta T askearen maila plasmatikoak • TSHaren maila plasmatikoak • TRHaren suspertze-proba • TBGaren maila plasmatikoak • I131 isotopoaren atzipen-kurba Tiroidearen azterketa funtzionala Tiroidearen azterketa morfologikoa • Tiroideko ekografia • Tiroideko gammagrafia isotopikoa (Tc99, I131) • Orratz meheaz egindako ziztada-aspirazioa Bestelakoak • Tiroidearen kontrako antigorputzak • Tiroglobulinaren maila plasmatikoak • Iodoa gernuan

2. BOZIOAREN TAMAINAREN ARABERAKO SAILKAPENA O graduko tiroidea Ez da ukitzen Ia graduko tiroidea Ukitzen da, baina ez da ikusten lepoa hiperestentsioan dagoenean Ib graduko tiroidea Ukitzen da eta ikusten da lepoa hiperestentsioan dagoenean II. graduko tiroidea Ukitzen da eta ikusten da posizio normalean egonda III. graduko tiroidea Ukitzen da eta ikusten da urrunetik

4. TIROIDEAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA • -Bozioaren gradua • Noduluak dauden ala ez • Adenopatiak • Tiroideko fremitua Tiroidearen azterketa fisikoa • T4 osoa, T3 osoa eta T askearen maila plasmatikoak • TSHaren maila plasmatikoak • TRHaren suspertze-proba • TBGaren maila plasmatikoak • I131 isotopoaren atzipen-kurba Tiroidearen azterketa funtzionala Tiroidearen azterketa morfologikoa • Tiroideko ekografia • Tiroideko gammagrafia isotopikoa (Tc99, I131) • Orratz meheaz egindako ziztada-aspirazioa Bestelakoak • Tiroidearen kontrako antigorputzak • Tiroglobulinaren maila plasmatikoak • Iodoa gernuan

5. Hipotiroidismo primarioa Hipotiroidismo sekundarioa A C Hipotiroidismo primario subklinikoa D A TSHaren kontzentrazioa NORMAL Hipertiroidismo sekundarioa B B E Hipertiroidismo primarioa C F Hipertiroidismo primario subklinikoa NORMAL ALTU NORMAL ALTU D - + T4 eta T3 kontzentrazioa E F

6. TIROIDEAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA • -Bozioaren gradua • Noduluak dauden ala ez • Adenopatiak • Tiroideko fremitua Tiroidearen azterketa fisikoa • T4 osoa, T3 osoa eta T askearen maila plasmatikoak • TSHaren maila plasmatikoak • TRHaren suspertze-proba • TBGaren maila plasmatikoak • I131 isotopoaren atzipen-kurba Tiroidearen azterketa funtzionala Tiroidearen azterketa morfologikoa • Tiroideko ekografia • Tiroideko gammagrafia isotopikoa (Tc99, I131) • Orratz meheaz egindako ziztada-aspirazioa Bestelakoak • Tiroidearen kontrako antigorputzak • Tiroglobulinaren maila plasmatikoak • Iodoa gernuan

8. TIROIDEAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA • -Bozioaren gradua • Noduluak dauden ala ez • Adenopatiak • Tiroideko fremitua Tiroidearen azterketa fisikoa • T4 osoa, T3 osoa eta T askearen maila plasmatikoak • TSHaren maila plasmatikoak • TRHaren suspertze-proba • TBGaren maila plasmatikoak • I131 isotopoaren atzipen-kurba Tiroidearen azterketa funtzionala Tiroidearen azterketa morfologikoa • Tiroideko ekografia • Tiroideko gammagrafia isotopikoa (Tc99, I131) • Orratz meheaz egindako ziztada-aspirazioa Bestelakoak • Tiroidearen kontrako antigorputzak • Tiroglobulinaren maila plasmatikoak • Iodoa gernuan

13. TIROIDEAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA • -Bozioaren gradua • Noduluak dauden ala ez • Adenopatiak • Tiroideko fremitua Tiroidearen azterketa fisikoa • T4 osoa, T3 osoa eta T askearen maila plasmatikoak • TSHaren maila plasmatikoak • TRHaren suspertze-proba • TBGaren maila plasmatikoak • I131 isotopoaren atzipen-kurba Tiroidearen azterketa funtzionala Tiroidearen azterketa morfologikoa • Tiroideko ekografia • Tiroideko gammagrafia isotopikoa (Tc99, I131) • Orratz meheaz egindako ziztada-aspirazioa Bestelakoak • Tiroidearen kontrako antigorputzak • Tiroglobulinaren maila plasmatikoak • Iodoa gernuan

15. TIROIDEAREN AZTERKETA ANATOMOFUNTZIONALA • -Bozioaren gradua • Noduluak dauden ala ez • Adenopatiak • Tiroideko fremitua Tiroidearen azterketa fisikoa • T4 osoa, T3 osoa eta T askearen maila plasmatikoak • TSHaren maila plasmatikoak • TRHaren suspertze-proba • TBGaren maila plasmatikoak • I131 isotopoaren atzipen-kurba Tiroidearen azterketa funtzionala Tiroidearen azterketa morfologikoa • Tiroideko ekografia • Tiroideko gammagrafia isotopikoa (Tc99, I131) • Orratz meheaz egindako ziztada-aspirazioa Bestelakoak • Tiroidearen kontrako antigorputzak • Tiroglobulinaren maila plasmatikoak • Iodoa gernuan

16. Tiroidearen egituraren alterazioak funtzioa asaldatu gabe Tiroidearen funtzioaren alterazioak BOZIO SOILA ETA NODULARRA TIROIDITISAK TIROIDEKO MINBIZIA HIPOTIROIDISMOA HIPERTIROIDISMOA

17. Tiroideko minbizia Tiroiditisak TSHaren igoera Zelula folikularren hazkunde autonomoa • Iodoaren eskasia • Tiroide-hormonen sintesiaren akatsak • Substantzia boziogenoak • Tiroide-hormonekiko erresistentzia periferikoa • TSHoma Tiroidearen hazkundea eragiten duten immunoglobulinak

18. Iodoaren eskasia (endemikoa) • Faktore genetikoak, hazkunde-faktore lokalak • (esporadikoa) Etiologia Hiperplasia EUTIROIDEOA Patogenia eta bilakaera Noduluak Autonomoak BOZIO SOILA ETA NODULARRA Fibrosia eta kaltzifikazioak Disnea Disfagia Disfonia • Endemikoa • Esporadikoa Klinika - Pletora eta esklabina itxurako edema • Haztapena • HT eta TSH normal • Ekografia eta gammagrafia • PAAF Diagnostikoa

20. * Tiroiditis akutu piogenoa * Tiroiditis subakutua edo De Quervain-en tiroiditisa TIROIDITISAK * Tiroiditis kroniko linfozitarioa edo Hashimoto-ren tiroiditisa * Tiroiditis kroniko atrofikoa

21. Tiroidearen egituraren alterazioak funtzioa asaldatu gabe Tiroidearen funtzioaren alterazioak BOZIO SOILA ETA NODULARRA TIROIDITISAK TIROIDEKO MINBIZIA HIPOTIROIDISMOA HIPERTIROIDISMOA

22. HIPOTIROIDISMOAREN ETIOLOGIA * Hipotiroidismo periferikoa(tiroide-hormonekiko erresistentzia periferikoa) HIPOTIROIDISMO TROFOPRIBOAK * Hipotiroidismo tertziarioa(hipotalamikoa) Adierazpen kliniko arinak TSH normal edo baxu TRHaren proba bereizteko * Hipotiroidismo sekundarioa(hipofisarioa) Tiroideko agenesia Tiroide ektopikoak T. kroniko atrofikoa Iatrogenoa HIPOTIROIDISMO TIROPRIBOA HIPOTIROIDISMO PRIMARIOA Hashimotoren tiroiditisa Bozio disentzimatikoak Iodoaren eskasia endemikoa Eragile antitiroideoak HIPOTIROIDISMO BOZIODUNA % 95

23. HIPOTIROIDISMO SEKUNDARIO ETA TERTZIARIOA: Hormona tiroideoak baxu eta TSH normal edo baxu HIPOTIROIDISMO PRIMARIOA: Hormona tiroideoak baxu eta TSH altu

24. HIPOTIROIDISMOAREN ADIERAZPEN KLINIKOAK - Hazkundea geldotzea - Hotzarekiko intolerantzia - Anorexia eta loditzea Adierazpen orokorrak - Larruazal hotza, lehorra, ezkatatsua eta zurbil horixka - Mixedema (begien inguruan batez ere) - Ile ahula eta Hertogheren zeinua - Azkazal hauskorrak - Makroglosia eta dastamenaren galera - Ahots baxua - Gorrerria Larruazala eta mukosak -  bihotz-gastua, bradikardia - Erpin-taupada ahula - Presio diferentzial txikia eta pultsu ahula - Kardiomegalia Zirkulazio-aparatua Digestio-aparatua - Idorreria -  gibeleko metabolismoa

25. HIPOTIROIDISMOAREN ADIERAZPEN KLINIKOAK - Logura - Bradipsikia, oroimenaren galera, apatia........ - Karpoko tunelaren sindromea - Loaldiko apneak Koma mixedematosoa Nerbio-sistema - Muskuluetako pseudohipertrofia  - KOCHER-DBRE-SEMELAIGNE-REN SINDROMEA - HOFFMANN-EN SINDROMEA - Tendoi-erreflexu geldoak Muskuluak - Amenorrea, polimenorrea - Galaktorrea - Antzutasuna,  libidoa Ugalaparatua Odola - Anemia normozitikoa edo makrozitikoa - Hiperkolesterolemia eta hipertriglizeridemia - Hemodiluzioa, hipoosmolaritatea eta hiponatremia Metabolismoa

26. Astenia Aurpegia puztuta Larruazal zurbil horixka Makroglosia, dastamenaren galera Bradipsikia, oroimenaren galera Ahots baxua Logura Presio diferentzial txikia Transmisio-gorreria Ile eta azkazal ahulak, ilea erotzea Anorexia, pisuaren igoera Bradikardia Perikardioko isuria Hilekoaren alterazioak Larruazal hotz, lehor eta ezkatatsua Galaktorrea Hotzarekiko intolerantzia Mixedema gorputz-adarretan Hiperkolesterolemia, hipertriglizeridemia Idorreria Antzutasuna Muskulu ahulak, pseudohipertrofikoak Anemia normo edo makrozitikoa

29. HIPOTIROIDISMOAREN FORMA KLINIKO BEREZIAK * SORTZETIKO HIPOTIROIDISMOA JAIOBERRIAREN HIPOTIROIDISMOA • Kretinismoa • Garaiera baxua, desproportzionatuak • Buru handia • Hipotonia, herniak, ahots baxua, idorreria… * HAURTZAROAREN ETA GAZTAROAREN HIPOTIROIDISMOA * HIPOTIROIDISMO SUBKLINIKOA *Hazkundea geldotu * Etekin txarrak eskolan

30. Hipotiroidismo primarioa Hipotiroidismo sekundarioa A C Hipotiroidismo primario subklinikoa D A TSHaren kontzentrazioa NORMAL Hipertiroidismo sekundarioa B B E Hipertiroidismo primarioa C F Hipertiroidismo primario subklinikoa NORMAL ALTU NORMAL ALTU D - + T4 eta T3 kontzentrazioa E F

31. HIPERTIROIDISMOAREN ETIOLOGIA * Hipertiroidismo sekundarioa (TSHoma) * TSHaren errezeptoreak estimulatzen dituzten Ig-ak GRAVES-BASEDOW-EN GAIXOTASUNA * TSHaren antzeko substantziak (koriokartzinoma) * Tiroide-hormonen gehiegizko ekoizpena zonalde autonomoetan ADENOMA TOXIKOA BOZIO MULTINODULAR TOXIKOA * Tiroide-hormonak askatzea tiroidea suntsitzean (tiroiditis subakutua) * Tiroide-hormonen gehiegizko jariapen ektopikoa (struma ovarii) * Tirotoxikosis faktizioa

32. LATS, TSI TIROIDEAREN HORMONA ESTIMULATZAILEA (TSH) TSHaren ERREZEPTOREA TSHaren ERREZEPTOREA AKTIBAZIOA ZELULA TIROIDEOA

33. HIPERTIROIDISMOAREN ETIOLOGIA * Hipertiroidismo sekundarioa (TSHoma) * TSHaren errezeptoreak estimulatzen dituzten Ig-ak GRAVES-BASEDOW-EN GAIXOTASUNA * TSHaren antzeko substantziak (koriokartzinoma) * Tiroide-hormonen gehiegizko ekoizpena zonalde autonomoetan ADENOMA TOXIKOA BOZIO MULTINODULAR TOXIKOA * Tiroide-hormonak askatzea tiroidea suntsitzean (tiroiditis subakutua) * Tiroide-hormonen gehiegizko jariapen ektopikoa (struma ovarii) * Tirotoxikosis faktizioa

34. HIPERTIROIDISMOAREN ADIERAZPEN KLINIKOAK - Hiperorexia eta pisu-galera - Loditu ez - Beroarekiko intolerantzia Adierazpen orokorrak - Larruazal bero, gorrixka eta izerditsua - Ilea fina eta hauskorra, azkar zuritzen da - Onikolisia (Plummer-en azazkalak) - Begirada distiratsua eta begiak zabalik (STELLWAG-en zeinua, DALRYMPE-ren zeinua, VON-GRAEFE-ren zeinua) Larruazala eta mukosak -  bihotz-maiztasuna eta uzkurgarritasuna - Arteriolen baso-zabalkuntza  Zirkulazio-aparatua - Palpitazioak - Erpin-taupada bizia - Presio diferentzial handia ZIRKULAZIO HIPERZINETIKOA - Fibrilazio aurikularra eta takikardia sinusala Digestio-aparatua - Beherakoa

35. HIPERTIROIDISMOAREN ADIERAZPEN KLINIKOAK - Dardara - Urduritasuna, loezina, hiperkinesia, jokaeraren aldaketak Nerbio-sistema - Muskuluetako atrofia  - Ahulezia - Osteoporosia eta hiperkaltzemia - Tendoi-erreflexu biziak Muskuluak eta hezurrak Arnas aparatua - Disnea - Hipokolesterolemia eta hipotriglizeridemia - Hipergluzemia - Polidipsia Metabolismoa

36. Urduritasuna Hiperkinesia Hipergluzemia Loezina Takikardia, presio diferentzial handia Begiak zabalik eta distiratsuak Fibrilazio aurikularra Ile eta azkazal hauskorrak Dardara Hiperorexia, pisu-galera Beherakoa Beroarekiko intolerantzia, izerdia Larruazal bero eta gorrixka Astenia, disnea Atrofia muskularra Hipokolesterolemia, hipotriglizeridemia Erreflexu biziak Osteoporosia

37. GRAVES-BASEDOW-EN ADIERAZPEN KLINIKO BEREZIAK * BOZIO HOMOGENEOA TIROIDEKO FREMITUA * OFTALMOPATIA INFILTRATIBOA EXOFTALMIA ENDOKRINOA * BERNEZUR AURREKO MIXEDEMA

41. HIPERTIROIDISMOAREN FORMA KLINIKO BEREZIAK • Adierazpen oso biziak • Hipertermia • Oso larria * KRISIALDI TIROTOXIKOA • Fibrilazio aurikularra • Adineko pertsonetan • Bihotz-gutxiegitasuna, ahulezia… * HIPERTIROIDISMO APATETIKOA * HIPERTIROIDISMO SUBKLINIKOA

42. Hipotiroidismo primarioa Hipotiroidismo sekundarioa A C Hipotiroidismo primario subklinikoa D A TSHaren kontzentrazioa NORMAL Hipertiroidismo sekundarioa B B E Hipertiroidismo primarioa C F Hipertiroidismo primario subklinikoa NORMAL ALTU NORMAL ALTU D - + T4 eta T3 kontzentrazioa E F

43. HIPERTIROIDISMOAREN DIAGNOSTIKOA Bozio mingarria, ↑ GJA, sukarra HIPERTIROIDISMO - DIAGNOSTICO Hipertiroidismo primarioaren diagnostiko analitikoa Diagnóstico bioquímico de hipertiroidismo primario Bozio lausoa, Bocio difuso, Bozio nodularra, Bocio nodular, Boziorik ez gazteak, jóvenes, adinekoak, ancianos, No bocio oftalmopatía oftalmopatia TSI TSI Tiroidearen kontrako antigorputzak + Enfermedad Graves- Nodulu Bocio multi - - Tirotoxicosis Tirotoxikosi anitzeko De Quervain-en Basedow-en de Graves - - nodular tóxico o de faciticia , , bozio toxikoa edo tiroiditis fakitizioa Basedow adenoma tóxico Farmakoak Fármacos gaixotasuna adenoma toxikoa subakutua Bocio difuso con Bozio lausoa Mmultinodularidad Nodulu anitzak Nodulu Nodulo caliente beroa Ausencia de captación Atzipenik ez edo oso eta atzipena aumento y captación eta atzipen eta gainerakoan con ausencia de o muy disminuida gutxiagoturik handiagoturik irregularra de capatación irregular atzipenik ez capatación en el resto Tiroideko Gammagrafía tiroidea gammagrafia