Kauçuk Fabrikası Çalışanlarında Mesleksel Astım

1. Kauçuk Fabrikası Çalışanlarında Mesleksel Astım Ayşe Semara Demir1 Nejat Demircan1 Levent Kart2 Erol Aktunç1 Murat Ünalacak1 Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği1 ve Göğüs Hastalıkları2

2. GİRİŞ • Kauçuk endüstirisinde toksik olduğu bilinen bir çok kimyasal ajanlar kullanılmaktadır • Kullanılan zararlı ajanlara maruziyet akut ve kronik solunumsal bozukluklara yol açmaktadır

3. AMAÇ Kauçuk sanayinde çalışan, latex ve değişik kimyasallara maruz kalan işçilerde; -Solunum semptomları sıklığını araştırmak -Mesleksel Astım sıklığını belirlemek

4. MATERYAL ve METOD • Nisan 2006- Haziran 2006 tarihleri arasında Zonguldak Devrek Sanayi bölgesinde bir kauçuk fabrikasında çalışanlar • 151 işçiden gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 141 işçi çalışmaya alındı • Anamnez • Fizik muayene • Solunum fonksiyon testleri

5. Sonuçları astımı düşündüren işçilere, Peak Expiratory Flow (PEF) takibi ve cilt prick testi uygulandı

6. PEF TAKİBİ • Çalışanların 15 gün boyunca günde üç kez olmak üzere; uyandıktan sonra, öğlen ve işten çıktıktan sonra peak flow-metreye 3 kez üfleyerek en yüksek değerleri kaydedildi • İşçilerin haftada 7 gün ve günde 8 saat 3 vardiya ile çalışmaları ve işten uzak geçirilen gün olmaması nedeni ile takipler bu şekilde düzenlendi • Takip süresince işçilerle görüşülerek kayıtları yapıp yapmadıkları kontrol edildi

7. PEF değişkenliği= PEFmax-PEFmin x100 1/2 (PEFmax+PEFmin) • Maksimum PEF kayıtları, maruz kalınan süredeki minimum PEF kayıtları arasında %20 den fazla anlamlı değişiklik olması meslek astım lehine değerlendirildi

8. PRİCK CİLT TESTİ • Astım düşünülen hasta grubuna prick cilt test (Stallergenes S.A.-Pauster, France) uygulandı • Negatif kontrol olarak serum fizyolojik, pozitif kontrol olarak Histamin %1 kullanıldı • Cilt testlerinde latex bakıldı • Tüm test ve değerlendirme tek doktor tarafından yapıldı

9. Testler 20 dakika sonra değerlendirildi • Testin pozitif sayılabilmesi için; • Pozitif kontrolunun olması • Latex 3 mm ürtiker oluşturması

10. BULGULAR • Çalışmaya dahil edilen 141 işçinin, 116’sı erkek (%82.3), 25’i (%17.7) kadın Tablo 3. Olguların yaşlara ve cinsiyete göre dağılımı

11. Çalışma süreleri ort 3.7/yıl (min:1 max:20) • 10 yıl ve üzeri çalışan %7.7 (n:11)

12. Tablo 5. Olguların çalıştığı bölümler ve astım düşünülen işçilerin dağılımı

13. Özgeçmiş • Hiçbir işçinin daha önce astım tanısı yok • 22’sinin (%15.6) saman nezlesi • 4’ünün (%2.8) ürtiker • 11’inde (%7.8) egzama öyküsü • Ailesinde astım öyküsü olan 15 (%10.6) olgu

14. Sigara İçim Durumu • 84’ü (%59.5) aktif olarak sigara kullanıyor • Sigara kullanımı ortalama 11.4 ±6.6/yıl • Günlük sigara tüketimi 14.2±7.1/adet

15. İşçilerinin Semptomları • Öksürük 23’ünde (%16.3) • Balgam 42’sinde (%29.8) • Nefes darlığı 20’sinde (%14.2) • Hışırtılı solunum 7’sinde (%5.0) • Olgulardan 7’sinde (%5) yılda üç aydan daha fazla kış aylarında öksürük semptomu • Şikayetlerinin iş ile bir ilgisi olduğunu düşünen 15 (%10.6) kişiden;13 (%9.2) fabrika işçisi işten uzaklaştığı zamanlarda şikayetlerinin azaldığını yada düzeldiği ifade etti.

16. Hışırtılı solunum öyküsü tarifleyen ve fizik muayene bulgusu olan 14 erkek işçiye (%9.9) PEF metre takibi ve prick testi uygulandı • PEF metre değişkenliği 9 işçide (%6.3) % pozitif bulundu • Latex için prick cilt testi uygulanan 14 işçinin sonuçları negatif olarak değerlendirildi

17. TARTIŞMA • Mesleksel astım tüm mesleki akciğer hastalıkları arasında %26 oranında görülür • Erişkin astımlı hastaların %2-15’ni oluşturur

18. Zuskin kauçuk işçilerinde yaptıkları on yıllık takip çalışmalarında; • Öksürük %68,5 • Balgam % 64.1 • Nefes darlığını % 70.9 • Bizim yaptığımız çalışmanın verileri ile kıyaslandığında oranlar yüksektir

19. Çalışmamız kauçuk endüstirisinde toz ve dumanlara maruziyetin çalışmaya bağımlı solunumsal semptomların gelişimiyle ilişki olduğunu göstermektedir • Kauçuk işçilerindeki artan miktarda akciğer fonksiyon kaybı, respiratuar semptomların yüksek prevalansıyla tutarlıdır • Sigara içenler, içmeyenlerle karşılaştırıldığında içenlerin SFT sonuçları, daha yüksek risk altında olduklarını göstermektedir

20. Mesleksel Astımın tanısında ilk basamak hikayedir • Astım semptomlarının olması ve bunun işe maruz kalma ile ortaya çıkması, hikaye yönünden pozitif değerlendirilir • Mesleksel Astım düşündüren hikayesi olanlar, PEF takibi ve spesifik inhalasyon testleri ile beraber değerlendirildiğinde bunların sadece % 63’ ünün Mesleksel Astım olduğu saptanmıştır

21. Mesleksel Astımın tanısında RAST veya ELİSA yöntemiyle spesifik IgE veya IgG saptanması veya maruz kalınan etkenlerle cilt testlerinde pozitif reaksiyon gösterilmeside tanıda önemlidir • Ancak spesifik immunglobinlerin varlığı ve cilt testlerinin pozitifliği her zaman hastalığa işaret etmez, sadece duyarlılaşmayı ve/veya maruziyeti gösterebilir

22. Çalışmamızda teknik maddi nedenler ile spesifik immunglobulin tayini yapamadık • Hastalarımıza cilt prick testi uyguladık, ancak pozitif olgu saptamadık

23. SONUÇ • Sonuç olarak Kauçuk sanayi sektöründe çalışan işçilerde de mesleksel solunum sistemi semptomlarının gözlenebileceği ortaya çıkmaktadır • Mesleksel Astım tansısına yönelik prevalans araştırmalarında anket uygulanmasının yanında olguların PEF takiplerinin yapılması sonuçların daha doğru elde edilmesi bakımından önem taşımaktadır • Astım semptomları varsa bunun mesleksel maruziyete bağlı olabileceği düşünülerek imkanlar dahilinde ayrıntılı tetkikler yapılmasının gerekliliği ortaya çıkmıştır