1.21k likes | 1.97k Views
METODY BADAŃ MEDIOZNAWCZYCH. mgr Olga Kurek e-mail: okurek@wsiz.rzeszow.pl konsultacje: AFD + wtorek12:00-14:00, p. 302. Tematyka PRZEDMIOTU. Podstawowe etapy i elementy procesu badawczego Analiza zawartości mediów Badania mediów drukowanych Badania mediów elektronicznych
E N D
METODY BADAŃ MEDIOZNAWCZYCH mgr Olga Kurek e-mail: okurek@wsiz.rzeszow.pl konsultacje: AFD + wtorek12:00-14:00, p. 302
Tematyka PRZEDMIOTU • Podstawowe etapy i elementy procesu badawczego • Analiza zawartości mediów • Badania mediów drukowanych • Badania mediów elektronicznych • Rynek instytucji badawczych w Polsce • Badania sondażowe
Literatura • Wimmer R. D., Dominick J. R., „Mass media. Metody badań”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008 (s. 63-93, 209-243, 249-295) • Lisowska-Magdziarz M., „Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004 (s.13-57) • Babbie E., „Badania społeczne w praktyce”, PWN, Warszawa 2006 (s.127-133) • Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., „Metody badawcze w naukach społecznych”, Zysk i S-ka, Poznań 2001 (s. 66-87, 191-216, 266-295)
Kryteria zaliczenia ĆWICZEŃ • W skład oceny końcowej wchodzą następujące kryteria: • Obecność – 10p. • Aktywność – 40p. (max. po 10 punktów za zajęcia) • Kolokwium zaliczeniowe na ostatnich zajęciach – 50p. • Ocena końcowa wynika z następujących przedziałów punktowych: • 91 p. -100 p. – bdb (5,0) • 81 p. – 90 p. - +db (4,5) • 71 p. - 80 p. – db (4,0) • 61 p. – 70 p. - +dst (3,5) • 51 p. – 60 p. – dst (3,0) • 0 p. – 50 p. – ndst (2,0)
KRYTERIA ZALICZENIA DL-a • z kursu DL o nazwie „Metody badań medioznawczych” należy wybrać trzy dowolne zadania/ćwiczenia • rozwiązania zadań/ćwiczeń należy umieścić w 3 odrębnych postach na AFD
CHARAKTERYSTYKA Badania mediów • Badanie mediów - specyficzny rodzaj badań rynkowych, mierzący konsumpcję prasy, radia, telewizji, Internetu, czyli po prostu czytelnictwo poszczególnych pism, słuchalność stacji radiowych, oglądalność programów telewizyjnych itd. • Przeprowadzane są najczęściej cyklicznie. • Najbardziej spektakularne rezultaty płynące z tego rodzaju badań, to rankingi.
Produkty badawcze • „Najbardziej opiniotwórcze media w Polsce” – IMM • „Czytelnictwo w Polsce” – PBC • „Profile czytelników” – PBC • „Megapanel” – PBI/Gemius • „Polskie badania czytelnictwa” – Millward Brown SMG/KRC • „Telemetria” – TNS OBOP • „RadioTrack” - Millward Brown SMG/KRC • „NieslenAudienceMeasurement” – AGB NieslenMedia Research
Gdzie szukać danych? • http://www.agbnielsen.pl/Raporty,tygodniowe,477.html • http://www.radiotrack.pl/index.php/wyniki.html • http://www.pbczyt.pl/ • http://www.audience.gemius.pl/
ZWIĄZEK KONTROLI DYSTRYBUCJI PRASY • ZKDP kontroluje obecnie 463 tytuły prasowewydawane przez członków tej organizacji. • Każdy z nich co miesiąc deklaruje wysokość nakładu i rozpowszechniania tytułu prasowego zgłoszonego do kontroli. • W ten sposób zbierane są informacje m.in. o: • nakładzie, • wysokości sprzedaży egzemplarzowej i prenumeraty, w tym e-wydań (dla pism płatnych), • liczbie egzemplarzy rozdanych lub rozesłanych bezpłatnie, • zwrotach, • geograficznej strukturze rozpowszechniania (w podziale na województwa.
CHARAKTERYSTYKA BADANIA PBC • Celem projektu jest dostarczenie informacji o liczbie i charakterystyce czytelników poszczególnych tytułów prasowych. • Otrzymane dane są użyteczne przy planowaniu i prowadzeniu kampanii reklamowych w prasie oraz określaniu strategii wydawniczej. • Standardowe badanie czytelnictwa, na próbie 48 000 respondentóww roku, obejmujące około 200 tytułów prasowych; • Dobór próby jest losowąreprezentacją ogółu ludności Polski w wieku 15-75 lat. Próba ma charakter imienny i jest dobierana z operatu PESEL.
SPOSÓB GROMADZENIA DANYCH PRZEZ PBC Badania realizuje największa komercyjna firma badawcza w Polsce Millward Brown SMG/KRC
POMOCE BADAWCZE PBC • Pytania o czytelnictwo wspomagane sąwyświetlanymi na monitorze winietami pism. • Ponieważ kolejność wyświetlania winiet reguluje program, jest ona w pełni losowa.
WSKAŹNIKI PBC • CPW - Czytelnictwo Przeciętnego Wydania -procent czytelników przeciętnego wydania; • CCS - Czytelnictwo Cyklu Sezonowego - wskaźnik wskazujący jaki procent w populacji stanowią osoby, które zetknęły się z tym tytułem choćby raz w okresie cyklu sezonowego; • CDT - Czytelnictwo wydania z Dnia Tygodnia - grupa głównych wskaźników zasięgu dziennika dla poszczególnych dni tygodnia, w których dziennik jest publikowany Czy czytał(a) Pan(i) wydanie pisma [tytuł] z ostatniego poniedziałku?Czy czytał(a) Pan(i) pismo [tytuł] w ostatni poniedziałek? • COP - Czytelnictwo Okresu Periodyczności - miernik wskazujący jaki procent w populacji stanowią osoby, które zetknęły się z tym tytułem w ostatnim okresie jego periodyczności; • LCW (4) - Liczba Czytanych Wydań -procent osób, które czytały jedno, dwa, trzy lub cztery wydania; • SCPW - Statystyczne Czytelnictwo Przeciętnego Wydania - zmienna wykorzystywana do analizy struktury czytelników przeciętnego wydania wybranego tytułu; • ŚLCW (4) - Średnia Liczba Czytanych Wydań - średnia liczba czytanych wydań z ostatnich czterech.
CZYTELNICTWO PRASY A PŁEĆ • Czytelnikami prasy są zarówno kobiety jak i mężczyźni. Przy czym Panie wolą magazyny,a Panowie dzienniki.
CZYTELNICTWO PRASY A WIEK • Ponad połowa czytelników prasy (57%) to ludzie poniżej 44 roku życia.
CZYTELNICTWO PRASY A WYKSZTAŁCENIE • Czytelnicy prasy, to osoby wykształcone, 60% ma wykształcenie średnie lub wyższe.
CZYTELNICTWO PRASY A DOCHÓD • Czytelnicy prasy, to wbrew powszechnym sądom, osoby nie osiągające średnich krajowych dochodów.
CZYTELNICTWO PRASY A MIEJSCE ZAMIESZKANIA • Większość czytelników mieszka w średnich lub dużych miastach.
Czym jest badanie Naukowe? • DEFINICJA: Badanie naukowe to bardzo szeroki termin, którego używa się na określenie niemal wszelkiej działalności naukowej człowieka. • Celem prowadzenia badań naukowych jest powstawanie wiedzy naukowej i wyodrębnienie jej od wiedzy potocznej.
Cechy wiedzy potocznej: • nabywamy ją „samoistnie”; • wiąże się ona z ograniczonym zasięgiem ludzkiej obserwacji; • człowiek kieruje się emocjami, w związku z tym, rzadko jest neutralna; • związana jest z wartościowaniem; mówi, co dobre, a co złe; • operuje podziałami dychotomicznymi „dobry-zły”; • ma tendencje do uogólniania, np. „wszyscy Polacy”; • przesiąknięta jest stereotypami, upraszcza, jest sztywna i odporna na zmiany
Cechy wiedzy naukowej: • oparta jest na wnioskowaniu; • naukowcy stosują kryteria logiczne i empiryczne do weryfikacji twierdzeń nauki; • nie zadowala się samym opisem; • staranne zbieranie danych, umożliwiające kontrolę ich rzetelności; • odróżnianie twierdzeń opartych na faktach, od tych, które są domysłami; • wyróżnikiem nauki jest neutralnośći powstrzymanie się od wartościowania.
Etapy procesu badawczego 1. PROBLEM BADAWCZY 2. PYTANIA,TEZY I HIPOTEZY BADAWCZE 7. UOGÓLNIANIE (GENERALIZOWANIE)+ RAPORT TEORIA 6. ANALIZA DANYCH 3. WYBÓR METODY BADAWCZEJ 4. DOBÓR PRÓBY BADAWCZEJ Z OKREŚLONEJ POPULACJI 5. ZBIERANIE DANYCH
Problem badawczy • Bodziec intelektualny wywołujący reakcję w postaci badan naukowych • Problem musi być jasno i precyzyjnie sformułowany w postaci zdania twierdzącego.
FORMUŁOWANIE PROBLEMU BADAWCZEGO • Przyczyny popularności prasy brukowej. • Wizerunek polskich polityków kreowany przez media zagraniczne. • Tożsamość czytelnika tygodników opiniotwórczych. • Tematyka felietonów w prasie kobiecej.
Pytania badawcze to uszczegółowienie problemu badawczego • Przyczyny popularności prasy brukowej: • Kto jest czytelnikiem prasy brukowej w Polsce? (płeć, wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania, dochody = zmienne demograficzno-społeczne) • Jaką tematykę poruszają tabloidy? • Z jakich innych mediów korzystają czytelnicy prasy brukowej? • Jakie wartości życiowe cenią czytelnicy tabloidów? • Itp.
Hipoteza badawcza • Hipoteza– to proponowana przez nas odpowiedź, jakiej można udzielić na pytanie badawcze. Jest wyrażana w postaci związku pomiędzy zmienną zależną i zmienną niezależną. • Zmienna zależna (wyjaśniania) – zmienna, którą badacz chce wyjaśnić. • Zmienna niezależna (wyjaśniająca)- zmienna, co do której badacz zakłada, że jest ona przyczyną zmian wartości zmiennej niezależnej.
Cechy hipotez badawczych • jasno sformułowane: wszystkie niejasne określenia należy zdefiniować pojęciowo tj. za pomocą innych pojęć definicja operacyjna = operacjonalizacja • konkretne: badacz określa związki pomiędzy zmiennymi – dodatnie lub ujemne • sprawdzalne za pomocą dostępnych metod • nie są wartościujące: wartości wyznawane przezbadacza, subiektywne preferencje nie powinny wpłynąć na proces badawczy
Hipoteza - przykład „Ujawnienie w mediach tzw. taśm prawdy (ZMIENNA NIEZALEŻNA) zudziałem Renaty Beger i polityków PiS ma wpływ na zwiększenie w języku polityków udziału słów obraźliwych, atakujących (ZMIENNA ZALEŻNA) przeciwników politycznych”
Inne przykłady hipotez • „Osoby o wyższym wykształceniu, częściej czytają tygodniki opiniotwórcze, niż osoby o wykształceniu podstawowym” • „Kobiety są częściej odbiorcami przekazów telewizyjnych niż mężczyźni” • „Studenci Socjologii znacznie częściej niż studenci Dziennikarstwa dostrzegają sytuacje w których uprawnione jest łamanie zasad etyki dziennikarskiej”
Jakie metody i techniki badawcze wykorzystywane są w badaniach mediów?
Przykłady medioznawczych metod i technik badawczych • telemetria • sondaże • „dzienniczki” • analiza treści • analiza zawartości • badania „fokusowe” • sondaże • dayafterrecall • FGI, • itp.
Relacje pomiędzy metodą, narzędziem, a techniką badawczą DEFINICJA: Metoda [gr. méthodos „sposób badania”] to zespół ogólnych założeń badawczych, wytycznych w postępowaniu naukowym, lub sposób ujmowania badanych faktów. DEFINICJA: Technika to sposoby zbierania materiału oparte na starannie opracowanych dyrektywach, które są dokładne, jasne, ścisłe oraz weryfikowalne.
Badania ilościowe • Na ich podstawie można formułować wnioski dotyczące częstości występowania zjawisk, ich natężenia, zależności pomiędzy nimi. • Stosowane metody doboru próby pozwalają statystycznie generalizować wyniki owych badań na całą populację. • Badane są duże próby. • Odpowiedź na pytanie „ile?”,„gdzie?”, „kiedy?”.
Badania jakościowe • Opierają się na założeniu, że do badania niektórych problemów lepiej nadają się pogłębione analizy mniejszej liczby przypadków, niż powierzchowne dużej. • Nie generalizuje się wyników na całą populację. • Badane są małe próby. • Odpowiedź na pytania „dlaczego?”, „jak?”.
AZ - definicja • Analiza zawartości to technika badawcza służąca obiektywnemu, systematycznemu i ilościowemu opisowi jawnej zawartości komunikatów.
Historia analizy zawartości • Pierwociny analizy zawartości to II poł. XIX wieku; • Pełną analizę zawiera opracowanie E. Dale’az1933 r., dotyczące wpływu filmu na zachowania dewiacyjne; • Metodologiczne założenia badania treści sformułował Lasswell w 1935 r., zastosował analizę zawartości do wnioskowania o zmianach społecznych w Niemczech hitlerowskich(„Kto mówi, co, do kogo, jakim kanałem i z jakim skutkiem?”)
Kiedy nie przeprowadzać AZ? • Nie wiemy nic o badanym medium, nadawcy, odbiorcy • Nie znamy kontekstu, w jakim pojawił się badany materiał • Nie mamy możliwie pełnego i systematycznego materiału –dysponujemy jedynie przypadkowymi fragmentami • Nie mamy materiału utrwalonego –widzieliśmy go lub czytali w przeszłości • Nie mamy żadnego pojęcia o obsłudze komputerowych narzędzi statystycznych • Brakuje nam cierpliwości, wytrwałości i czasu
AZ –kolejność działań • Etap pierwszy: podbudowa teoretyczna • Etap drugi: dobór materiału analitycznego (np. dziennik) • Etap trzeci: wybór jednostek analizy, zwykle jest to wybór wielostopniowy: • najpierw wybieramy np. dany tytuł • kolejną czynnością jest wybór poszczególnych numerów • dalej artykuły na dany temat
WYBÓR jednostek w analizie TREŚCI • słowo: najmniejsza jednostka, najczęściej wykorzystywana w badaniach • temat, tytuł, podtytuł: zwłaszcza w badaniach nad propagandą, badaniu postaw, wyobrażeń, czy wartości • lead • śródtytuł • postacie: liczba osób pojawiająca się w tekście • akapit • wiersz • pozycja: np. gazeta, audycja, program, książka, artykuł, przemówienie, itp.
AZ –kolejność działań • Etap czwarty:opracowanie kategorii analitycznych Musimy pamiętać, aby stosować się do kilku zasad: • stosować jednolite zasady klasyfikacji • klucz kategoryzacyjny powinien spełniać zasadę rozłączności • klucz kategoryzacyjny powinien spełniać zasadę wyczerpalności • Etap piąty: obliczanie, weryfikacja hipotez • Etap szósty: rozstrzygnięcie problemu rzetelności i trafności metodologicznej