480 likes | 764 Views
CHOROBY DIETOZALEŻNE: ALERGIE, NIETOLERANCJE POKARMOWA, CELIAKIA, ZESPÓŁ JELITOWEJ UTRATY BIAŁKA. Małgorzata Łyszkowska. POKARM. NIEPRAWIDŁOWA REAKCJA. ALERGIA POKARMOWA 30 – 40%. NIETOLERANCJA POKARMOWA 60 – 70%. Każda niepożądana reakcja na pokarm.
E N D
CHOROBY DIETOZALEŻNE: ALERGIE, NIETOLERANCJE POKARMOWA, CELIAKIA, ZESPÓŁ JELITOWEJ UTRATY BIAŁKA Małgorzata Łyszkowska
POKARM NIEPRAWIDŁOWA REAKCJA ALERGIA POKARMOWA 30 – 40% NIETOLERANCJA POKARMOWA 60 – 70%
Każda niepożądana reakcja na pokarm • W którą zaangażowany jest układ immunologiczny • Bez związku z układem immunologicznym Alergia Nietolerancja
REAKCJE PSEUDOALERGICZNE • AWERSJA POKARMOWA
HISTAMINA W POKARMACH • PRODUKOWANA PRZEZ NIECHOROBOTWÓRCZE BAKTERIE • WYSTĘPUJE W: • DOJRZEWAJĄCYCH SERACH • KIEŁBASACH (DŁUGO PRZECHOWYWANYCH) • MAKRELACH, TUŃCZYKU (PRZECHOWYWANE W WYSOKICH TEMPERATURACH)
TRUDNOŚCI W ROZPOZNAWANIU ALERGII • RÓŻNORODNY MECHANIZM REAKCJI ALERGICZNYCH • RÓZNORODNOŚĆ OBJAWÓW KLINICZNYCH • OGRANICZONA CZUŁOŚĆ I SWOISTOŚĆ BADAŃ DODATKOWYCH W ROZPOZNAWANIU ALERGII
TYPY REAKCJI ALERGICZNYCH • TYP I - REAKCJA NATYCHMIASTOWA, BEZPOŚREDNIA, IgE ZALEŻNA, OBJAWY < 1 - 2 godz. • TYP II - REAKCJA CYTOTOKSYCZNA, CYTOLITYCZNA • TYP III - REAKCJA OPÓŹNIONA, POŚREDNIA, OBJAWY PO 8 - 12 godz. max do 24 godz. • TYP IV - REAKCJA PÓŹNA, KOMÓRKOWA, OBJAWY PO 24 godz.
NAJSILNIEJSZE ALERGENY POKARMOWE • MLEKO KROWIE: LAKTOGLOBULINA 60 - 80 % KAZEINA 60 % LAKTOALBUMINA 50 % • MLEKO KOZIE • JAJKO • SOJA • CYTRUSY, TRUSKAWKI, POZIOMKI, MALINY • POMIDORY • CZEKOLADA, KAKAO • ORZECHY, RODZYNKI • RYBY, “OWOCE MORZA” • WINA, PIWA • BARWNIKI • ŚRODKI KONSERWUJĄCE
WSPÓŁISTNIEJĄCE ALERGIE Z ALERGIĄ NA BIAŁKO MLEKA KROWIEGO: KOZIE MLEKO 50 - 80% ŚR. 59% JAJKO 7 - 58 % ŚR. 28 % POMARAŃCZE 7 - 35 % ŚR. 23 % SOJA 5 - 47 % ŚR. 20 % RYBY 5 - 15 % ŚR. 13 % PRODUKTY ZBOŻOWE 5 - 16 % ŚR. 8 % ORZESZKI 3 - 34 % ŚR. 6 %
RÓŻNICOWANIE ALERGII I NIETOLERANCJI POKARMOWEJ1) WYWIAD CHOROBA ATOPOWA CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA W RODZINIEATOPII U DZIECKA • BRAK 12,5 % • JEDNO Z RODZICÓW 19,8 % • JEDNO Z RODZEŃSTWA 32,3 % • OBOJE RODZICE (RÓŻNE CHOROBY) 42,9 % • OBOJE RODZICE (TA SAMA CHOROBA) 72,2 %
RÓŻNICOWANIE ALERGII I NIETOLERANCJI POKARMOWEJ 2) OBJAWY KLINICZNE 3) PRÓBA KARENCJI I EKSPOZYCJI
ZAPALENIE BŁONY ŚLUZOWEJ PRZEWODU POKARMOWEGOMIKROKRWAWIENIA Z PRZEWODU POKARMOWEGOATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY, POKRZYWKA, OBRZĘKŚWIĄD SKÓRYWSTRZĄS ANAFILAKTYCZNYKATAR, ASTMA, ALERGICZNE ZAP. ZATOKMIGRENAZABURZENIA ZACHOWANIANAWRACAJĄCE I PRZEWLEKAJĄCE SIĘ BIEGUNKI WZDĘCIA BÓLE BRZUCHA NUDNOŚCI, WYMIOTY KOLKA ŚWIĄD ODBYTUALERGIA NIETOLERANCJAPOKARMOWA POKARMOWA
RÓŻNICOWANIE ALERGII I NIETOLERANCJI POKARMOWEJ4) BADANIA LABORATORYJNE NIETOLERANCJA • WTO • BADANIE STOLCA pH Na, K, GLUKOZA OSMOLARNOŚĆ • SUBSTANCJE REDUKUJĄCE W KALE • BIOPSJA ŚLUZÓWKI JELITA CIENKIEGO ALERGIA • EOZYNOFILIA • IgE, RAST • ZAHAMOWANIE TRANSFORMACJI BLASTYCZNEJ • ZAHAMOWANIE MIGRACJI MAKROFAGÓW (MIF) • TESTY SKÓRNE • BIOPSJA ŚLUZÓWKI JELITA CIENKIEGO
LECZENIE ALERGII POKARMOWYCH • ELIMINACJA ALERGENU !!! • FARMAKOTERAPIA • IMMUNOTERAPIA
ELIMINACJA PEŁNEGO BIAŁKA MLEKA KROWIEGO 1 - 2 ROK ŻYCIA • DIETA BEZMLECZNA • SUBSTYTUCJA MLEKA KROWIEGO • EW. SUBSTYTUCJA Ca, P < 1 ROKU ŻYCIA • KARMIENIE MLEKIEM MATKI • HYDROLIZATY O ZNACZNYM STOPNIU HYDROLIZY • POKARMY POZAMLECZNE PO 4 - 6 m-cach
MIESZANKI BEZMLECZNE • ZAMIAST LAKTOZY • POLIMERY GLUKOZY • DEKSTRYNY (10 - 20 cz.) • MALTODEKSTRYNY (5 - 10 cz.) • SYROP KUKURYDZIANY (3 - 5cz.) • ZAMIAST PEŁNEGO BIAŁKA MLEKA KROWIEGO • IZOLATY SOJOWE • HYDROLIZATY • KAZEINY • BIAŁEK SERWATKOWYCH • KAZEINY I BIAŁEK SERWATKOWYCH
NABYCIE TOLERANCJI NA BIAŁKA MLEKA KROWIEGO 6 - 9 MIESIĘC ŻYCIA 80 %2 ROK ŻYCIA 15 % 5 ROK ŻYCIA 2,5 %NIE USTĘPUJE 2,5 %PROWOKACJA PO :3 m-cach diety bezmlecznej - NAWRÓT 100 %4 - 6 m-cach - NAWRÓT 53%7 - 12 m-cach - NAWRÓT 32%13 - 24 m-cach - NAWRÓT 25 % objawy alergii (+)
Diety przemysłowe, a alergia Hydrolizaty o nieznacznym stopniu hydrolizy Hydrolizaty o znacznym stopniu hydrolizy Rodzaj mieszanki Diety polimeryczne Diety elementarne Łańcuchy kilkunastu aminokwasów Głównie dwu- trzy-, czteropeptydy i wolne aminokwasy Charakterystyka cząsteczek Pełne Aminokwasy Ryzyko wystąpienia alergii na podanebiałko Alergia (+) Brak poprawy po hydrolizatach o znacznym stopniu hydrolizy Objawy alergii (-), rodzinnywywiad atopowym (-) Objawy alergii (-), rodzinny wywiad atopowy (+) Objawy alergii (+) Zastosowanie ?
NIETOLERANCJE POKARMOWE • PIERWOTNE • laktoza ( laktaza) • sacharoza, maltoza, skrobia ( sachraza - izomaltaza) • trehaloza ( trehalaza) • glukoza - galaktoza • fruktoza • WTÓRNE(akt. wszystkich disacharydaz)
maltoza (glukoza+glukoza) amyloza maltotrioza (glukoza+glukoza+glukoza) Skrobia amylopektyna - dekstryny izomaltaza ( - dekstrynaza) glukoza sacharoza glukoza + fruktoza laktoza glukoza + galaktoza maltoza glukoza + glukoza sacharaza laktaza maltaza
PORÓWNANIE AKTYWNOŚCI DISACHARYDAZMALTAZASACHARAZAIZOMALTAZALAKTAZA10 :3: 3 : 1
LAKTAZA • NIE JEST ENZYMEM INDUKUJĄCYM • OD 12 hbd STWIERDZA SIĘ JEJ AKTYWNOŚĆ W JELICIE • 35 - 38 hbd - 70% AKTYWNOŚCI PO URODZENIU • DO 2 - 5 ROKU ŻYCIA AKTYWNOŚĆ WYSOKA
ZAWARTOŚĆ LAKTOZY :LODY 7,0 g / 100 mlMLEKO 5,0 g / 100 mlJOGURT 4,8 g / 100 mlKEFIR 4,0 g / 100 mlŚMIETANA 4,0 g / 100 mlSER BIAŁY 3,0 g / 100 gSERY TWARDE 1,0 g / 100 g
FRUKTOZA • ZDOLNOŚĆ DO SPOŻYCIA 50% OSÓB NIE WCHŁANIA 40 g / DOBĘ 20% OSÓB NIE WCHŁANIA 1 g / DOBĘ (ZWŁ. DZIECI) • SŁODSZA, TAŃSZA NIŻ SACHAROZA • GLUKOZA POPRAWIA JEJ WCHŁANIANIE
FRUKTOZA DUŻA ZAWARTOŚĆ • MIÓD • OWOCE • NAPOJE GAZOWANE I SOKI ( 1 SZKL. COCA COLI - 16 g FRUKTOZY 1 SZKL. SOKU JABŁKOWEGO - 15 - 20 g FRUKTOZY) • SŁODYCZE (DOSŁADZANE FRUKTOZĄ) • SŁODZIKI
SORBITOL DUŻA ZAWARTOŚĆ • NATURALNY ALKOHOL OWOCOWY • GUMA DO ŻUCIA ( 1 SZTUKA - 1,25 - 2,2 g) • OWOCE I SOKI ( 1 SZKL. SOKU JABŁKOWEGO - 0,75 - 2,5 g) • NAPOJE GAZOWANE • SŁODYCZE • SŁODZIKI
Zespół jelitowej utraty białka Patologia układu chłonnego
Patologiczne rozszerzenia drobnych naczyń chłonnych w obrębie żołądka, jelit • Postać ograniczona do krótkiego odcinka przewodu pokarmowego • Postać rozległa obejmująca np. całe jelito cienkie Resekcja zmienionego odcinka przewodu pokarmowego Leczenie żywieniowe
Leczenie postaci rozległej brak poprawy
Diety bogatobiałkowe + MCT • Niemowlęta, małe dzieci • BebilonPepti MCT • Elecare • Humana MCT • Frebini energy Drink • NutriniPeptisorb* • Dzieci starsze, dorośli • Peptisorb* • Survimed OPD* • Supportan Drink • Ensure Plus HN • Reconvan* • Fresubin HP energy* + olej MCT + olej MCT * dożołądkowo, dojelitowo
Choroba trzewna = celiakia Pierwotny zespół złego wchłaniania
Leczenie • Dieta bezglutenowa przez całe życie