Gemeentelijk Fietsbeleid

1. Gemeentelijk Fietsbeleid NHL2008 – 200912 mei 2009

2. Gemeentelijk Fietsbeleid • waarom fietsbeleid • fietsbeleid werkt • wat kan een gemeente aan fietsbeleid doen? • wat zijn de voorwaarden voor succes? • rol van de fiets in verplaatsingen • instrumenten voor fietsbeleid

3. waarom fietsbeleid?1. mobiliteit:- plaats in het vervoerssysteem- 25% van de verplaatsingen per fiets- 1/3 van de verplaatsingen < 7,5 km (= 30 min.) kansen voor de fiets - ruim 20,0 mln. fietsen in Nederland

4. 2. ketenmobiliteit - 1/3 van de treinreizigers gaat per fiets naar het station - afgelopen vijf jaar: stijging fietsgebruik met 50% naar station

5. 3. bereikbaarheid- fiets neemt weinig ruimte in: 20 á 30 keer minder dan een auto- fietsverkeerslicht: 6 keer zoveel fietsers verwerken dan auto’s- in de stad is de fiets sneller dan de auto- fietspaden zijn minder grote barrières

6. economie- fiets en voetganger: winkelomzet: 50% van automobilisten- bezoeken winkelcentra wel vakerAssen: aandeel fiets bij winkelbezoek is 30%; omzet aandeel: 26%. Auto: 46% en omzetaandeel: 56%

7. 5. maatschappelijke participatie - bevordering zelfstandigheid ouderen en kinderen - vrijheid - bereikbaarheid van voorzieningen - goedkoop (in aanschaf en gebruik)

8. 6. milieu en luchtkwaliteit- 6% van de autoritten kan door de fiets vervangen worden- luchtkwaliteit in steden: vooral auto is de boosdoener:minder auto’s  betere luchtkwaliteit!

9. 7. gezondheid - 30 minuten bewegen - fietsen vermindert de kans op een hartinfarct, op diabetes, stress, sommige kankersoorten - goed voor ouderen, in beweging blijven - onderzoek EUR: mensen die regelmatig bewegen, leven 1,5 jaar langer

10. 8. ruimtelijke ordening - minder auto’s  meer fietsen - minder ruimte voor auto-infrastructuur  compacte stad - bestemmingen op fietsafstand (binnen 7,5 km.) - goede fietsvoorzieningen (Groningen, Houten, Zwolle)

11. 9. marketing - fiets is een goed marketing instrment - fiets als promotie-product - hotelfietsen - OV-fiets - rol van de fiets in films: Zwartboek (Carice van Houten); Evelien (Kim van Kooten) - in soap series

12. 10. maatschappij/samenleving - fiets bevordert interactie tussen mensen - goed voor onderlinge verdraagzaamheid, mensen letten op elkaar - minder agressie - fietsen is onderdeel van de Nederlandse cultuur

13. - mensen willen gezien worden op een fiets - fietsen in alle soorten en maten voor diverse doelgroepen (www.gazelle.nl) - 85% van de Nederlanders vindt dat er meer geld voor de fiets moet worden uitgetrokken - fietsen wordt geassocieerd met vreugde, geluk, vrijheid, altijd op tijd,

14. fietsbeleid werkt!- inspanning in fietsbeleid: - infrastructuur - ruimtelijke ordening - fietsparkeren meer mensen op de fiets  tevreden fietsers hoe meer fietsers  hoe meer investeringen/ fietsvriendelijke beleidskeuzes

15. - fietsmaatregelen zijn relatief goedkoop in vergelijking met auto- en ov investeringen: - infrastruktuur auto: 10 keer duurder dan fiets - autoparkeren: 15 á 20 keer duurder dan voor de fiets- goede kosten/opbrengsten verhouding

16. wat kan een gemeente doen?- goed netwerk van fietsroutes: - veilig - direct - weinig oponthoud - goede en voldoende stallingsmogelijkheden

17. Goed fietsbeleid: wat zijn de voorwaarden voor succes?fietsbeleid is het meest effectief en efficiënt als integraal onderdeel van:- ruimtelijke ordening- verkeersbeleid- consequent politiek beleid- economisch beleid- onderwijs- binnenstadsbeleid- milieubeleid- gezondheidsbeleid

18. Politieke keuzes:- meer ruimte voor de fiets en minder voor de auto- bevorderen ketenverplaatsingen (bus + fiets) ipv uitbreiding auto-infrastruktuur- benutting bestaande infrastruktuur: - autoluw maken van bepaalde routes - aanpassing verkeerslichten - aanleg fietsstroken op bestaand wegprofiel- stringent parkeerbeleid

19. reistijdverhouding fiets en auto is een kernvariabele in de verklaring van het fietsgebruik

20. fiets en verkeersveiligheid- 1980: 400 fietsdoden- 2005: 150 fietsdodensterke toename autogebruik en fietsgebruik in 25 jaar:- verwachting: meer fietsdoden- praktijk: minder fietsdoden!

21. maatregelen:- fietsers voorrang van rechts- bromfietsen op de rijbaan- dode hoek spiegel- meer eigen infrastructuur- invoering Duurzaam Veilig • hoog fietsgebruik  minder fietsongevallen!

22. reisdoelen:- woon-werk- naar de winkel- naar school- fiets en ov (trein, bus)- recreatie

23. woon-werk verkeer- tot 7,5 km: fietsaandeel: 45%!- al jaren stabiel!- campagnes: “fiets naar je werk!”- fiets-privé plan- douches + kleedruimtes- goede stalling- reiskostenvergoeding fiets

24. winkelverkeer- fietsende bezoekers besteden minder maar komen wel vaker naar de winkel- meer op de fiets: parkeerruimte voor auto’s van regionale winkelbezoekers (binnenstad)- meer fietsen  goed voor lokale middenstand

25. voorbeeld: Groningen- Stadjers: 46% (fiets); 10% (auto); omzet: 56% (fiets); 11% (auto); besteding: € 28 (fiets); € 25 (auto)- totaal (lokaal + regionaal): 31% (fiets); 25% (auto); omzet: 34% (fiets); 35% (auto); besteding: € 27 (fiets); € 33 (auto)

26. stimuleren winkelbezoek binnenstad per fiets:- fietsenstallingen (gratis)- fietsparkeren dicht bij winkels- bezorgdienst boodschappen- transportfietsen- internet

27. fietsen in voetgangersgebieden:- 100 voetgangers/meter/uur  menging- 100 – 160: rijloper in “ongeleed profiel”- 160 – 200: rijloper in “geleed profiel”- > 200: geen menging

28. de fiets in het schoolverkeer- jong geleerd, oud gedaan- stimuleren zelfstandigheid- gezond- 14% wordt met de auto gebracht- Houten: 6%, Amsterdam: 60% lopen- gem. landelijk: 40%

29. waarom met de auto naar school?- verkeersveiligheid- combineren met naar het werk gaan- school is te ver weg- 14% is laag, maar iedere dag op hetzelfde moment! (14% van 500  70 kinderen in 50 auto’s om 8.30 uur in een woonstraat!)

30. brede aanpak: gedrag, infrastructuur en communicatie- CROW-brochure “Samen werken aan een Duurzaam Veilige schoolomgeving”- infrastructuur, handhaving, educatie, communicatie met ouders- fietsenstalling bij school

31. - samenwerken! - (verkeers)ouders - schoolleiding - gemeente - politie - omwonenden - leerkrachten - kinderen

32. - methoden - KANS (Kinderen Anders Naar School) - verkeersslang - kindlint - ANWB Streetwise - verkeersveiligheidslabel - boekjes: “spitsuur rond school”, “de schoolspits” (www.rov-utrecht.nl)

33. fiets en openbaar vervoer(ketenmobiliteit)- station: - éénderde van de treinreiziger komt met de fiets - 45% van alle Nederlanders woont binnen een afstand van 3 km van een station! - Groningen: ca. 9.000 fietsen (weekend)

34. onderzoek bij 25 woon-werk relaties: reistijd (vf-waarde): fiets+ov - auto: 1,25 reistijd: lopen of bus+ ov – auto: 1,43  fiets bij voortransport: 15% verbetering

35. maatregelen: - uitbreiding stallingsvoorzieningen (Prorail: “ruimte voor de fiets”) - verschuiving van bewaakt naar onbewaakt - aanpak weesfietsen (15%!!) - fietskluizen - vouwfiets - OV-Fiets (www.ov-fiets.nl) - Parijs: “witte fietsen-plan” (www.velib.fr)

36. nieuwe ontwikkelingen- vouwfiets mee in de bus (Qliners + streekbussen in Groningen en Drenthe)- Park & Bike- fiets mee in de metro- Q-park: huurfietsen in parkeergarages- OV-fiets niet alleen bij stations - handhaven veerponten (www.voetveren.nl)

37. recreatief fietsen- fietsen met een doel-bestemming (zwembad, recreatie gebied)- fietsen als doel (zondagmiddag)- wielrennen- bewegen- fietsvakanties

38. - fietsvoorzieningen dienen beide doelen: (recreatief + utilitair) - voetveren - fietspaden - stallingen bij bushaltes

39. wat is belangrijk voor recreatief fietsen?- (bewaakte) stallingen bij het strand- knooppuntroutes- bewegwijzering- paddestoelen- horeca- arrangementen

40. zie ook: www.fietsberaad.nlwww.fietsersbond.nlwww.verkeerskunde.nlwww.crow.nl