190 likes | 283 Views
GEMEENTELIJK BELASTINGGEBIED. ESBL 4 november 2003 PROF.DR. PETER B. BOORSMA. Discussie meer dan 20 jaar Vele commissies Discussie afschaffing OZB huishoudens. Alternatieven 1) afschaffing 2) uitbreiding intensivering nieuwe bronnen 3) handhaving 4) andere samenstelling
E N D
GEMEENTELIJK BELASTINGGEBIED ESBL 4 november 2003 PROF.DR. PETER B. BOORSMA
Discussie meer dan 20 jaar • Vele commissies • Discussie afschaffing OZB huishoudens
Alternatieven 1) afschaffing 2) uitbreiding • intensivering • nieuwe bronnen 3) handhaving 4) andere samenstelling 5) analyse onderdelen
Omvang belastinggebied • internationaal klein • vele commissies a) Commissie-Christiaanse 1983 b) Werkgroep-Haks 1990 c) Commissie-De Kam 1992 d) Commissie-Boorsma 2002 • “belangrijkste voorstel” • relativering relatieve omvang
Argumenten pro verruiming I.Vergroting autonomie • Lotz over Scandinavische landen • Allers: Rijksinvloed • VNG: “misverstand 1” • Belastingopbrengst afhankelijk van: - Volumetoename - Tarief
II. Bufferfunctie fricties verdeling algemene uitkering III. Bufferfunctie tegenvallers IV. Verbetering allocatie • VNG: misverstand • Allers: afweging in marge • N.b.: relatie omvang tariefsverhoging en omvang extra opbrengst
IV.Verbetering allocatie (vervolg) • ESBL: invloed negatieve verdeelmaatstaf op allocatiefunctie • Betreft allocatie door politici • Na ontvangst : fly paper effect en andere fiscale illusies
IV. B: Ventielfunctie (ESBL en VNG) • Voorkeursvolgorde • prijzen en heffingen • belastingen • algemene uitkering • specifieke uitkering - al 20 jaar: toch klein aandeel belastingen - conventional wisdom?
V. Verbetering accountability • meer nodig bij automatisch groeiende belastingen! VI. Nieuwe functies : o.a. vergroening • betreffen eerder toetsingscriteria
Derde aspiratieniveau 1) basis voor relatief grote omvang algemene uitkering 2) conventional wisdom op basistheorie Tiebout : voting by feet 3) herhaling van argument: Steenwijk en Wassenaar
4) Rationele keuzetheorie stellingen: • tijdskosten gebruik centrumvoorziening voor inwoner centrumgemeente lager dan voor inwoner periferie • aantal alternatieve voorzieningen in Randstad hoger dan daarbuiten
5) Consequenties: • Inwoners randgemeenten betalen meer voor centrumvoorzieningen dan ze aan baten ontvangen • Dat geldt a fortiori voor inwoners perifere gebieden • Verlaag rijksbelastingen en algemene uitkering t.g.v. eigen heffingen/prijzen/belastingen • Verlaag uitkering aan centrumgemeenten/Randstad
Nieuw argument pro groter belastinggebied: omvang gemeenten • 1983-2003: 20 jaar discussie • vele veranderingen: decentralisatie • halvering aantal gemeenten in 20 jaar
gemiddeld meer fiscale deskundigheid • eerder onderzoek: kleinere gemeenten spiegelen zich meer aan buren dan grotere gemeenten • grotere gemeenten endogene drang naar hogere uitgaven • nu zijn buren allemaal groter: • spiegel hogere uitgaven • centrumfunctie beperkt
Pro groter belastinggebied: EU • 1993 Ned. Regering n.a.v. rappport De Kam: • harmonisatie in aantocht • 2000-02 Van Zaalen/RFV/Allers: • groter aandeel onroerende zaken in belastingmix • ??
Pro groter belastinggebied: EU(vervolg) • Aanslag lokale belastingen bedrijven zeer divers: harmonisatie • A. Financiële Verhouding? • B. Gewerbesteuer .... Taxe professionelle
Politieke betrokkenheid • Argument voor groter lokaal belastinggebied • Eerste afweging: politici • Tweede afweging: door burgers/belastingbetalers • Meer politieke betrokkenheid burgers • 1996 VNG : “misverstand 2”
Politieke betrokkenheid(vervolg) • 2000 Allers: geen relatie tussen opkomst en aandeel belastingen • 2003 Denters: geen invloed lokale lasten op betrokkenheid
Politieke economie • Fly paper effect