PROGRAM EDUKACYJNO-WYCHOWAWCZY ,,NOWY ZAWÓD DLA MŁODYCH’’.

1. PROGRAM EDUKACYJNO-WYCHOWAWCZY ,,NOWY ZAWÓD DLA MŁODYCH’’. (pracownik zajmujący się ludźmi starymi i niepełnosprawnymi określany jako pracownik społeczny lub środowiskowy)

2. I CELE PROGRAMU. • Wspieranie rozwoju ucznia poprzez jego pracę społeczną w wolontariacie. • Inspirowanie pracy twórczej ucznia na rzecz szkoły, rodziny, środowiska. • Wyzwalanie wszelkich form aktywności i przedsiębiorczości. • Zawód skierowany do młodych (zwłaszcza dziewcząt) w rejonie o wysokim zagrożeniu bezrobociem. • Zawód mający odniesienie europejskie, może być kluczowym czynnikiem ponownego wprowadzenia (zaktywizowania) zawodowego młodych ludzi.

3. II GENEZA PROBLEMU. • Przeobrażenie ustrojowe, ekonomiczne i społeczne w naszym kraju po 1989r. – zmiany zwyczajów – generują nowe potrzeby kwalifikacji zawodowych, zwłaszcza w sferze usług. • Duża aktywność zawodowa ludzi powoduje, że ich rodzice, krewni, często niedomagający, z różnych względów prowadzący oddzielne gospodarstwa domowe, czują się samotni i nieprzydatni społeczeństwu. Potrzebna jest im pomoc i obecność ludzi młodych w ich życiu. • Świadczenie usług opiekuńczych (przeważnie na ,,czarno”) przez kobiety z Polski w krajach Unii i Ameryki Północnej, nasunęło pomysł, aby tego rodzaju usługi świadczyć w miarę profesjonalnie i oficjalnie w kraju i zagranicą. • Konieczna jest współpraca z innymi szkołami, instytucjami w kraju i zagranicą, która pozwoliłaby wypracować jednolite wzorce umiejętności, potwierdzane referencjami. • Własne doświadczenia.

4. III DYNAMIKA ZJAWISKA. • Ten problem był, jest i będzie. • Zjawisko nasilające się, związane ze zmianą stylu życia – ciągła praca, pogoń za dobrami materialnymi, powodują alienację ludzi starych, spychają ich na margines życia społecznego.

5. IV ZNACZENIE PROBLEMU • Celem końcowym programu jest przygotowanie uczniów – wolontariuszy do ich kształcenia dla opieki socjalnej. • Kształcenie, bądź przygotowanie do kształcenia kadr dla opieki socjalnej powinno znaleźć miejsce w nowym systemie oświaty, zwłaszcza w nauczaniu progimnazjalnym np. w liceach profilowanych. Wynika to z tego, że większość słuchaczy, rozpoczynających naukę w szkołach służb społecznych, to ludzie bardzo młodzi, posiadający niewiele własnych doświadczeń życiowych. Odpowiednio wcześniejsze zetknięcie z osobami, które znalazły się w krytycznej sytuacji życiowej, oraz sposób zaradzaniu w takich sytuacjach, pozwoli młodym ludziom odpowiednio ocenić własne umiejętności i pomoże w podjęciu ostatecznej decyzji co do wyboru swojego zawodu, oraz swojego miejsca w społeczeństwie.

6. Realizacja programu powinna przynieść korzyści społeczno – ekonomiczne i wychowawcze: uczniom – przyszłym pracownikom środowiska: • zdobycie nowych umiejętności, nawyków, cech charakteru i przełożenie ich na swoją rodzinę, co pozwoli wzmocnić jej więzy (umiejętność życia w rodzinie wielopokoleniowej, cierpliwość, umiejętność słuchania, poczucie odpowiedzialności, obowiązkowość, wrażliwość moralna i społeczna), • wyzwalanie przedsiębiorczości, radzenie sobie w różnych, nietypowych sytuacjach, • możliwość zdobycia i wykonywania nowego zawodu,

7. szkole: • stworzenie absolwentom możliwości zdobycia alternatywnego bądź uzupełniającego źródła zarobkowania, • pełna obecność w życiu lokalnej społeczności poprzez kontakty z MOPS, PCK, domami opieki społecznej, starostwem, gminnymi ośrodkami pomocy społecznej, parafiami, itp., • udział w kształtowaniu lokalnej polityki oświatowej i społecznej, możliwość uruchomienia specjalności kształcenia: usługi społeczne (w kontekście reformy oświatowej),

8. ludziom starym: • możliwość godniejszego życia,

9. dla szkoły: • budowanie pomostu między emerytowanymi nauczycielami i innymi pracownikami szkoły a młodym pokoleniem, • podtrzymywanie tradycji Zespołu Szkół Ekonomicznych w Radomsku, • opieka nad niepełnosprawnymi koleżankami i kolegami z naszej szkoły oraz uczniami kształcącymi się w formie nauczania indywidualnego,

10. dla Radomska: • kontynuacja pięknej i chlubnej tradycji św. Jadwigi Królowej, patronki miasta Radomska, • pomoc w rozwiązywanie problemów lokalnego rynku pracy,

11. dla państwa: • zapełnianie luki w sferze usług, • utrwalanie i umacnianie więzi rodzinnych.

12. V. CELE PRZEJŚCIOWE. TWORZENIE BAZY DO REALIZACJI CELÓW KOŃCOWYCH. • Nawiązanie kontaktów i współpracy z samorządem lokalnym i instytucjami wymienionymi wcześniej (wyjście z problemem poza szkołę). • Równoczesne wyszukiwanie wśród młodzieży wolontariuszy. • Uzyskanie zgody rodziców na udział w programie. • Przygotowanie i przeprowadzanie szkoleń, warsztatów, ćwiczeń zachowań agresywnych, przedsiębiorczości przez nauczycieli – opiekunów programu. - Szkolenia wolontariuszy i nauczycieli – opiekunów przez: - lekarzy, - pielęgniarki, - pracowników socjalnych MOPS-u, - księży i pracowników Caritasu, - psychologa, - pedagoga, - prawnika,

13. Podopieczni – w pierwszej fazie opieka nad ludźmi, których znamy (brak doświadczenia), a więc emerytowanymi nauczycielami i pracownikami szkoły, ewentualnie wskazanymi nam przez instytucje np. MOPS, parafie. • Pierwsze kontakty – zorganizowanie wspólnie z Akcją Katolicką przy parafii św. Jadwigi, wigilii dla osób starych i samotnych – zorganizowanie świątecznego spotkania Wielkanocnego.

14. Praca wolontariuszy: • odwiedziny podopiecznych (rozmowa, czytanie prasy, książek, oglądanie TV, itp., • robienie zakupów, • regulowanie rachunków, opłat np. czynsz, gaz, • załatwianie wizyty lekarskiej np. rejestracja, • drobne prace porządkowe.

15. VI. PROGNOZA Jednym z głównych celów planu rozwoju szkoły jest kształtowanie pozytywnych cech charakterów uczniów. Włączenie programu wolontariatu do realizacji tego celu pozwoli na lepsze wypełnianie funkcji wychowawczej szkoły. Można przewidywać, że program będzie skutecznie wdrażany oraz że wpłynie na rozwój wolontariatu w dziedzinie aktywizacji zawodowej młodzieży. Dotychczasowa realizacja programu edukacyjno – wychowawczego przebiega w sposób jaki został założony. Świadczy o tym zaangażowanie i aktywność szkoły, wolontariuszy, rodziców i instytucji współpracujących. Program realizowany jest w funkcjonującym już w szkole kole wolontariuszy, w którym uczniowie poprzez pracę społeczną rozwijają pozytywne cechy charakteru a nauczyciele opiekunowie wspierają rozwój osobowości uczniów. Fakt nawiązania kontaktów i współpraca z samorządem lokalnym, a także z instytucjami działającymi na rzecz pomocy społecznej świadczy o dobrym odezwie ze strony środowiska, w którym ten program ma być realizowany. Ważnym było opracowanie teoretycznych podstaw na podstawie literatury fachowej. Praca ,,Szkolny wolontariat sposobem na wrażliwość moralną i społeczną ucznia i przyszłego obywatela” stanowi teoretyczną podbudowę programu.

16. VII CELE KOŃCOWE PROGRAMU. • Przygotowanie uczniów – wolontariuszy do dalszego kształcenia się dla pracy socjalnej (wyższe studia w zakresie opieki socjalnej). • Uzyskanie referencji dla wykonywania zawodowo prac opiekuńczych. • Wykonywanie prac opiekuńczych dla osób potrzebujących z najbliższej rodziny. • Nabycie umiejętności zaradczych potrzebnych do własnej egzystencji i dla egzystencji własnej rodziny.

17. VIII WDRAŻANIE PROGRAMU. W Zespole Szkół Ekonomicznych w Radomsku powstało w październiku 2000r. koło wolontariuszy w zakresie opieki socjalnej, składające się z 20 uczniów i 3 nauczycieli opiekunów.

18. Uczestnikami programu są: • podopieczni – emerytowani nauczyciele i pracownicy szkoły, • organizacje i instytucje zawodowo i społecznie zajmujące się opieką społeczną, • niepełnosprawni koledzy i koleżanki z naszej szkoły oraz uczniowie kształcący się w formie nauczania indywidualnego, • osoby szkolące wolontariuszy ich nauczycieli – opiekunów.

19. IX EFEKTY ODZIAŁYWAŃ Realizacja programu przebiega zgodnie z założeniami. Idea ochotniczej pracy na rzecz osób potrzebujących opieki znalazła odzew w naszym środowisku szkolnym, zarówno ze strony pedagogów jak i młodzieży. Ze swoją ideą i bezinteresowną pomocą koło wolontariuszy wyszło poza szkołę, nawiązując współpracę z Dziennym Domem Pomocy Społecznej w Radomsku i parafią Św. Jadwigi Królowej w Radomsku. Spodziewanym efektem udziału ucznia w programie pomocy społecznej na rzecz innych ludzi będzie praktyczne przygotowanie młodego człowieka do życia, jego przedsiębiorczość i umiejętność radzenia sobie w nietypowych sytuacjach. Pomoc innym ludziom wzbogaca wnętrze człowieka – powinien stać się bardziej czuły i wrażliwy na potrzeby życiowe podopiecznego, a jednocześnie być bardziej odporny na stres związany z obcowaniem z ludzkim nieszczęściem, które może go również dotknąć po opuszczeniu szkoły i domu rodziców.

20. Innym powodem organizacji ochotników opiekujących się innymi ludźmi potrzebującymi opieki jest potrzeba wcześniejszego przygotowania grupy młodzieży do zawodowego wykonywania funkcji opiekuna społecznego. Społeczna praca na rzecz osób potrzebujących opieki już w szkole średniej, pozwoliłaby im odpowiedzieć sobie na pytanie czy nadają się do tego typu specyficznej i wymagającej określonych cech osobowych pracy. Część uczestników programu wolontariatu w szkole powinna podjąć decyzję o podjęciu studiów w zakresie pomocy społecznej na poziomie licencjatu i później na poziomie magisterskich. Inni mogliby podjąć się opieki w ramach świadczenia odpłatnie usług dla osób, które stać na opłacanie stałej opieki a które wymagałoby pewnego stażu, kwalifikacji i referencji w zakresie wykonywanej pracy. Trzeba tutaj zwrócić uwagę, że wiele Polek wyspecjalizowało się w tego typu charakterze pracy ,,na czarno” w Europie i Ameryce. Prędzej czy później konieczne będzie zalegalizowanie tego typu trudnej i nie dla każdego możliwej do wykonywania pracy, a każda praktyka potwierdzona przez szkołę i organizacje społeczne o wysokim autorytecie, będzie bardzo ceniona przez przyszłych klientów usług opiekuńczych.

21. Ponadto uczestnictwo w kole wolontariuszy powinno nauczyć młodego człowieka pracy w zespole a nadzór ze strony szkoły czy organizacji działających w opiece społecznej powinien zapewnić właściwą opiekę merytoryczną. Efektem pracy młodzieży w kole wolontariuszy będzie przełożenie nabytych przez uczniów nowych umiejętności, nawyków, cech charakteru na ich własną rodzinę. Pozwoli to na wzmacnianie więzi rodziny wolontariusza. Powinno uczyć życia w rodzinie wielopokoleniowej gdzie potrzeba cierpliwości, umiejętności wzajemnego słuchania, odpowiedzialności, obowiązkowości, wrażliwości moralnej i społecznej oraz wzajemnej tolerancji.

22. Niezwykle cenną powinna być wychowawcza i edukacyjna funkcja relacji wolontariusz-podopieczny, która pod dyskretnym nadzorem nauczyciela, rodziców, zawodowego opiekuna społecznego, księdza, lekarza powinna przyczynić się do rozwoju intelektualnego wolontariusza oraz do wzbogacenia życia osobistego podopiecznego.