KOLLOİDLER VE YÜZEY AKTİF MADDELER

1. KOLLOİDLER VE YÜZEY AKTİF MADDELER 1)Kolloid faz nedir? 2)Yüzey aktif madde nedir? 3)Emülsiyon 4)Yapı ve kararlılık

2. Kolloid faz? • Kolloid veya dispers faz,bir maddenin ufak taneciklerinin diğeri içinde dağılmasına verilen addır.Burada ufaktan kasıt 500 nm den küçük(yaklaşık olarak görünür bölgenin dalga boyu)olan taneciklerdir.

3. Genel olarak kolloid tanecikler normal bir optik mikroskop ile görünemiyecek şekilde çok sayıda atom veya molekülün üst üste meydana birikmesiyle meydana gelir.Bunlar süzgeç kağıtlarının çoğundan geçebilir ve ancak sedimantasyon,ışık saçılması veya osmoz ile tespit edilebilir.

4. YÜZEY AKTİF MADDELER • Tanım :Yüzey Aktif Maddeler bir hidrofilik ve bir de hidrofobik kısım içeren moleküllerdir. Bulundukları ortamın yüzey gerilimini düşürerek emülsiyonlaşmayı kolaylaştırır ve köpük oluşumunu kontrol etmemize imkan sağlarlar.

5. Yüzey aktif maddelerin molekül yapısında bulunan hidrofob kısım normal olarak dallanmış hidrokarbon, diğer kısımı olan hidrofil kısım ise iyonik veya kuvvetli polar gruplardan oluşur.

6. Hidrofilik gruplarından dolayı yüzey aktif maddeler şu şekilde sınıflandırılır • Anyonik Yüzey Aktifler • Katyonik Yüzey Aktifler • Nanyonik Yüzey Aktifler • Amfoterik Yüzey Aktifler

7. Anyonik Yüzey Aktif Maddeler • Bir Lipofilik hidrokarbon grubu bir veya iki hidrofil grupla bağlantılı olan yüzey aktif maddelerdir. Çözelti içinde bir negatif iyon bir de pozitif yüklü iyon verecek tarzda disosiyasyona uğrarlar. Anyonik kısım yüzey aktif özellik gösterir. Ucuz üretimleri olduğundan özellikle deterjan endüstrisinde oldukça çok kullanılırlar.

8. Katyonik Yüzey Aktif Maddeler • Bir Lipofilik hidrokarbon grubu, bir veya birden fazla hidrofilik grup ihtiva ederken, çözelti içinde katyon ve anyonik halde çözünürler. Katyonik kısım yüzey aktif özellik gösterir. Islatıcı, Tekstilde yumuşatıcı ve korozyon önleyici olarak yoğun olarak kullanılırlar.       Tetraalkilamonyumklorür (QAC)

9. Nonyonik Yüzey Aktif Maddeler • İyonik olmayan bu moleküllerin iyon olamayan grubunda çoğunlukla çok sayıda oksijen, azot veya kükürt atomları vardır. Bu tipteki moleküllerinin suda çözünen kısmında hidroksil gruplar veya bir polioksi etilen zinciri içerebilir. Çözelti içinde iyonlarına ayrışmayan bir şekil sergilerler.Su molekülleri ile H bağı yapmaları Hidrofilliklerinin derecesini gösterir.

10. YÜZEY AKTİF MADDELERİN EMÜLSİYONLAŞTIRMA KARAKTERLERİ • Birbiriyle karışmayan iki sıvı faz, fazlar arasındaki yüzey gerilimi azaltma kabiliyetine sahip yüzey aktif maddeler sayesinde  emülsiyon haline getirilebilir.Söz konusu fazların çok kısa sürede(1 saniye gibi) birbiri içerisinde dağılması suretiyle oluşan kararlı süspansiyonlara  emülsiyon denir. Üç tip emülsiyondan bahsetmek mümkündür.

11. Makro emülsiyonlar. En çok bilineni mikroskopla kolayca görülebilen ve partikül büyüklüğü 400nm (0.4mm)’ den büyük olan opak emülsiyonlardır. • Mikro emülsiyonlar.Partikül büyüklüğü 100nm (0.1mm)’ den küçük olan saydam dispersiyonlardır. • Mini emülsiyonlar. Partikül büyüklüğü makro ve mikro emülsiyonlar arasında (100-400nm) olan mavi-beyaz emülsiyonlardır.

12. Birbiriyle karışmayan iki saf sıvı bir emülsiyon oluşturamaz. Bir sıvının diğer bir sıvı içerisinde süspansiyon halinde dağılmasıyla elde edilen sistemin emülsiyon olarak nitelendirilebilmesi için sistemi kararlı kılacak üçüncü bir bileşene ihtiyaç vardır.

13. Bu üçüncü bileşen emülsiyonlaştırıcıdır ve genellikle bir yüzey aktif maddedir. Bir emülsiyondaki emülsiyonlaştırıcı madde yalnız bir tane olmak zorunda değildir. En iyi emülsiyonlar çoğunlukla iki yada daha fazla emülsiyonlaştırıcının karıştırılmasıyla elde edilir.

14. Örneğin yağlarda sabun tarafından emülsiyonlaştırılır,çünkü uzun hidrokarbon zinciri yağ damlasına nüfuz ederken karboksilat başları yüzeyi sararak su ile hidrojen bağları yapar ve kabuğa negatif bir yük vererek benzer yüklü taneciklerin olası yaklaşımını önlerler.

16. Yapı ve kararlılık • Kolloid tanecikler birbirlerini uzun mesefelerden çektiklerinden bunları tek bir damla haline getirecek uzun mesafe kuvvetleri söz konusudur. Bu uzun mesefe dispersiyon etkisine karşı çıkan birkaç tane faktör vardır. Örneğin kolloid taneciklerin üzerinde koruyucu bir film olabilir. Buda ara yüzeyi kararlı hale getirir ve iki taneciğin temas etmesi durumunda birbiri içine nüfuz edilmesi mümkün olmayabilir.

17. KULLANIM ALNLARI • Temizlik maddeleri, gıda, ilaç, ziraat, tekstil ve elyaflar, Kimya endüstrisi, plastik endüstrisi, Boya, Selüloz, endüstrisi, Deri ve kürkler, fotoğraf endüstrisi, yapıştırıcılar, metal işleme, galvoteknik, yol yapımı, maden ve metalürji petrol saha kimyasalları, yangın söndürücüler den inşaat malzemelerine kadar geniş bir kullanım sahası vardır.

18. BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM

19. HAZIRLAYAN VE SUNAN DİLEK ÖZCAN