1 / 151

EĞİTİM KONULARI

EĞİTİM KONULARI. Yangın Kimyası-Temel Kavramlar Yanma ve yanma bileşenleri Yanıcı ve yakıcı maddeler Katı-sıvı-gaz yakıt özellikleri Yakıcı maddeler(Oksijen-Oksitleyiciler) Isı Transferi Çeşitleri-yanma aşamaları. EĞİTİM KONULARI. Yangın Kimyası-Temel Kavramlar Yanma çeşitleri

nita
Download Presentation

EĞİTİM KONULARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. EĞİTİM KONULARI Yangın Kimyası-Temel Kavramlar • Yanma ve yanma bileşenleri • Yanıcı ve yakıcı maddeler • Katı-sıvı-gaz yakıt özellikleri • Yakıcı maddeler(Oksijen-Oksitleyiciler) • Isı Transferi • Çeşitleri-yanma aşamaları

  2. EĞİTİM KONULARI Yangın Kimyası-Temel Kavramlar • Yanma çeşitleri • Yavaş yanma • Kendiliğinden yanma • Hızlı yanma-parlama • Yanma yerlerine göre değerlendirme • Kapalı alan (Kompartıman) yangınları • Açık alan yangınları

  3. EĞİTİM KONULARI Yangın Kimyası-Temel Kavramlar Tehlikeli Yanma Ürünleri • Yanma sonucu çıkan gazlar • CO2, CO, SO2, HN3, HCN Yangın ve Sebepleri • Genel sebepler • Sabotajlar

  4. EĞİTİM KONULARI • Yangına Müdahale araçları • Araçların çeşitleri avantaj ve dezavantajları • Yangından Korunma • Yangın çıkmasının önlenmesi • Kısa sürede tespit ve müdahale • Yayılmasının önlenmesi • Yangınların Sınıflandırılması • A-B-C-D sınıfı yangın özellikleri • Kimyasal yangınlar

  5. EĞİTİM KONULARI • Yangın Söndürme • Genel söndürme prensipleri • Özel yöntemler • Kimyasal yangınlar • Duman tahliye yöntemleri • Yangın alanına giriş ve rehabilitasyon • Parlama –patlama-Yangın Risk değerlendirmesi-Patlamadan Korunma Dokümanı • Tanımlar-sınıflandırmalar • Parlama-patlamayı önleme • Yangına müdahale ve tahliye kuralları • Altın kurallar • İlgili Mevzuat

  6. Hava bir gaz karışımıdır. Bileşiminde şu gazlar bulunmaktadır. Azot % 78,1 Oksijen % 20,9 Argon % 0,93 Karbondioksit % 0,03 Neon % 0,0015 Helyum % 0,0005 Kripton % 0,00011 Ksenon % 0,000008 Bu gazlardan AZOT ve CO2 söndürücü O2 yakıcıdır.

  7. YANMA NEDİR ? Bir kimyasal olaydır Yanıcı maddelerin belirli bir ısı seviyesinde oksijen (O2) ile birleşmesidir

  8. YANGIN KİMYASI YANMA OLAYININ BİLEŞENLERİ YANICIMADDE OKSİJEN TUTUŞABİLECEK ORTAM ISI / KIVILCIM • Radyasyon • Elektrik • Elektrostatik akımlar • Sürtünme • Sıcak yüzeyler • Kimyasal reaksiyon YANGIN

  9. Yanıcı maddeler Gaz Maddeler Katı Maddeler Sıvı Maddeler • Belirli bir hacimleri ve şekilleri yoktur • Atmosferde serbestçe yayılırlar • Moleküller arası bağlar çok zayıftır • Oksijenle karışmaları çok kolay • Diğer maddelere göre çok kolay tutuşurlar • Teorik olarak basınç altında sıvılaştırılabilirler • Belirli bir hacim ve şekle sahip • Moleküller arasında büyük çekim kuvveti var • Tutuşma sıcaklıkları farklı • Kaza ile tutuşması, yanması diğer (sıvı-gaz) maddelere göre daha zor • Belirli bir hacmi vardır ama • Bulundukları kabın şeklini alabilirler • Tutuşma; Buharlarının tutuşması ile olur • Moleküler bağları katılara göre daha zayıftır

  10. YAKICI MADDE • OKSİJEN (O2) • Havada %21 oranında bulunur • Oksijen oranı yükseldikçecisimlerin yanıcılığı artar • Oksijen oranının azalması yanıcılığı da azaltır Havadaki oranlar: 21 % Oksijen 78 % Azot 1 % Argon 0.035 % Karbondioksit

  11. O2 hava değildir O2 havada doğal olarak bulunur ve yaklaşık oranı %21 dir O2 sanayide donma noktasının altında havanın damıtılması ile elde edilir Saf O2yanmaz ve patlamaz O2 bir “hızlandırıcı” dır , temas ettiği her şeyin daha sıcak ve hızlı yanmasına neden olur Havanın buhar yoğunluğu 1.000’dir. O2havadan ağırdır (yoğunluğu 1.105). Demek ki eğer bir O2 silindirinde kaçak varsa, O2 gazı havada dağılmadan önce yere çökecektir Atmosferdeki % 30 O2maddelerin 8 kat daha hızlı yanmasına ve patlamasına neden olur Oksijen nedir?

  12. OKSİTLEYİCİ MADDELER (OXIDIZING SUBSTANCES) OKSİTLEYİCİ MADDELER (OXIDIZING AGENT): Oksijen açığa çıkartmak suretiyle yanmayı kolaylaştırıcı bir ortam meydana getirirler Bu nedenle yanıcı maddelerin yanına istiflenmemelidirler Bu sınıfa dahil maddeler: Nitrat Suni Gübre Amonyum Sülfat Baryum Klorat vb.

  13. OKSİTLEYİCİ MADDELER (OXIDIZING SUBSTANCES) ORGANİK PEROKSİTLER (ORGANIC PEROXIDE): Bu sınıfa giren maddeler yanıcı olabilecekleri gibi, patlayıcı da olabilirler Kuru ve serin yerlere konulmalıdır Bütün peroksitler bu sınıfa dahildir

  14. ISI VE ISI TRANSFERİ • ISI • Cisimlerin sıcaklığınınartmasına neden olan fiziksel bir etki ISI TRANSFERİ ÜÇ YOLLA OLUR • Direkt temas(Conduction), • Hava yolu ile (Convection) • Işıma yolu ile (Radiation) • yayılır

  15. RADYASYON (ışıma)

  16. KONVEKSİYON (Hava)

  17. KONDÜKSİYON (Temas) Isı köprüsü

  18. Yanıcı maddeye göre yanmanın aşamaları

  19. BİLEŞENLERDEN BİRİ NOKSAN İSE YANICIMADDE OKSİJEN TUTUŞABİLECEK ORTAM ISI / KIVILCIM YANGIN OLMAZ !!! YANGIN

  20. YANMA ÇEŞİTLERİ • 1 – YAVAŞ YANMA • Yanıcı maddenin yapısı itibariyle yanıcı buhar veya gaz oluşturmadığı durumlarda • Ortamda bulunan ısının yetersiz kalması hallerinde • Ortamda yeterli oksijen olmadığı durumlarda meydana gelir • Demir, Bakır gibi metallerin oksijenle nemli ortamda birleşmesi “Yavaş yanma” ya örnek olarak gösterilebilir

  21. YANMA ÇEŞİTLERİ • 2 – KENDİ KENDİNE YANMA: • Yavaş yanmanın zaman içinde hızlı yanma olayına dönüşmesidir • Özellikle bitkisel kökenli yağlı maddeler hava içindeki oksijenle normal hava ısısında birleşerek çürümeye (oksitlenme) başlarlar • Bu oksitlenme ilerledikçe zaman içerisinde ortamdaki ısı yükselir.Ortamdaki bu ısı alevlenmeye yetecek dereceye ulaştığı zaman kendi kendine yanma olayı gerçekleşir

  22. YANMA ÇEŞİTLERİ • HIZLI YANMA: • Yanmanın bütün belirtileriyle başladığı olaydır. • Burada yanmanın belirtileri olan; • Alev • Isı • Işık • Korlaşma mevcuttur. • PARLAMA: • Kolay alev alabilen (parlayıcı) belli oranda hava ile homojen karışımları çok kolay alev alarak yanmasına neden olurlar. Bu tür yanma olayına PARLAMA denir.

  23. YANMA YERLERİNE GÖRE YANGINLAR KAPALI ALAN YANGINLARI: (KOMPARTMAN) • Etrafı duvarla çevrili üstü kapatılmış, ve içerisinde sınırlı miktarda hava bulunan yerlerdeki yangınlara kapalı alan yangınları diyebiliriz. • Buralarda meydana gelen yangınların yayılması içeriye taze hava girmesi ile doğru orantılıdır. • İçerideki maddenin yangın kimyası dikkate alınarak yapılmış yerleşimlerde Kapalı Alan bir avantajdır. • Ancak; Çalışma alan ve yöntemlerini yoğun duman ve muhtemel zehirli gazlar sınırlı kılar.

  24. YANMA YERLERİNE GÖRE YANGINLAR AÇIK ALAN YANGINLARI • Yanma olayının gerçekleştiği yerin • Hiçbir engelle sınırlanmadığı • Doğrudan atmosfere açık olarak gerçekleşen yangınlardır. Oksijen kısıtlaması olmadığından yangının seyrini tamamen yanıcı madde cinsi ve miktarı ile depolamaya ilişkin diğer özellikler belirler.

  25. YANMA (ÜRÜNLERİ) GAZLARI • Partiküllerden oluşan karışım • Duman • Gaz • Buhar • Katı • Yanma gazları (CO2-CO) • Yanıcı madde cinsine göre çıkangazlar Solunum havasındaki Karbon monoksit (CO) miktarı % 0,7 iken • Dinlenme halinde bulunan bir kişi 5 saatte • Yürüyen bir kişi 2,5 saatte • Çalışan bir kişi ise 40 dakikada ölmektedir.

  26. KARBON MONOKSİT Bütün yanmalarda eğer tam yanma olmazsa (Oksijen azsa) karbon monoksit çıkar. Karbon monoksit zehirleyici bir gazdır. Oksijene olan ilgisi hemoglobinden 200 kattan daha fazladır. Kandaki hemoglobini bloke ederek oksijenin hücrelere taşınmasını önler. 

  27. 0 5 10 15 20 25 x1000 M3 YANMA SONUCU ORTAYA ÇIKAN ZARARLI GAZLARA ÖRNEKLER PVC SUNTA 10 kg malzemelerin yanma durumunda ortaya çıkan duman miktarı KONTRAPLAK POLİPROPİLEN KAĞIT PVC DEN OLUŞAN KÖPÜKLÜ MADDELER LASTİK PETROL

  28. YANMA SONUCU ORTAYA ÇIKAN ZARARLI GAZLARA ÖRNEKLER

  29. Yanıcı madde cinsine göre çıkan gazlar SO2 (kükürt dioksit) NH3 (amonyak) HCN (hidrojen siyanür) YANMA SONUCU ORTAYA ÇIKAN ZARARLI GAZLARA ÖRNEKLER

  30. AHŞAP KAĞIT PAMUK YANGINLARINDA ZARARLI GAZLAR

  31. 6 dk. sonra 4 dk. sonra 2 dk. sonra Yangın başlangıç noktası YANMA TOKSİKGAZLARININ BİNA İÇİ DAĞILIMI

  32. YANGINDAN ZARAR GÖRENLER

  33. YANGIN TANIMI Tehlike doğuran, önü alınamayan veya söndürülemeyen ve sonucunda maddi ve manevi zararlar getiren ateşe yangın denir Katı, sıvı veya gaz halindeki yanıcı maddelerin ısı alarak kontrol dışı yanmasıdır Kontrol dışı kalmış ateş

  34. YANGIN NEDENLERİ • Korunma önlemlerinin alınmaması • Bilgisizlik • İhmal • Kazalar • Sabotaj

  35. İSTATİSTİKLERDE YANGIN SEBEPLERİ

  36. Isı flash-over Tutuşma sınırı 2. Aşama 3. Aşama 1. Aşama Zaman Kıvılcım ve yanıcılar Ortaya çıkmakta olan yangın Tam gelişmiş yangın YANGIN AŞAMALARI

  37. ETKİLİ ATEŞLEME KAYNAKLARI • Sıcak yüzeyler • Açık alev • Ateş • Kor • Mekanik kaynaklı kıvılcımlar • Elektrik kaynaklı kıvılcımlar • Elektro statik boşalmalar

  38. ELEKTROSTATİK YÜK OLUŞUMU VE BOŞALMASI İletken olmayan bir vasıta ile bir sıvının yüksek hızla bir tanka boşaltılması Yüklenmiş sıvı yüzeyinin iletken bir sivri uca yaklaşması ++++++++++++++++++ Sıvının iletken olmayan boruda hızla nakli

  39. ELEKTROSTATİK YÜK OLUŞUMU VE BOŞALMASI Toz malzemenin büyük kap veya silolara doldurulması, bu esnada statik yükle yüklenmiş toz yüzeyine iletken bir kapla (mesela numune almak için) yaklaşılması. Toz malzemenin pnomatik naklinin izole boru içinde yapılması

  40. ++++++++++++++++++++++++++++ +++ +++ ELEKTROSTATİK YÜK OLUŞUMU VE BOŞALMASI İletken olmayan nakil bant ve kayışlarının hızla dönmesi

  41. TANK İLETKEN TOPRAKLAMA LEVHASI YETERSİZ TOPRAKLAMA STATİK ELEKTRİĞİN GÜVENLE BOŞALMASI • Statik elektrik biriken yerde yeterli iletkenlikte bir toprak bağlantısı varsa, yük tehlikesizce toprağa boşalır. • Topraklama iletkeni yeterli hızla yükü toprağa boşaltmazsa, yük birikimi giderek artar ve yeterli güce ulaştığında kıvılcım atlaması şeklinde boşalma olur.

  42. YANGIN SINIFLAMASI A SINIFI YANGINLAR • Normal olarak kor şeklinde yanan genellikle organik yapıdaki katı madde yangınlarıdır • Tahta • Kağıt • Kumaş • Kömür • Ot • Odun • Bu sınıftaki yangınlar alevli ve korludur • Su ve benzeri maddelerin soğutucu ve ıslatıcı etkisinden yararlanarak söndürülürler. Öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu söndürme cihazları kullanılır.

  43. YANGIN SINIFLAMASI B SINIFI YANGINLAR • Sıvı veya sıvılaşabilen katı madde yangınlarıdır. Özellikle petrol ürünlerinden kaynaklanan yangınlardır. • Sıvı ve katı yağlar • Boyalar • Benzin • Benzol • Diğer • Bu tip yangınlar hava(O2) ile temas kesilerek (boğarak) söndürülür • Hava(O2) ile teması kesen maddeler; • Köpük ( özellikle bu tip yangınlarda kullanılır ) • Kuru kimyevi tozlu • Karbondioksitli CO2 ‘li • söndürme cihazı kullanılır.

  44. YANGIN SINIFLAMASI C SINIFI YANGINLAR • Parlayıcı gazların oluşturduğu yangındır • LPG • Metan • Propan • Diğerler • Bu tip yangınları söndürmek üzere; • Kuru Kimyevi Toz (KKT) • Karbondioksit CO2 ‘li • söndürme cihazları kullanılır.

  45. YANGIN SINIFLAMASI D SINIFI YANGINLAR • Yanabilen metallerin yangınlarıdır. • Alüminyum • Lityum • Magnezyum • Titanyum • Diğer Temel özellikleri korlu, alevsiz ve yüksek sıcaklıkta yanmalarıdır. D sınıfı yangınlarının çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru metal tozlu söndürme cihazı kullanılır.

  46. E SINIFI YANGINLAR: Elektrik yangınlarıdır. Enerji kaynağına bağlı durumdaki elektrik tesisatının ve elektrikli cihazların yangınlarıdır. Kesinlikle su kullanılmaz. • F SINIFI YANGINLAR: Bitkisel ve hayvansal pişirme yağlarının yangınlarıdır.

  47. YANGIN SINIFLAMASI • Ayrıca, sanayide; • Jet yangınları • Havuz yangınları • Bleve • Olarak adlandırılan yangınlar da vardır • Jet yangını: • İnce Uzun Alevle Yanar ve Gaz Borusu Kaçaklarının Tutuşmasında Görülür • Havuz yangını: • Ham Petrolün Tanktan Sızması ve Tutuşmasında görülür

More Related