170 likes | 311 Views
Poziom wiedzy diabetologicznej nastolatków z cukrzycą typu 1. P. Jarosz – Chobot E. Borowiak – Zielińska, J. Olkowska, R. Wałdoch, J. Czechura, A. Janota, A. Czupryniak
E N D
Poziom wiedzy diabetologicznej nastolatków z cukrzycą typu 1 P. Jarosz – Chobot E. Borowiak – Zielińska, J. Olkowska, R. Wałdoch, J. Czechura, A. Janota, A. Czupryniak Klinika Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej oraz Poradnia Diabetologiczna przy Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach
Cele, metody i narzędzia. CELEM pracy była ocena poziomu wiedzy diabetologicznej nastolatków z zakresu diety i samokontroli oraz skuteczności oddziaływań edukacyjnych. MATERIAŁ I METODA: • 37 dzieci w wieku 12 – 17 lat • kwestionariusz ankiety stworzony specjalnie do celów badania • okres badania: luty i marzec 2006
ILOŚĆ DZIECI BIORĄCYCH UDZIAŁ W BADANIU: Ogółem – 37 dzieci (w wieku 12 – 17 lat) Dziewczynki – 20 Chłopcy – 17
HbA1c (HPLC) Zakres: 5,7% - 11 %; Śr - 7,47%
Czas trwania choroby 22 dzieci: 1 – 5 lat 12 dzieci: 6 – 10 lat 3 dzieci: 11 – 15 lat
Okres trwania T1DM: 1–15 lat; śr. 5,1 ± 2,97 Śr. HbA1c: 7,47% ± 1,24 Ankieta zawierała: • metryczkę dotyczącą danych dziecka • 10 pytań: z zakresu diety (5) i samokontroli (5). Ocena odpowiedzi: prawidłowa - 1 pkt., nieprawidłowa – 0 pkt. Maksymalna ilość punktów: – 10 pkt.
Odpowiedzi z zakresu zdrowego żywienia: Pyt. 1 Jaką ilość węglowodanów określa 1 WW? a. 10 g węglowodanów b. 12 g węglowodanów c. 15 g węglowodanów Prawidłowo odpowiedziało – 35 osób 94,5% Pyt. 2 Masz poziom cukru (we krwi) 50 mg%, który z produktów najszybciej podniesie poziom cukru? a. sok jabłkowy, cukier, glukoza b. czekolada, batonik, pączek c. kanapka z żółtym serem, parówka Prawidłowo odpowiedziało – 37 osób 100%
Pyt.3 Ułóż produkty w kolejności od najszybciej do najwolniej wchłaniających się: chleb graham, jabłko, sok pomarańczowy, orzechy laskowe, bułka pszenna Prawidłowo odpowiedziało – 14 osób 37,8% Pyt. 4 Jeżeli w 100g ciasta drożdżowego znajduje się 40g węglowodanów, to ile gram ciasta można zjeść na 1 WW? a. 70g b. 25g c. 10g d. 40g Prawidłowo odpowiedziało – 24 osoby 64,8% Pyt. 5 Ile kalorii dostarcza: 1g białka 1g tłuszczu 1g węglowodanów Prawidłowo odpowiedziało – 13 osób 35%
Punkty otrzymane przez badane osoby dotyczące części dietetycznej.
Odpowiedzi z zakresu samokontroli: Pyt. 6 Napisz jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi rano na czczo. Prawidłowo odpowiedziało – 34 osoby 92% Pyt. 7 Rano przed śniadaniem masz poziom cukru 38 mg%. Jak postąpisz? Prawidłowo odpowiedziało – 36 osób 97%
Pyt. 8 • Ile maksymalnie insuliny możesz podać sobie na korektę jeżeli nie masz acetonu w moczu? • Prawidłowo odpowiedziało – 26 osób 70,2% • Pyt. 9 • Po jakim czasie możesz podać sobie następną dawkę korekcyjną? • a. co 15 min. b. co 1 godz. • c. co 2 godz. d. co 6 godz. • Prawidłowo odpowiedziało – 27 osób 73% • Pyt. 10 • Jakie są objawy kwasicy ketonowej? • ból brzucha, nudności, wymioty, wysoki poziom cukru, aceton w moczu, senność • agresja, niski poziom cukru, wymioty, aceton w moczu, ból głowy • niski poziom cukru, wymioty, ból brzucha, senność, apatia. • Prawidłowo odpowiedziało – 34 osoby 92%
Ocena wyników badań Do oceny wyników przyjęto 3 – stopniową skalę oceny wiedzy pacjenta w zależności od ilości przyznanych punktów. 1. 10 – 9 punktów – wiedza bardzo dobra, średnia HbA1c – 7,07%, ± 0,93 2. 8 – 7 punktów – wiedza zadowalająca, średnia HbA1c – 7,63%, ± 1,39 3. < 6 punktów – wiedza niezadowalająca, średnia HbA1c – 7,60%, ± 1,17
Korelacja ilości otrzymanych punktów z wyrównaniem metabolicznym.
Wnioski końcowe Stopień wiedzy z samokontroli wydaje się większy w prowadzeniu insulinoterapii niż z zakresu zdrowego żywienia – należy zintensyfikować wysiłki edukacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem wiadomości na temat IG oraz kaloryczności posiłków – zastosowanie metod praktycznych. Znajomość samokontroli pozwala na utrzymanie dobrej kontroli metabolicznej.