Download
1 / 32
460 likes | 1.81k Views
Kesici takım malzemesi, talaş kaldırma sırasında aşağıdaki yüksek zorlanmalara maruz kalırlar: a)Devamlı ve darbeli tarzda kesme kuvvetleri b)Yüksek sıcaklıklar ve sıcaklık değişimleri c)Sürtünme ve aşınma.
E N D
Kesici takım malzemesi, talaş kaldırma sırasındaaşağıdaki yüksek zorlanmalara maruz kalırlar: a)Devamlı ve darbeli tarzda kesme kuvvetlerib)Yüksek sıcaklıklar ve sıcaklık değişimleric)Sürtünme ve aşınma
Kesici malzemeler zorlanmalara karşı koyabilmek için, aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır: a)İyi kesme kabiliyeti olmalıdır. b)Sert ve aşınmaya karşı dayanıklı olmalıdır. c)Oksidasyona karşı mukavemeti yüksek olmalıdır. d)Yüksek sıcaklıklara ve ani sıcaklık değişimlerine karşı dirençli olmalıdır. e)İş parçası ile reaksiyona girmemelidir.
Gereçlerine göre kesiciler A-Takım çelikleri B-Demir olmayan metalik alaşımlar a)Sinterlenmiş karbürler b)Seramikler c)Aşırı derecede sert takım malzemeleri
Takım çeliği kalemler İçinde, %0,8-1,5 Karbon bulunan kalemlerdir. Metal, plâstik ve tahta gibi malzemelerin işlenmesinde kullanılırlar. Kalite ve dayanımları düşüktür. 250O C ye kadar dayanırlar. Uzun ömürlü olmasa da, işin gereği uygun biçimde dövülerek şekillendirilir ve bükük kalem,delik kalemi, profil kalemi olarak kullanılırlar.
Yüksek hız takım çeliği kalemler Kesici takım özelliklerini iyileştirmek amacıyla takım çeliğine alaşım elementleri katılarak kendi kendine sertleşmesi sağlanmış ve bu yeni ürüne de yüksek hız takım çeliği denmiştir. İçinde, %15-22 Volfram, %6-9 Molibden ve %1,5-6 Krom olan, alaşımlı çelik kalemlerdir. HSS rumuzu ile belirtilen bu kalemlerin dayanımları yüksektir. 600O C sıcaklığa kadar dayanım gösterir. Standart ölçülerde ve genel olarak, kare kesitli imâl edilir.İşlenecek malzemenin niteliğine göre bilenerek kullanılırlar.
Sert maden uçlu kalemler Sert maden uçlar, çok sert gereçleri işleyebilme ve yüksek ısıda çalışma özelliklerinde üretilirler. Bu uçlar, kalem gövdesine sert lehim yapılarak veya vidalanarak kullanılırlar. Sert maden kırılgan olduğundan vuruntuya dayanamaz. 900 O C ye kadar sıcaklıklarda kullanılabilir. Özellikle, sert malzemelerin, yüksek hızda işlenmesi için tercih edilirler.
Seramik kalemler Seramiğin esası alüminyum oksittir(Al2O3). Kesici seramik, sert maden uçlardan daha serttir. Yaklaşık1200OC sıcaklıklara kadar, kendi yüksek sertliğini ve aşınma mukavemetini korur. Kesici seramik, gevrek ve şiddetli olarak değişen kesme mukavemetlerine karşı duyarlıdır. Seramik takımlar iş parçası ile reaksiyona girmeyen takımlardır. Ömürleri uzundur ve yüksek kesme hızlarında talaş kaldırabilirler. Çok yüksek basma mukavemetine sahiptirler, ama darbelere karşı çok daha fazla kırılgandırlar.
Elmas kalemler En sert kalemler olup, çok yüksek kesme hızında, ince talaş için kullanılır ve en sert malzemeleri işler. Darbeye karşı çok duyarlıdır. Elmas, çelikten talaş kaldırma işlemleri için uygun değildir. Çünkü, demire karbon atomları vermeye ve bu nedenle çok çabuk aşınmaya eğilim gösterir.
Takım ömrü, genellikle belirli bir kritere ulaşmak için gerekli olan etkili kesme zamanı veya kısaca iki bileme arasında geçen zamandır. Aşınma, kesicinin temas yüzeylerinde meydana gelen malzeme kaybı olarak ifade edilir.
Sık rastlanan aşınma nedenleri şunlardır: Çizilerek aşınma (abrazyon):Sert, keskin bir malzemenin, kendisinden daha yumuşak bir malzemeyi çizerek aşındırmasıdır. Yapışarak aşınma (adhezyon):Yüzeyleri birbirine temas eden iki metal malzemenin birbirine yapışmasıyla başlayan ve yeniden ayrılma sırasında zayıf olan malzemenin ana parçadan kopmasıyla oluşan bir aşınmadır. Korozif aşınma: Korozif ortamda çizilerek veya yapışarak aşınmanın çok daha hızlı bir şekilde oluşmasıdır. Yüzey yorulmasına bağlı aşınma: Yüzey yorulması çatlaklarının neden olduğu kırılmalar sonucu oluşur. Difüzyon aşınması: Yüksek talaş kaldırma sıcaklıklarında kesici malzemenim molekülleri akan talaş haline dönerse difüzyon aşınması meydana gelir. Örneğin; talaş yüzeyinin üstünde oluşan oyuk aşınmasına difüzyon sebep olur.
Aşınma nedenlerinin bazen birinden bazen de birden fazla nedenden dolayı kesicilerde meydana gelen aşınma tipleri: a)Serbest yüzey aşınması b)Krater aşınması c)Plâstik deformasyon d)Yardımcı kenarda çentik oluşumu e)Isıl çatlaklar f)Mekanik yorulma çatlakları g)Kesici kenarın kırılması
Kalemlerin Körlenmesine Neden Olan Faktörler a)Kalemin uygun kesme hızında kullanılmaması b)Soğutma sıvısı(bor yağı veya kesme yağı)kullanılmaması c)Kalem açılarının işlenen malzemeye uygun olmaması d)İşlenen malzemedeki hatalar e)Kalemin kalemliğe uygun bağlanmaması
Kalemin eksenden yukarıda bağlanması Kalemin iş parçasının ekseninden yüksekte veya düşük ayarlanmış olması, kesmesini(talaş kaldırmasını) olumsuz yönde etkiler. Kalem, şekilde görüldüğü gibi iş parçasının ekseninden yüksek bağlanırsa, talaş açısı büyür ve boşluk açısı küçülür. Bu durumda kalemin serbest yüzeyi iş parçasına sürtünür. Bunun sonucu olarak,kalem kısa zamanda ısınır ve yanar.
Kalemin eksenin altında bağlanması Kalem, şekilde görüldüğü gibi iş parçasının ekseninin altında ise, talaş açısı küçülür ve boşluk açısı büyür. Bu durumda iş parçası kalemi altına doğru çekeceğinden kalemin kırılma tehlikesi vardır.
Kalemin eksende bağlanması Kalem, şekilde görüldüğü gibi iş parçasının ekseninde bağlandığında, talaş açısı ve boşluk açısı normal değerleri alacağı için, kesme olayı da normal şartlarda gerçekleşir.
Kesik Talaş a)Gevrek iş malzemesinde b)Küçük talaş açılı kesici takım ile kesme yapıldığında c)Fazla talaş derinliklerinde ve kaba ilerleme miktarlarında d)Düşük kesme hızlarında e)Aşırı tezgâh titreşimi ve takım otlaması mevcut olduğunda
Sürekli Talaş a)Sünek iş malzemesi işlendiğinde b)Düşük ilerleme miktarlarında az talaş derinliği ile yapılan işlemlerde c)Yüksek kesme hızları ile kesme yapıldığında d)Kesme sıvısıyla, kesici uç ve iş parçasının soğutulduğu şartlarda e)Talaş akma direncinin minimum olduğu şartlarda
