590 likes | 941 Views
Ağıziçi Araç Tedavisi Başarısızlığı. Yrd. Doç. Dr. Tansu Ulukavak Çiftçi Gazi Ü. T. F. Göğüs Hastalıkları A.D. Ağıziçi araç tedavisinin amacı;. Uyku sırasında ağıziçine yerleştirilen bir takım araçlarla üst solunum yolu (ÜSY) yapılarının pozisyonunu değiştirip hava yolunu genişletmek,
E N D
Ağıziçi Araç Tedavisi Başarısızlığı Yrd. Doç. Dr. Tansu Ulukavak Çiftçi Gazi Ü. T. F. Göğüs Hastalıkları A.D.
Ağıziçi araç tedavisinin amacı; • Uyku sırasında ağıziçine yerleştirilen bir takım araçlarla • üst solunum yolu (ÜSY) yapılarının pozisyonunu değiştirip hava yolunu genişletmek, • kas fonksiyonları üzerine etki ederek rezistansı düşürmek ve ÜSY’nun kollabe olmasına engel olmaktır.
Ağıziçi araç tipleri: • Dili önde tutan araçlar (tongue retaining devices= TRD) • Mandibulayı öne ilerleten araçlar (mandibular repositioning devices = MRD, mandibular advancement splint =MAS, mandibular advancement device=MAD, anterior mandibular positioner=AMP )
İlk ayrıntılı derleme: Sleep 1995 • 304 olguluk en geniş seride olguların %70’inin AHİ değeri %50 oranında azalmış, bunların %51’inde AHİ 10’un altına düşmüş, %40’ında 20’nin üzerinde kalmıştır. • 1995’den sonra yapılan çalışmalar: • Geniş serili yeni çalışmalarda olguların %54-81’inde AHİ %50 oranında azalmış ve %51-64’ünde AHİ 10’un altına düşmüştür.
Ağıziçi araç tedavisi endikasyonları • Basit horlama (AHİ <5) • Genel önlemlerin yeterli olmadığı hafif OSAS (AHİ= 5-15) • CPAP tedavisinin reddedildiği ya da tolere edilemediği orta-ağır OSAS (AHİ > 15) • Tonsillektomi, adenoidektomi, kroniofasiyal operasyon ya da trakeostomiye aday olup bu girişimleri reddeden hastalar • Üst solunum yolu rezistansı sendromu • Başarısız uvulopalatofarengoplasti operasyonu sonrası (ASDA Standards of proctice Committee. Practice parameters for the treatment of snoring and obstructive sleep apnea with oral appliances. Sleep 1995; 18: 511-3)
Hafif-orta OSAS (AHI<30) 20 hasta • 1 gece ve 6 hafta CPAP tedavisi • 1 gece ve 6 hafta ağıziçi araç tedavsi sonrası PSG yapılıyor. Randerath WJ et al. Chest 2002; 122 (2): 569-75
AHİ • SaO2 • Horlama (epok/uyku saati) • Arousal indeksi • Uyku kalitesi
Tedaviye • Tam yanıt: AHI < 5 ve semptomların düzelmesi • Kısmi yanıt: AHI’de %50’nin üstünde azalma ve semptomların düzelmesi • Yanıtsız: AHI’de %50’den daha az düzelme ya da semptomların devam etmesi Mehta A. Am J Respir crit Care Med 2001; 163: 1457-61
Tedaviye • Tam yanıt: AHI < 5 ve semptomların düzelmesi • Kısmi yanıt: AHI’de en az %50 azalma ve semptomların düzelmesi • Yanıtsız: AHI’de %50%’den daha az düzelme ya da semptomların devam etmesi Mehta A. Am J Respir crit Care Med 2001; 163: 1457-61 Tedaviye tam yanıt: %37.5
Tedaviye yanıt kriteri: AHI < 10 Am J Respir Crit Care Med 2002; 162: 246-51
Tedaviye yanıt kriteri: AHI < 10 Am J Respir Crit Care Med 2002; 162: 246-51 Tedavide başarı oranı %71
Tedaviye yanıt için aşağıdakilerden en az biri: • Mutlak başarı: RDI <15 ve semptomlarda düzelme • Rölatif başarı: RDI’in en az %30 oranında azalması ve semptomlarda düzelme Tsai WH et al. Am J Repir Crit Care Med 2004; 170: 366-70
Tedaviye yanıt için aşağıdakilerden en az biri: • Mutlak başarı: RDI <15 ve semptomlarda düzelme • Rölatif başarı: RDI’in en az %30 oranında azalması ve semptomlarda düzelme Tsai WH et al. Am J Repir Crit Care Med 2004; 170: 366-70 Tedavide başarı oranı %53
Tüm gece boyunca ağıziçi araç ile titrasyon yapıldığında • orta dereceli OSAS’da başarı %80, • ağır OSAS’da %61 Başarı: RDI’ın 15’in altına düşmesi Lowe AA et al. Sleep 2000; 23(4): 172-8
Tedavide başarıyı etkileyen diğer faktörler: • Klinik özellikler • Dental ve kraniofasiyal özellikler Ferguson KA. Clin Chest Med 2003; 24: 355-64 Mohsenin N et al. JADA 2003; 134: 442-49
Klinik özellikler • Yaş (18-45) • Düşük BKİ • Düşük boyun çevresi • Pozisyonel OSAS varlığı • Düşük AHİ
Dental ve kroniyofasiyal özellikler • Küçük ve/veya dar orofarenks • Normal uzunlukta mandibula • Kısa mandibular alan ile hiyoid mesafe arası • Kısa yumuşak damak uzunluğu • Küçük yumuşak damak ve dil • Artmış retropalatal havayolu boşluğu • Geniş kraniyal taban ve mandibular alan arası
Yatış pozisyonu Sırtüstü yatış pozisyonunda tedavi başarısının lateral pozisyona kıyasla anlamlı düzeyde düşük olduğu saptanmıştır.
Ağıziçi araç tedavisinin uygulanışı: • AİA tedavisi öncesi mutlaka polisomnografi uygulanmış olmalıdır • Uyku bozuklukları konusunda eğitimli hekim tarafından endikasyon konduktan sonra hasta, diş hekimine yönlendirir.
Diş hekimi tarafından yapılacak ağız muayenesi: • Diş hastalıklarına yönelik öykü alma • Yumuşak damak ve ağıziçi yapılarının muayenesi • Periodontal yapının incelenmesi • Temporomandibular eklem ve oklüzyon muayenesi • Dişlerin muayenesi • Panaromik tüm ağız grafisi • Sefalometrik radyografi • Örnek model oluşturulması
Diş hekimi her iki çenede de 6-10 tane diş olduğundan ve mandibulanın öne doğru en az 5 mm hareket edebildiğinden emin olur. • Diş hekimi muayene sonucunu ve tercih edilmesi gereken ağıziçi araç tipini bir rapor halinde uyku bozuklukları uzmanına gönderir.
Ağıziçi araç tedavisinin etkinliğinin izlenmesi için hastaya yeniden polisomnografi uygulanır. • Gerektiğinde ağıziçi araç için modifikasyonlar yapılır, protez tekrar dizayn edilir, yan etkiler ve hastanın uyumu açısıdan hata izlenir. • İlk 2 yıl boyunca 3-6 ayda bir diş hekimi kontrolü yapılır.
Dili önde tutan araçlar • Endikasyonları: • Büyük dil, • Kronik çene eklemi ağrısı, • Pozisyonel apne ve hipopneler, • Dişleri olmayan veya diş sağlığı yerinde olmayanlar • Kontrendikasyonları: • Morbid obezler, • Diş gıcırdatanlar, • Kronik burun tıkanıklığı olanlar
Mandibulayı öne ilerleten araçlar • Hastanın her iki çeneside de 6-10 dişi olmalıdır. • Endikasyonları: • Hafif-orta OSAS • Mikrognati • Morbid obezler • Nazal solunum yapamayanlar
Kontrendikasyonları: • Dişeti hastalığı • Ciddi eklem problemi • Alt çene ekleminde hareket kısıtlılığı • Ağır dereceli OSAS
Komplikasyonları: • Diş kaybı, • Eklem-kas ağrısı, • Dişeti hassasiyeti, • Dişlerin kalıcı yer değiştirmesi
Ağız açıklığının vertikal yükseliğinin tedaviye katkısı Fritsch KM et al. Am J Respir Crit Care Med 2001; 164: 813-18
Bugüne kadar geliştirilen 50’den fazla ağıziçi aracın yalınzca 14’ünün FDA onayı vardır. Yedi tanesi tüm özellikleri ile kullanılabilir niteliktedir.
Snore Guard Tongue Retaining Device Klearway PM Positioner Equalizer NAPA SNOAR TAP Tongue Locking Device Herbst A. Soft Palate Lifter Silencer Silent Night EMA FDA onayı bulunan ağıziçi araçlar
Snore Guard Tongue Retaining Device Klearway PM Positioner Equalizer NAPA SNOAR TAP Tongue Locking Device Herbst A. Soft Palate Lifter Silencer Silent Night EMA FDA onayı bulunan ağıziçi araçlar
Snore Guard Tongue Retaining Device Klearway PM Positioner Equalizer NAPA SNOAR TAP Tongue Locking Device Herbst A. Soft Palate Lifter Silencer Silent Night EMA FDA onayı bulunan ağıziçi araçlar