230 likes | 1.41k Views
Martine Amsing. Reflectievaardigheden en instrumenten. Workshop Regionale bijeenkomst 4 april 2007. REFLECTEREN DOOR DOCENTEN. Waarom reflecteren? Wat is reflecteren Hoe werkt reflecteren? Ontwikkeling van reflectievaardigheden Reflectie tools. WAAROM REFLECTEREN.
E N D
Martine Amsing Reflectievaardigheden en instrumenten Workshop Regionale bijeenkomst 4 april 2007
REFLECTEREN DOOR DOCENTEN • Waarom reflecteren? • Wat is reflecteren • Hoe werkt reflecteren? • Ontwikkeling van reflectievaardigheden • Reflectie tools
WAAROM REFLECTEREN • Integratie van theorie, het handelen in de praktijk en de persoon. • Zorg voor eigen professionele ontwikkeling en de professionele kwaliteit van de beroepsuitoefening. • Meer open om alternatieven uit te proberen en de eigen lespraktijk te onderzoeken. • Leerkracht voorbeeldfunctie wat betreft een reflecterende, kritische houding. • Het eigen handelen wordt meer doorzichtig, dit maakt overleg en verantwoording mogelijk. • …..
REFLECTEREN – VERBREDEN EN VERDIEPEN VAN COMPETENT GEDRAG Reflecteren: Herinterpreteren en structureren van ervaringen om te komen tot een hoger niveau van beroepsuitoefening
VRAGEN BIJ HET MODEL • Fase 2 (terugblikken): wat is er gebeurd? • Fase 3 (essentiële elementen): wat vond ik daarin belangrijk? • Fase 4 (alternatieven): tot welke voornemens of leerwensen leidt dat?
HULPVRAGEN CYCLUS VAN KORTHAGEN (1) • Fase 5 van de vorige keer (uitproberen) = fase 1 van deze cyclus (handelen/ervaring) • 1 wat wilde ik bereiken? • 2 waar wilde ik op letten? • 3 wat wilde ik uitproberen? • Fase 2: terugblikken • 4 wat gebeurde er concreet? • wat wilde ik? • wat deed ik? • wat dacht ik? • wat voelde ik? • Wat denk ik dat de leerlingen wilden, deden, dachten, voelden?
HULPVRAGEN CYCLUS VAN KORTHAGEN (2) • Fase 3: bewustwording van essentiële aspecten • 5 Hoe hangen de antwoorden op de vorige vragen met elkaar samen? • 6 Wat betekent dat nu voor mij? • 7 Wat is dus het probleem (of de positieve ontdekking)? • Fase 4: alternatieven ontwikkelen en daaruit kiezen • 8 Welke alternatieven zie ik? (oplossingen of manieren om gebruik te maken van mijn ontdekking) • 9 Welke voor- en nadelen hebben die? • 10 Wat neem ik me nu voor, voor de volgende keer?
REFLECTEREN IS GEEN EVALUEREN • Het gaat er niet om of je het werk goed of juist niet goed hebt gedaan. • Het is juist belangrijk het beoordelen (evalueren) van je eigen handelen uit te stellen. • Dit geeft ruimte voor zelfonderzoek, waardoor je meer leert over je eigen handelen.
VERSCHILLENDE REFLECTEERDERS • Intern georiënteerd • Extern georiënteerd • Wat betekent dit: • Sluit hierbij aan, laat mensen hun eigen weg in het (leren) reflecteren vinden. • Instrumenten zorgen voor: • een systematische manier van reflecteren • routine • het bevorderen van de verdieping in het leren van ervaringen
STAPPEN IN REFLECTEREN • eigen opvattingen onderzoeken en ontwikkelen (memoparade) • analyseren van sterke en zwakke punten in je eigen leraarschap • eigen gedrag aan sturen en verbeteren via reflectie • Ervaringsleren > leren reflecteren > reflecteren > collegiaal ondersteunend leren
DOORGROEIBEKWAAMHEID door te reflecteren op ervaringen na een langere periode • Wat wilde ik leren? • Hoe heb ik dat geprobeerd? • Welke leermomenten waren er? • Hoe heb ik toen geleerd? • Hoe voelde ik me daarbij? • Wat hielp/ belemmerde mij bij het leren? • Welke rol spelen anderen bij het leren? • Welke zwakke/ sterke punten heeft mijn manier van leren? • Welke alternatieve zie ik voor mijn leren? • Tot welke voornemens leidt dat voor de volgende periode?
REFLECTIE TOOLS • Gedrag: • School Video Interactie Begeleiding • Rollenspellen • 360-graden feedback • Reflectiegesprek en collegiale consultatie • Intelligentie: • Opleidingsniveau • IQ-tests • Tempo en complexiteit • Overtuigingen: • Memoparade • De onderwijsautobiografie • ‘t Muurtje • Waarden spel • Reflectie gesprek en collegiale consultatie • Persoonlijkheid: • Psychologische tests • Vragenlijsten • Kernkwadranten • Reflectie gesprek en collegiale consultatie
BRONNEN • www.reflectietools.nl • Korthagen. F., Koster, B., Melief, K., & Tichelaar, A. (2002). Docenten leren reflecteren. Nelissen.
"IEDER VOORDEEL HEB ZE NADEEL" (CRUIJFF) • kernkwadrant
REFLECTIE IN DE SCHOOL • Op welke manier wordt reflecteren in de school nu gestimuleerd en gefaciliteerd? • Wat werkt goed? • Wat zijn knelpunten? • Welke oplossingen zie je? • Delen van belangrijkste conclusies