Autocontrole in België: Een voorbeeld voor Europa ?

1. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Autocontrole in België: Een voorbeeld voor Europa ? ir. Diricks Herman, directeur-generaal controlebeleid

2. Autocontrolesysteem - definitie • “Het geheel van maatregelen genomen door een bedrijf om te waarborgen dat haar installatie, productieproces en producten aan de [wettelijke] vastgelegde normen en voorschriften in [verband met voedselveiligheid ] voldoen.” • Maatregel kan in deze context zeer ruim geïnterpreteerd worden • het gebruiken van bepaalde middelen (grondstoffen, gebruikte materialen en installatie) • het volgen van bepaalde voorschriften • de inzet van voldoend gekwalificeerd personeel • de implementatie van kwaliteitsborgingssystemen omvatten.

3. Context voor het autocontrolemodel • onderdeel van een globaal beleid inzake voedselveiligheid • Maakt van bij het eerste businessplan van het FAVV deel uit van de strategie • Van inspectie naar audit • rekening houdend met de filosofie van het witboek over voedselveiligheid en de EU wetgeving • Verantwoordelijkheid operator centraal • Gebaseerd op HACCP • Alle onderdelen vinden wettelijke basis in verordeningen (178/2002,852/2004,882/2004) en KB 14 november 2003

4. Elementen van het Belgische autocontrolemodel • De implementatie van formele kwaliteitssystemen gericht op de voedselveiligheid bij de operatoren • De mogelijkheid tot validatie door de overheid of door onafhankelijke derden (OCI) dmv audits • Op basis van gidsen opgesteld door de sectoren goedgekeurd door de bevoegde overheid (FAVV) • Wetenschappelijk onderbouwd • Bijzondere bepalingen voor kleine bedrijven • Meldingsplicht, Traceerbaarheid

5. Autocontrolesystemen toepassing Bedrijven met extern geborgd autocontrolesysteem (acs) zonder externe borging met formeel uitgewerkt acs zonder formeel uitgewerkt acs audit Externe audit/ keuring/inspectie geaccrediteerde controle organismen audit informatie inspectie inspectie inspectie Bevoegde overheid

6. Motivatoren validatie/certificatie • Bonus in het kader van de financiering • Vermindering van de frequentie inspectie door de overheid mogelijk op basis van een objectief berekeningsysteem waarin de aanwezigheid van een gevalideerd ACS zwaar doorweegt • Voorwaarde voor export van bepaalde producten naar bepaalde landen (vlees/Russische federatie) • Gebruik van een visueel teken • Andere ? • Aanvaarding door afnemers ter vervanging van eigen lastenboeken

7. Gidsen en lastenboeken • Complementariteit • Horizontale systemen (BRC ..) • Verticale lastenboeken (IKM ,IKKB…) • Gecombineerde audits mogelijk • Integratie mogelijk • Modulariteit invoeren

8. Voedselveiligheid & kwaliteit • Samenwerking, complementariteit & Integratie • Andere beleids-niveau’s en FOD betrokken Gids

9. Stand van zaken • Dekkingsgraad voedselketen (web) met gidsen : 93% (% operatoren die ACS kunnen afdekken met gids) • Ruim aantal OCI’s erkend voor de verschillende gidsen • Omslagpunt voor aantal sectoren bereikt (primaire sector) • Bonus /Malus ingevoerd en in 2010 : 60% malus/50% bonus • Van ontwerp naar onderhoud gidsen • Engagementen sectoren • Bijkomende referentiedocumenten : leidraad, FAQ • Evolutie in aanpak

10. En Europa ? • Gidsen • Mogelijkheid tot certificatie door onafhankelijke derden • Bonus / Malus • Variërende Inspectiefrequenties • meldingsplicht

11. BE gidsen versus EU gidsen

12. Communautaire gidsen • Community Guide for Good Hygiene Practices in pullet rearing and egg laying flocks • Guide of Good Hygiene Practice for the Prevention and Control of Microbiological Infections focussed on Salmonella control of Chickens reared for meat,on farms, during catching, loading and transport andat slaughterhouses •  EU guide on natural casings • ...

13. Nationale gidsen in de EU • Opgenomen in een communautair register • meer dan 300 gidsen • 20 landen • Primaire sector • ongeveer 30 • vaak specifiek • enkele algemene : BE, NL, Sl

14. En Europa – bis ? • Mogelijkheid tot certificatie door onafhankelijke derden • Nl (voor bestaande certificatieschema’s) • Fr : ISO 22000 • Bonus / Malus • BE primeur • Variërende Inspectiefrequenties • Nl, FR : niet algemeen of in proefprojecten • Visueel teken • DK

15. (Voorzitterschap) 2010 • Ontwikkeling van een barometer voor de voedselveiligheid • eigen initiatief dossier van het wetenschappelijk comité • Kadert in doelstellingen BP • Symposium over autocontrole en de toepassing ervan in de verschillende lidstaten • Meten van het effect van gevalideerde ACS • Barometer een geschikt instrument ? • Benchmarking tussen lidstaten • Initiatief van verschillende agentschappen?

16. Conclusies • BE heeft een coherent en volledig uitgewerkt concept • Andere lidstaten passen delen van het concept toe • In combinatie met lastenboeken kunnen ook kwaliteitsaspecten in het zelfde model beheerd worden • Voorzitterschap 2010 gebruiken om model en voedselveiligheid van BE producten te promoten

17. Bedankt voor jullie aandacht !

18. Referenties • Autocontrole • Website agentschap (www.favv.be) • http://www.favv.be/autocontrole-nl/ • Wetgeving • België • http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_wet/wet.pl • http://www.warenwetgeving.be/ • Europa : • http://eur-lex.europa.eu/ • Communautair register gidsen • http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/register_national_guides_en.pdf