PCOS

1. PolikistikOver Sendromunda Uzun Dönem Komplikasyonlar Dr. Mehmet YILMAZERAfyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Tıp FakültesiKadın Hastalıkları ve Doğum AD

2. PCOS • Üreme çağındaki kadınlarda görülen en önemli endokrin bozukluktur • Kompleks, heterojen bir endokrin hastalıktır • Prevelans %3-7 (Üreme çağındaki kadınlar) • Prevelans ≈%20 (İnfertil kadınlar) Asuncion et al.,2000; Knochenhauer et al., 1998; Dunaif et al.,1997

3. PCOS Üreme çağında en sık ovaryen disfonksiyon nedeni Hiperandrojenizm ve kronik anovulasyonun en sık nedeni Etiyoloji ? multifaktöryel: Genetik predispozisyon Çevresel etkenler

4. Galluzo A, et al., 2008

5. PCOS Başlangıç adölesan dönemdedir ama genellikle fark edilmez Çoğunlukla doktora başvuran grup üreme çağındaki kadınlar Çoğunlukla bu kadınların şikayetlerine göre tedaviler verilir, uzun dönem riskler çoğunlukla değerlendirilmez

6. ? Galluzo A, et al., 2008

7. PCOS’un Uzun Dönem Etkileri Bozulmuş pankreatik Beta hücre fonk Tip 2 DM riski Hiperlipidemi Hiperinsülinemi İnsülin rezistansı Obezite PCOS • Artmış Kardiovasküler Risk • İnsülin rezistansı • Obesite • Hiperlipidemi • HT • Endotel disfonksiyon • Kronik vasküler inflamasyon • Vaskuler kalınlık artışı • Kanser • Endometrium • Meme • Over Kousta E et al., 2005

8. Obezite • Obezite Tip 2 diabet ve kardiovasküler hastalıklar için bağımsız risk faktörüdür • PCOS’lu kadınların %35-60’ı obezdir. • Bu centripetal obezitedir, Bel/kalça oranı • BMI normal PCOS’lu kadınlarda da abdominal obezite daha fazladır • Hiperandrojenemi ve insülin rezistansı genellikle bu tip obezite ile bağlantılıdır Lakhani K et al., 2004

9. Allahbadia GN 2011

10. İnsulin Rezistansı / Hiperinsülinemi PCOS’lu kadınlarda aynı yaş ve aynı kilodaki kadınlara göre insülin seviyeleri daha yüksektir PCOS’lu kadınların %50-70’inde hafif yada ileri derecede insülin rezistansı mevcuttur İnsülin rezistansı: Obez PCOS>Obez>ince PCOS>ince normal kadın İnce PCOS %20, Obez PCOS >%40 İnsülin rezistansı: bir hastalık değil kardiovasküler risk artışı Tip 2 DM riski Hiperandrojenemiyi artırması Kousta E. Et al., 2005; Allahbadia GN 2011

11. İnsülin Rezistansı: Hepatikklerensin azalması Pankreatiksensitivitenin artması Periferik hedef dokuda rezistans İnsülin reseptörlerinde post-bindingdefekt İnsülin reseptör fosforilasyonundadisregülasyon

12. Lakhani K et al., 2004

13. Tip 2 DiabetesMellitus Genel olarak toplumda Tip 2 DM prevelansı %3-4’tür (ileri yaşta %10-18) PCOS’lu grupta 3-7 kat fazla Mevcut insülin rezistansı ve Beta hücre disfonksiyonu en önemli faktörler PCOS’ta Genel olarak: Bozulmuş glukoz toleransı %31-35, Tip 2 DM %7.5-10 Non-Obez kadınlarda: Bozulmuş glukoz toleransı %10 Tip 2 DM %1.5 Kousta E et al., 2005; Allahbadia GN 2011;Lakhani K et al.,2004

14. PCOS’ta glukoz intoleransı genelde erken yaşlarda ortaya çıkar (3-4. dekat) Adolesanlarda da glukoz intolleransı görülebilir PCOS’lu adelosen kızlarda glukoz intoleransı %30-40 lara varan oranlarda rapor edilmiştir Obesite, artan yaş, aile hikayesi, oligomenore, hiperandrojenemi seviyesi insülin rezistansını ve dolayısıyla glukoz intoleransını ve tip 2 DM oranlarını etkiler Kousta E et al., 2005

15. PCOS lu 67 hastanın ortalama 6.2 yıllık takibinde (ortalama yaş 32.5) Norman RJ et al.,2001

16. PCOS’lu kadınlarda gestasyonel diabet (GDM) riski normalden yüksektir %13 Daha önce GDM hikayesi olan kadınlarda %41-52 PCO morfolojisi saptanmıştır Bu hastaların çoğunda ileride tip 2 DM gelişecektir Hastalar bilgilendirilmeli ve gebelikte gestasyonel diabet açısından taranmalıdır Urman et al., 1997;Lakhani K et al., 2004;Kousta E et al., 2005

17. Hiperlipidemi • Lipid anormallikleri kardiovasküler hastalıklar için risk faktörü • TG, LDL, HDL seviyeleri kardiovasküler mortalite için prediktör faktörlerdir • PCOS atherojenik lipoprotein profili ile karakterizedir • Dislipidemi prevelansı PCOS’ta %70 lere varan oranda saptanabilir (National cholesterol education program criteria 1998, 2001) • Lipid Anormallikleri: • Bazı çalışmalarda santral obesite, hiperinsülinemi • TG seviyeleri androjen seviyesi ile ilişkili • Adet düzensizliği olanlarda dislipidemi daha fazla Kousta E et al., 2005; Lakhani K et al., 2004; Cussons AJ 2006

18. Obez olmayan kadınlarda da lipid anormallikleri persiste eder Lipid anormallikleri erken yaşlarda ileri yaşlara oranla (>40) daha belirgindir Erken yaşlarda atheroskleroz riski daha yüksektir Hormonal bozuklukların, obezitenin, abdominal yağ değişimlerinin erken yaşlarda olmasına bağlı Talbott E et al., 1995; Talbott E et al., 1998; Kousto E et al., 2005

20. Kardiovasküler Risk Hiperhomosisteinemi Obezite Dislipidemi Artmış intima media kalınlığı Atherosklerozis Bozulmuş vasküler elastikiyet Artmış kardiovasküler risk Hipertansiyon Yüksek CRP İnsülin rezistansı Hiperinsülinemi Depresyon Anksiyete Hayat kalitesi Endotelyal disfonksiyon Allahbadia GN 2011; Kousta E 2005; Wild RA et al., 2010

21. Kardiovasküler Hastalık risk artışı PCOS: Risk faktörleri çok fazla Genç kadınlarda atheroskleroz bulguları Dahlgren E, risk faktörlerinden yola çıkarak bir matematiksel model kullanmış, PCOS’lu kadınlarda kardiovasküler olay riskinin aynı yaştaki kadınlarla karşılaştırıldığında 7.4 kez yüksek olarak saptamıştır. Dahlgren E et al., 1992 Ancak risk faktörleri yüksek olmakla birlikte bu yükseklik klinik çalışmalarla konfirme edilememiştir.

22. Pierpoint T, McKeigue PM, Isaacs AJ, Wild SH, Jacobs HS. J Clin Epidemiol. 1998 Jul;51(7):581-6 İngilterede 786 kadının 30 yıl takip edildiği bir çalışmada: Tanı histopatolojik inceleme ile konulmuş Menstrüel durum ve hormonal parametreler değerlendirilmemiş Retrospektif Ortalama yaş 26.4 Mortalite nedenleri aynı yaştaki normal kadınlardan farklı bulunmamış (toplam 59 ölüm): En sık ölüm nedeni meme kanseri 15 dolaşım sistemi hastalığı 13 iskemik kalp hastalığı 2 diğer dolaşım sistemi hastalıkları Tip 2 DM tan ölüm beklenenden fazla Çok fazla sayıda risk faktörü olmakla birlikte PCOS’lu kadınlarda dolaşım sistemi hastalıklarından artmış mortalite yoktur Genel olarak toplumla benzer

23. Aynı grubun başka bir çalışmasında da kardiovasküler morbidite ve mortalite PCOS’lu kadınlarda genel populasyonla benzer Serebrovasküler hastalık artmış Wild S, Pierpoint T, Jacobs H, McKeigue P. Hum Fertil (Camb). 2000;3(2):101-105.

24. Odds Ratio:1.7 Women Ischemia Evaluation Study (WISE): 104 PCOS’lu postmenopozal kadın 286 Normal postmenopozal kadın Prospektif olarak 10 yıl takip edilmiş Multi-vessel kardiovasküler hastalık: PCOS: %32 Normal: %25 Bu risk serbest testesteron gibi faktörlerle de korele Serebrovasküler olaylar PCOS ta daha fazla Shaw LJ et al., 2008

25. Nurses’ Health Study • 20-35 yaşlarında 82439 kadın 14 yıl takip edilmiş • %15’i irregüler veya çok düzensiz adete sahip • PCOS tanısı kesin olarak konulmamış Solomon CG et al., 2002

26. 8 çalışmanın sonuçları değerlendirilmiş Çalışmalarda fikir birliği yoktur Ancak genel olarak PCOS’lu hastalarda kardiovasküler hastalık riski daha yüksektir Artmış total yada abdominal adiposite ve PCOS bağlantılı hiperandrojenizm ile ilişkilidir Wild AR et al., 2010

27. Endometrial Kanser • PCOS’ta Endometrium Kanseri İçin Risk Faktörleri: • Anovulasyon ve artmış karşılanmamış östrojen • Hiperandrojenizm • Obesite • Hiperinsülinemi • Artmış insülin-Like-Growth Faktör I • Nulliparite • infertilite Balen A 2001; Allahbadia GN.,2011

28. Ancak: • Endometrium kanseri ve PCOS arasındaki ilişki konusunda henüz net • bir kanı mevcut değil • PCOS olan kadınlardaki endometrium kanser riski henüz net olarak oraya • konulamamıştır • Çalışmalarda vaka sayıları sınırlı Daniilidis A., 2005; Chittenden BG 2009

29. 128 End CA hastası & 83 benign jinekolojik patoloji nedenli opere edilen hasta • Gruplarda PCOS prevelansı araştırılmış • Gruplar arasında fark yok • <50 yaş altında sınırlanırsa PCOS lu hastalarda daha sık • PCOS lu hastalarda prognoz daha iyi

30. Meme Kanseri • Obesite, hiperandrojenizm, infertilite meme kanseri için risk faktörleri • Ancak yapılan çalışmalarda anlamlı ilişki yoktur Chittenden BG 2009

31. Over Kanseri • Çalışmalar sınırlı sınırlı sayıda • Henüz net bir sonuca varılmış değil, sonuçlar çelişkili • Coulam et al., anovulatuvar kadınlarda artmış bir risk saptamamış • Schildcraut et al., PCOS’lu kadınlarda epitelyal over kanserleri için relatif riski 2.5 vermiştir • PCO’lu hastalarda anovulasyona bağlı azalmış bir risk beklenebilir • Ancak indüksiyon ve multiple folliküler gelişime bağlı risk artabilir Balen A., 2001; Daniilidis A., 2009; Chittenden BG 2009

32. Diğer • ObstrüktifSleepapne (5-30 kat) • Safra kesesi hastalıkları • Gout • Anksiyete, depresyon

33. Sonuç DM için çok sayıda risk faktörü mevcut ve Tip 2 Diabet riski 3-7 kat artmıştır. Diabet’e bağlı mortalite de artar Kardiovasküler hastalık için risk faktörleri oldukça fazla, kardiovasküler risk erken yaşta başlar ancak kardiovasküler hastalık riski belirsizdir Serebrovasküler olay riski artmıştır PCOS’ta obesite onemli bir bulgudur. Kardiovasküler hastalık ve diabet için risk oluşturduğu gibi, menstrüel ve infertilite problemlerine neden olur. Endometrial hiperplazi ve Endometrial kanser açısından hasta uyarılmalıdır

34. Sonuç PCOS’ta yaklaşım hastanın şikayetinden ziyade tüm komplikasyonları düşünerek bir bütün şeklinde olmalıdır İnfertilite ve oligomenore sadece buzdağının üstte kalan kısmıdır. Uzun dönem komplikasyonlar çoğunlukla gizli kalabilir, düşünülmelidir PCOS açısından screningin adolesan dönemde yapılması ve erken teşhis bir takım komplikasyonların önlenmesi açısından faydalı olabilir Özellikle obez hastalarda diet ve yaşam stili değişikliği her yönden önemli faydalar sağlayacaktır