Ástand hvalastofna við Ísland og fæðuvistfræði hrefnu

1. Ástand hvalastofna við Ísland og fæðuvistfræði hrefnu Gísli A. Víkingsson Hafrannsóknastofnuninni

2. Hvalatalningar

4. Hrefna • Heildarstofnstærð einungis frá 1987 og 2001 • Ekki marktækar breytingar í hlutfallslegum fjölda á tímabilinu þar til 2007 STOFNSTÆRÐ HLUTFALLSLEGUR FJÖLDI

5. 2001 Flugtalningar á hrefnu 2007

6. Langreyður

7. 198619 hópar 199589 hópar Mat.: 1600 (cv 0.45) 2001161 hópar Mat.: 3100 (cv 0.27)

8. Hnúfubakur Stofnmat (skip) • Aukning frá 2000 (cv 0.26) árið 1987 í um 14000 (cv 0.50) 1995 og 2001 Hlutfallsl. fjöldi (flug) • Hlutfallsleg fjölgun 11.4% (cv 0.18) á ári á tímabilinu 1986-2001

9. Ráðgjöf um hvalveiðar • Eingöngu út frá ástandi viðkomandi hvalastofns • Miðað við sjálfbærni til lengri tíma litið • Einföld stofnlíkön þróuð innan vísindanefnda IWC og NAMMCO • Veiðisaga og nýlegar mælingar á stofnstærð

10. Hrefna MSYR=1% MSYR=4%

11. Langreyður MSYR= 1% MSYR= 4%

12. Hrefna Langreyður ? Steypireyður ? Sléttbakur Ástand hvalastofna Kjörstærð 60-72%

13. IUCN úttekt á langreyði 2008

14. Rannsóknir á hrefnu 2003-2007

16. Afrán hvala við Ísland* *Sigurjónsson & Víkingsson 1997. J.Nortw. Atl. Sci. vol 22.

17. Hrefna- fyrri rannsóknir Sandsíli Loðna Stærri fiskar Ljósáta

18. Fjölstofnalíkön – 2 flokkar • MRM “Minimum Realistic Models” • Einföld, sérhæfð smíðuð í tileknum praktískum tilgangi – lægri þrep fasti eða látin breytast tilviljanakennt. • Dæmi Bormicon/Gadget, Multspec • Vistkerfislíkön • Flókin, taka til sem flestra þátta vistkerfis. Dæmi Ecopath/Ecosim

19. Fjölstofnanálgun

20. Fjölstofnanálgun

21. Forsendur (grunntilvik) • Hvalstofnar vaxa úr 70% í 100% af K • Stofnstærðir • Hrefna 72.000; langreyður 19.000; hnúfubakur 1.800 • Þorskur - 3% af fæðu hrefnu • Loðnuát - Hrefna 608.000 tonn; Langreyður 63.000 tonn; hnúfubakur 119.000t

22. Framreiknaður afrakstur þorskstofnsins með (____ ) og án (………) þess að taka tillit til hvala í fjölstofnalíkani (Gunnar Stefánsson o.fl. 1997) Hvalir ekki með 20% Hvalir með

23. Markmið • Fæðuvistfræði • Stofngerð • Sníkjudýr og meinafræði • Grunnlíffræði • Mengun • Notagildi nýrra rannsóknaaðferða

24. Markmið • Fæðuvistfræði • Samsetning fæðu • Magainnihald • Breytileiki eftir svæðum og árstíma • Aðrar rannsóknaaðferðir (fitusýrusamsetning og hlutföll stöðugra ísótópa) • Orkubúskapur • Líkamsástand • Orkuþörf

25. Sýnataka 2003-2007 1986 1995 2001

27. Vegið meðaltal 2003-2007

28. 2005

29. 2003 2004 2006

30. ÞORSKUR(Gadus morhua)

31. ÞORSKUR (Gadus morhua)

32. ÝSA (Melanogrammus aeglefinus)

33. Samanburður við fyrri rannsóknir %

34. Holdafar hrefnu Spikþykkt (mm) Ummál (sm)

35. Spikþykkt

36. Samantekt • Mikill breytileiki fæðusamsetningar í tíma og rúmi • Óvenju stórvaxnar fæðutegundir fyrir skíðishval • Miklar breytingar í fæðusamsetningu milli tímabilanna 1985-1995 og 2003-2007 • Hæfni hrefnu til að aðlaga sig breyttu fæðuframboði. • Afleiðingar fæðuskorts – Útbreiðsla, orkubúskapur

37. Staðan í rannsóknunum • Sýnatöku lauk í september 2007 • Úrvinnsla sýna • Smíði fjölstofnalíkans • Ráðgjöf til stjórnvalda.

38. Helstu samstarfsaðilar • Rannsóknastofna Háskólans í Meinafræði,, Keldum • Landspítalinn, Háskólasjúkrahús, Reykjavík • Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins (nú MATÍS), Skúlagata 4, 101 Reykjavík • Iðntæknistofnun (nú Nýsköpunarimiðstöð Íslands) • Geislavarnir Ríkisins