Zasada równości szans w projektach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej

1. Zasada równości szans w projektach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej Maja Branka, Idea Zmiany 4 listopada 2010

2. Plan prezentacji • Wnioski z badania ewaluacyjnego – Równość szans w PO RPW • Dyskryminacja i równość szans • Równościowe kryteria: obecność, dostępność, bezpieczeństwo • Rekomendacje • Działania równościowe

3. Wnioski z badania – wywiady • Zasada równości szans był określana jako rzecz oczywista, naturalna, a tym samym nie wymagająca dodatkowych działań. • Rozumienie zasady w PO RPW = likwidacja barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych zgodnie z prawem budowlanym, zatrudnianie kobiet przy realizacji projektu, docieranie z kampanią promocyjną do osób niepełnosprawnych.

4. Wnioski z badania – wywiady • Wdrażanie zasady równości szans w projektach nie jest monitorowane na żadnym poziomie (IZ, IP, projektodawcy) i nie ma, w opinii większości badanych, takiej potrzeby. • Preferowane formy edukacji: • Broszura • Szkolenie (1 dzień) • Strona www poświęcona dobrym praktykom w ramach PO RPW • Doradztwo specjalistyczne

5. Wnioski ze spotkania eksperckiego • Prawo budowlane nie zapewnia realizacji zasady równości szans. • Obiekty są niedostosowane głównie do potrzeb osób z niepełnosprawnością i kobiet. • Stosowane rozwiązania nie są spójne lub prawidłowo wdrażane • Kluczowe znaczenie mają konsultacje z grupami/organizacjami zajmującymi się równością. • Zmiana na rzecz zwiększenia dostępności i obecności grup zależy od podniesienia wiedzy wśród: architektów, twórców SIWZ, urzędników wydających zgodę na inwestycję, pracowników IP, IZ monitorujących wdrażanie projektu, itp.

6. Analiza literatury • Brak literatury po polsku, w odniesieniu do płeć a infrastruktura i transport, są info na temat barier architektonicznych. • Świadomość, dostępność i bezpieczeństwo jako ważne wymiary zasady równości szans. • Kluczowa rola gromadzenia danych i analiz – wielu informacji w Polsce nie ma. • Projektowanie uniwersalne – podejście systemowe.

7. Dyskryminacja • Nierówne, gorsze traktowanie jakiejś grupy względem grupy dominującej. • Dyskryminacja = działanie lub zaniechanie działania.

8. Definicja niepełnosprawności Niepełnosprawność powstaje w wyniku interakcji pomiędzy osobami z dysfunkcjami a barierami środowiskowymi i wynikającymi z postaw ludzkich, będących przeszkodą dla pełnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnością w życiu społecznym, na równych zasadach z innymi obywatelami. Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ Nie naprawiamy jednostki, ale dostosowujemy otoczenie.

9. Rodzaje dyskryminacji

10. Dyskryminacja wielokrotna Nakładanie się na siebie kilku przesłanek dyskryminacji: np. wieku, płci, etniczności, czy niepełnosprawności. Zwielokrotnionej dyskryminacji doświadczają np.: starsze kobiety, seniorzy/seniorki należące do mniejszości etnicznych oraz osoby z niepełnosprawnością w starszym wieku.

11. Równość szans W UE rozumiana jest jako: • jako zasada równego traktowania i niedyskryminacji, • jako obowiązek planowania konkretnych działań wyrównawczych, w przypadku stwierdzenia nierówności, których doświadcza konkretna grupa osób lub w przypadku doświadczania specyficznych barier dostępu, mogących powodować wykluczenie społeczne.

12. Dostęp do zasobów, infrastruktury Punkt startu grupy uprzywilejowanej Działania wyrównawcze, udogodnienia Punkt startu grupy dyskryminowanej Podejście wertykalne i horyzontalne

13. 3 kryteria równości 1. Obecność 2. Dostępność 3. Bezpieczeństwo

14. 3 kryteria równości1. Obecność Obecność – identyfikowanie, konsultowanie oraz włączanie potrzeb różnych grup odbiorców w analizę problemu i planowanie działań, produktów oraz ich promocję.

15. 3 kryteria równości2. Dostępność Dostępność – zapewnienie możliwości jak najbardziej samodzielnego korzystania z przestrzeni i infrastruktury publicznej oraz produktów.

16. 3 kryteria równości3. Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo – wprowadzanie rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo fizyczne i psychologiczne. Kryterium bezpieczeństwa jest najczęściej możliwe do spełnienia, jeżeli wcześniej uwzględniono w planowaniu działań kryteria obecności (świadomość potrzeb) oraz dostępności (zaplanowanie odpowiednich rozwiązań).

17. Grupy docelowe • Kobiety i mężczyźni, • Kobiety i mężczyźni z niepełnosprawnościami (niepełnosprawności ruchowe, wzrokowe, słuchowe, intelektualne), • Kobiety i mężczyźni w starszym wieku, • Dzieci: chłopcy i dziewczynki, • Osoby opiekujące się osobami zależnymi – osobami starszymi, z niepełnosprawnościami, dziećmi.

18. Działania równościowe • Równościowa diagnoza • Spotkania konsultacyjno-doradcze • Równościowe cele i wskaźniki • Analizy wpływu przyjętych rozwiązań na płeć/ niepełnosprawność (ocena potencjalnych skutków rozwiązań dla poszczególnych grup) • Analizy dostępności inwestycji dla poszczególnych grup (odejście od „neutralnego, idealnego” użytkownika)

19. Działania równościowe • Powołanie na potrzeby projektu zespołu/osoby konsultantów ds. równości • Opracowanie projektów budowlanych/ architektonicznych w oparciu o zasady projektowania uniwersalnego • Włączenie odpowiednich zapisów do SIWZ • Komunikowanie zasady równości w promocji projektu • Zastosowanie specyficznych rozwiązań i udogodnień • Monitorowanie i ewaluacja realizacji zasady równości szans w projekcie

20. Rekomendacje IP/IZ • Operacjonalizacja pojęcia równości szans – np. włączenie kryteriów: obecność – dostępność – bezpieczeństwo • Zmiana kryteriów oceny projektów: • „neutralny” – wymagać uzasadnienia • równość szans nie jest „wartością dodaną”, a kryterium horyzontalnym • kryterium dostępności zamienić na rankingowe • Informacje/zakładka o równości na portalu MRR

21. RekomendacjeIP/IZ • Wprowadzić konsultacje z grupami i organizacjami eksperckimi jako element obowiązkowy • Zbierać wszystkie danych z podziałem na płeć i inne zmienne: wiek, niepełnosprawność • Wzmocnić monitorowanie: • wprowadzić i weryfikować listy monitorujące • wpisać równość szans do zakresu obowiązków wizyty monitorującej/kontrolnej • podkreślać wagę tematu

22. Rekomendacjeprojektodawcy • Rozszerzyć rozumienie zasady równości • Prowadzić konsultacje z organizacjami • Wpisywać zasadę równości w dokumenty przetargowe i wymagać od podwykonawców • Prowadzić działania wyrównawcze

23. Zapraszamy do kontaktu! www.ideazmiany.pl