Positieve psychologie en justitie

1. Positieve psychologie en justitie Jan Walburg Symposium resocialisatie Utrecht 18 april 2013 Expertisecentrum Forensische Psychiatrie

2. Gedetineerden psychisch ongezond • Prevalentie van psychische stoornissen onder gedetineerden beduidend hoger dan die in de algemene bevolking. • Angststoornissen gemiddeld bij 10 tot 20% van de gedetineerden aanwezig. • Aanwezigheid depressieve stoornissen varieert tussen 14 en 40% • Ongeveer 30% van de gedetineerden voldoet aan de criteria voor middelenafhankelijkheid • 20% van de Nederlandse gedetineerden kreeg de hoofddiagnose 'persoonlijkheidsstoornis.'

3. Detentie ongezond

4. 0mgeving ongezond

5. Vanuit perspectief gezondheid

6. Vanuit perspectief recidive • Sancties hebben op hun best matig positieve invloed op recidive maar meer nog negatieve. • Psychologische interventies hebben grote positieve effecten op recidive met een zeer aanzienlijke variatie.

7. The effectiveness of correctionalrehabilitation: annualreview Law. Soc. Sci. 2007, 3, p.301

8. The effectiveness of correctionalrehabilitation: annualreview Law. Soc. Sci. 2007, 3, p.303

9. Top 5 effectieve interventies

10. Tussentijdse conclusie • Gedetineerden hebben veel psychische problemen. • Die problemen worden versterkt gedurende de detentie die ook negatieve effecten heeft op de directe omgeving. • Psychologische interventies hebben een sterk effect op het verminderen van de recidive.

11. Wat is positieve psychologie? • Stelt net zoveel belang in gezondheid en welbevinden als in ziekte. • Onderzoekt condities waaronder mensen tot bloei komen op individueel, groeps- en sociaal niveau. • Richt zich op professionals en leken.

12. Werkdefinitie positieve psychologie Toegepaste positieve psychologie is de toepassing van onderzoek teneinde optimaal functioneren te bevorderen.

13. Bevorderen • Optimaal functioneren(geluk, welbevinden) • Waarde positie • Niveau van toepassing • Volle gebied van menselijk functioneren • Geen nieuw specialisme

14. Positieve psychologe en de forensische psychiatrie • Preventie • Behandeling • Maatschappelijk herstel

15. Slachtofferkosten en ontwikkelingspaden ERNSTIGE DELINQUENTIE Toenemendeslachtofferkosten Toenemendeslachtofferkosten GEWELD MATIGE – ERNSTIGE DELINGQUENTIE FYSIEKE CONFRONTATIES VANDALISME AUTHORITY AVOIDANCE Gezags- ontwijking NIET-ERNSTIG HEIMELIJK GEDRAG LICHTE AGRESSIE Opstandigheid/ ongehoorzaamheid OPENLIJK PAD HEIMELIJK PAD (voor het 15ejaar) Slachtofferloos Koppig gedrag PAD AUTORITEITSCONFLICT (voor het 12ejaar)

16. Twee typenbesmettingsprocessen 1) Verticalebesmettingvan oudersnaarkinderen • gedragsmodellering • opvoedingspraktijken • erfelijkheid • partnerkeuze (selectievekoppeling) 2)Horizontalebesmettingvia socialecontacten met broers/zussen en leeftijdgenoten: • gedragsmodellering • afwijzing • slachtofferrol, en • samenmisdrijvenplegen (co-offending)

17. Behandeling en resocialisatie: Modellen binnen positieve psychologie • Positieve psychologie (Seligman) • Strengthsbased benadering • Good Lives model (Ward) • Kwaliteit van leven • Solution-focussedtherapy (Berg)

18. Gemeenschappelijke kenmerken • Balans tussen risico en groei en ontwikkeling. • Versterken coping strategieën in risicovolle situaties. • Zorgvuldig inventariseren van talenten en sterke punten. • Ruimte geven aan de ontwikkeling van die talenten. • Betrekken van de omgeving. • Creëren van hoop en perspectief gericht op het versterken van de motivatie om een betekenisvol leven te leiden zonder delicten.

19. Positieve psychologie: toegevoegde waarde? • Naast aandacht voor problemen, risico's en criminogene factoren een focus op positieve kanten van individu > holistische benadering. Minder eenzijdig beeld van justitiabelen • Geen vervangend maar aanvullend perspectief • Door aansluiting bij kwaliteiten meer motivatie voor behandeling en gedragsverandering • Positiever taalgebruik en benadering > prettige manier van (samen)werken voor medewerkers in justitiële settings • Eerste effecten van interventies zijn positief.

20. Positieve psychologie in de praktijk • CommunityReinforcementapproach. • SAPROF beschermende factoren als positieve aanvulling voor een evenwichtige risicotaxatie. • Structuredassessment of violence risk in youth:SAVRY en short term assessment of risk and treatability: START. • YOUTURN in alle JJI's. • Ondersteuningsgroepen in de samenleving: COSA. • Mensgerichte benadering DEMO organisaties: Exodus, DOOR, Moria en Humanitas. • Oplossingsgerichte technieken. • Talentcoaching jongeren.

21. YOUTURN • Basismethodiek voor alle JJI's in Nederland • In 2007 implementatie in fases gestart • Plan was landelijke implementatie in 2010 (niet gelukt) Grondslag YOUTURN • Operante leertheorie • Sociale leertheorie • Ontwikkelingstheorie van moreel besef • Sociaal-informatie-verwerkingsmodel

22. Wat is YOUTURN? (1) Gefaseerd 1. Instroomprogramma (7-10 dagen): intakegesprekken, introductiegesprekken met mentor, instroomprofiel, screenings- en meetinstrumenten, portfolio, schrijven van levensverhaal en eerste Prestatieplan; 2. Stabilisatie en motivatie (ongeveer 10 weken): basisprofielen, EQUIP- en TIP-bijeenkomsten, levensverhaal vertellen, screenings- en meetinstrumenten, opstellen eerste en tweede Perspectiefplan en tweede Prestatieplan; 3. Individueel traject: uitvoeren tweede Perspectiefplan, persoonlijke ontwikkelprofielen en specifieke gedragsinterventies; 4. Scholings- en trainingsprogramma, proefverlof; 5. Nazorg.

23. Wat is YOUTURN? (2) Integratie van 2 bestaande methodes: • Sociaal competentiemodel • EQUIP + aanvullende elementen

24. Wat is YOUTURN? (3) • Intensief mentorschap • Inzet gevalideerde screenings- en meetinstrumenten • Samenwerking met ketenpartners • Ouderparticipatie • Samenwerking met onderwijs • Positieve feedbacksysteem

25. Veel dank en Succes! jwalburg@trimbos.nl