Compliance in de energiesector

1. Compliance in de energiesector Dwangbuis versus Flexibiliteit Compliance - The Corporate Meltdown? Utrecht - 7 juni 2007 Jan Cuppen Manager Compliance Essent NV

2. Onderwerpen: • Het bedrijf Essent • Ontwikkelingen in de energiesector • Liberalisering en compliance: vrijheid of dwang? • Parallellen met financiële wereld • Compliance bij Essent: van model naar dagelijkse praktijk • Afronding

3. Het bedrijf Essent (1) • Essent: een in Nederland geworteld energiebedrijf; Nederland thuismarkt en groeimarkten in Duitsland en België • Aandeelhouders: provincies en gemeenten:

4. Het bedrijf Essent (2) • Aantal klanten: • Elektriciteit: 2,2 miljoen klanten (incl. 805.000 Groene stroom) • Gas: 1,8 miljoen klanten • Warmte: 56.000 klanten • Energieketen:

5. Het bedrijf Essent (3) • Producten: • leveren van elektriciteit, gas en warmte en additionele producten en diensten (bijv. onderhoud van CV- en warmwatertapapparatuur) • milieudiensten, zoals het verwerken van afval • Omzet en winst: • Kerncijfers groep (in miljoenen euro’s) 2006 2005 • Netto-omzet 6.442 5.890 • Brutomarge 2.975 2.584 • Resultaat vóór rente en belastingen (EBIT) 968 812 • Ambitie: • Behoren tot top-5 van Noordwest Europa • Beoogde (eerste) stap: • Fusie met NUON

6. Ontwikkelingen in de energiesector (1) • Van 'gebonden-ongereguleerd' naar 'ongebonden-gereguleerd' • Energie was 'monopolie'-product:'gebonden-ongereguleerd' • EU: einde aan energie als 'uitgesloten sector', liberalisering dringend gewenst • Liberalisering in drie stappen: • 1-1-1999: grote industriële klanten vrij en ook het product 'Groene stroom' (voor alle klanten); • 1-1-2002: ook middelgrote zakelijke klanten vrij; • 1-7-2004: markt van elektriciteit en gas volledig vrij voor alle klanten.

7. Ontwikkelingen in de energiesector (2) • Liberalisering = concurrentie: bestaande energiebedrijven en toetreders (vooral internetbedrijven). • Vrije markt een feit: 'ongebonden-gereguleerd': • (Beleids-)regulering eerlijke concurrentie: • Ministerie van Economische Zaken • Toezicht en uitvoeringsregels: • Directie Toezicht Energie (DTe), onderdeel van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) • Maar nog méér toezichthouders: NEa en AFM; en vanaf 2010 ook DNB

8. Liberalisering en compliance: vrijheid of dwang? • Liberalisering: strengere eisen aan naleving van wet- en regelgeving • Faillissement EnergyXS bewustwording neemt toe • Liberalisering was ook: introductie van energie(groot)handel in commodities en commodity-derivaten  compliance-eisen • Artikel 5 Bedrijfscode Essent: "Wij handelen integer. Wij stimuleren integer gedrag om daarmee het vertrouwen in Essent te vergroten."

9. Compliance-parallellen met andere sectoren • Ontstaan van besef dat 'compliance' een thema is: • Financiële wereld: affaires • Farmaceutische en voedingsindustrie: veiligheidsvragen • Energiesector: EnergyXS-faillissement • Compliance draagt bij aan borgen van vertrouwen in de betreffende sector • Groeiende rol voor compliance: • Toenemende wet- en regelgeving • Scherper 'zeilen aan de wind' en • Grotere bewustwording • Leren van 'best practices' leidt tot een zelfde compliance-'taal'

10. … om het in een plaatje te zeggen:

11. Compliance bij Essent: model en toepassing • Uitgangspunten: • In kaart brengen van best practices en lessons learned elders • Strategie: • Wat willen we bij Essent 'neerzetten' in termen van: • Visie en missie • Cultuur • Operationeel model • Inrichting • Operationalisering: • … • …

12. (risico)beheersings(systeem) corporate governance concurrentienormen/ gedragscodes interne (sector)specifieke marktregulering integriteit Waarden en normen Compliance verantwoordelijkheden: model

13. Risico-benadering als uitgangspunt

14. Risico-benadering als uitgangspunt, omdat… • het de business helpt awareness te creëren of vergroten, ter voorkoming van: • Beschadiging van Essent’s reputatie • Juridische of regulatory sancties • Financieel verlies of zelfs • Het verlies van de license to operate. • Hoofddoel: • Het bewaken van de integriteit van Essent, haar activiteiten én • haar medewerkers

15. 'Principles-based' of 'rules-based'? • Geen eenduidige typering mogelijk binnen energiesector • Sommige onderdelen van de energiesector worden (nog) erg rules-based benaderd: • Netwerk-bedrijf  verwachting: blijvend • Retail-bedrijf  verwachting: licht afnemend • Andere sectoren zijn (al) wel meer principles-based (of beter: risks-based) georiënteerd: • Energiehandel  verwachting: verder toenemend • Toenemend belang van riskmanagement  introductie van ERM volgens COSO-model

16. Een vooruitblik… • ‘Toenemend Europees perspectief' • Voortdurende ontwikkelingen in de energiesector, reguleringsgolf blijft • Maatschappelijke discussie • Afnemende energievoorraden • Klimaatverandering en • Alternatieve energiebronnen (voorbeeld: emissiehandel) • Productontwikkeling • Energieproducten met financiële kenmerken • Nieuw level playing field • Sectoren groeien meer naar elkaar toe; financiële sector kijkt zeker ook belangstellend naar energie.

17. Afronding: wat is nieuw? • Overgang van oude, gezamenlijk afgesproken spelregels naar nieuwe, door 'derden' opgelegde regels • Er bleven spelregels, ze zijn alleen anders • Grootste uitdaging is eerder de nieuwe mindset óver de regels dan de regels zelf • Naleving van regels was en is onderdeel van de dagelijkse praktijk; was het ooit anders?

18. Vragen / discussie