1 / 29

Fórsaí & Obair

Fórsaí & Obair. Le foghlaim : Cad is brí le fórsa ? Conas a dteann siad i bhfeidhm orainn ? 3 Samplaí do forsaí Conas iad a tomhas .. Buntáisti / míbhuntáistí a bhaineann leo. Ní féidir le coirp gluaiseacht ar a aonar . Tarlaíonn rud chun iad a BOGADH…….

etana
Download Presentation

Fórsaí & Obair

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Fórsaí & Obair Le foghlaim: • Cad is brí le fórsa? • Conas a dteannsiad i bhfeidhmorainn? • 3 Samplaí do forsaí • Conasiad a tomhas.. • Buntáisti/míbhuntáistí a bhaineannleo

  2. Níféidirle coirpgluaiseachtar a aonar. • Tarlaíonnrudchuniad a BOGADH……

  3. Sámplaí de fórsaí(gluaiseachtarrud): 1. Brú 2. Tarraingt 3. Meáchán/ domhantarraingt * 4.Frithchuimilt * 5. Síneadh*

  4. Fórsaí Fórsa: Rud a n-athraíonntreoluas (velocity) rudnó a thugannluasghéarú(acceleration) dó. Siombail: F Aonad Tomas:Niútan ‘N’

  5. *Conasfórsaí a thomas: le Niútan-mhéadar / Lingmheatán *Aonadtomhas: Niútain (N) OBAIR le déanamhanois: Tomaisan fórsaatáagaon3rud: mar peanncás, úll, doras a oscailt& srl)

  6. Conas a obairaíonnforsaí ? Faighmíonnforsaí i gconaímar phéirí. Nuairatacorpag cur fórsaarcorpeilecuireann an daracorpforsacothramar an gceadcorp ach i dtreourchomhaireach (opposite).

  7. Forsa 1.Meáchan • Támeáchan ag rudaítoisc go gcuireann an Domhanfórsa i dtreo a dromchla- DOMHANTARRAINGT (GRAVITY) • (Meáchán do rudaíar an Galach= 1/6ú níoslúnáarDomhan). TOISC GUR FORSA Í MEÁCHAN TOMHASAMÍD Í i _____________?

  8. Mais (Mass) • Tomhasar an méiddamhna (matter) atáigcorp. • Bícúramach: Measctarsuasnadtéarmaí go minic! Meáchán = Mais (kg) X 10 mais = 20kg meáchan = 20 x 10 = 200N Is féidirlinn é seo a cruthúsasaotharlann CONAS??? http://www.youtube.com/watch?v=hOpRP4M8zEA&feature=related

  9. Isaac Newton & Domhantarraingt: • Isaac Newton- Eolaícailúilsna 17/18ú aois. Bhíséi gcónaífiosrach mar gheallar an Domhantimpeallair. • Chonaicséúllagtitim as crannláamhain& thosnaighséagcuimhneamh.... ‘Cénfáthgurthitsésíos?’ Tháinigsésuas le DlíDomhantharraingte.

  10. Domhantarraingt Cad é? ____________________________________________________________________________________________________ ‘The gravitational force between the Earth and the molecules of gas in the atmosphere is strong enough to hold the atmosphere close to our surface. Smaller planets, that have less mass, may not be able to hold an atmosphere.’ ‘zero gravity’ i spás- cénfath?

  11. y

  12. Meáchain i gcomparáid le Mais Trealamh Meáleictrónach, nNiutan-méadar,úll, peann, brógsrl. Modh Cuir an cheadcorparMeáchun an mhais a fháil. Crochar an Niútan-méadarchun an meáchán a fháil Torthaí: • CorpMais (Kg)Meáchán (Niútain) 1: Úll _____kg ______N Conclúid: • Bíonn an meáchán i gcónaí _____ uairníosmóná an mhais.

  13. ObairRangaMeáchán vs. Mais

  14. Fórsa 2: Frithcuimilt (Friction) Fórsa a chuireann in aghaidhgluaiseachtidirdháchorp. m.s. an frithcuimiltidir bun da bhróga & an úrlár. * Tarlaíonnsé mar níl AON dromchlamín go hiomlán. TarlíonnFrithcuimilttoisc go bhfuil 2 corpaggluaiseachtthar a chéile.

  15. Frithchuimilt- olcnómaith??

  16. Frithcuimilt- Buntáistí 1. Gluaiseacht • Frithchuimiltidirroth & talamhchuncarr a gluaiseacht. • Idirárgcos & talamhchunsiul. 2. Chun coirp a mhoilliú • m.s. coscáinarcarr, arparaisiút. 3.Rudaí a phiocadhsuas idir do mhéara& an corp/rudatátúagardúsleamhnfadhrudaíuait.  

  17. Frithcuimilt-míbhuntáistí 1- Laghdúluas: (long in uisce) 2- Cailltearfuinneamh i bhfoirm teas/fuaimnuair a shleamhnaíonn 2 choirpthar a chéile. 3- Caiteardromchla a bhíonn i dteagmháiltoiscfrithchuimilteatarthu. Cuimil do dhálamha le chéile- cad a tharlíonn

  18. Frithchuimilt a laghdú 1. Bealadh (Lubrication). -ola, gallunach a chuiridir 2 corp I dteangmháil. M.S. Sreabhainshionóibheach– leacht a bhíonnidircnámha. 2. Sruthlíniú (Streamlining) • Cruth chair, roicéad, eitleáin +srl a sruthlíniúchunlaghdúarfhrithchuimiltaeir (cúltarraingt – drag)

  19. TURG- Frithchuimilt & tioncharbealaidh Bealadh- OLA Modh • Ceangail an Niutan-méadar e bloc adhmaid • Tarraing an bloc ar an mbinse go dtí go dtosnaíonnsé ag bogadh. • Tomhais an FÓRSA (Niutan-méadar) • CuirOLAfaoi an bhloc & athdhéan • Cuir an bloc anuasarpháipéarghainimh& athdhéan. Lingmheátánceangailtear bloc adhmad

  20. 3. FórsaSínte (Stretching)& Dlí Hooke • Nuair a chuirtearfórsaarlingeán (spring) athraítear an chruth. Ach nuair a bhaintear an fórsateannséarais go dtí an chrutha bhíaige. Deirtear go bhfuilsiadlaisteach. Úsaidtear an eolasfaoisíneadh/ laisteachas i: • Meá, cúisín , tolg (sofa) & do leaba • Bíonn do chraiceannlaisteach.

  21. Turg: Fiosrucháinar an gaol idirdíláithriú (extension) lingeáin (spring)& an bhfórsa a shíneanné (Dlí Hooke).

  22. 4. Tógcúntasdo natorthaísatáblashíos: 5. Tarrainggraf le do toirthíle: an díláithrú/síneadhar an Y-ais & an fórsaar an X-ais.

  23. Torthaí (graf): Díláithriú/Síneadh (cm) Fórsa (N)

  24. DLÍ HOOKE: Bíonndíláithriú (extension) lingeáin (spring) igcomhréirdhíreach leis an bhfórsa a shíneann é. bhfoirmlínedíreacha léiríonn go bhfuil an fórsa i gcomhréir leis an díláithriú.

  25. Ceisteanna: Ag usaid an graph a bhfuairtúfaigh: (i)An dilaithriúatáann de bharrfórsa/méachando 12 N a bheithar? (ii) An fórsaa caithfidha bheithannchundílaithriú 5.5 N a fháil??

  26. ObairagusCumhacht Sa FISIC deirfimíd go bhfuilOBAIRdéantanuair a bogtarcorp (de bharr ______ nó _________). m.s.Snámh- bogadhuisce as do slí. Siombail: (W) Aonad: Giúil (J) Obair (W) = Fórsa x Fad m.s. Céméidobairatádéantanuair a cuirtearforsa6N do fad 17m?

  27. Fuinneamh-Cumas (ability) obair a dhéanamh AonadGiúil (J) Nuair a súilanntúsuasstaighre déananntúOBAIR-boganntúfórsa (do meachan) thar fad & usáideann túfuinneamh. Q. Nuaira ritheanntúsuasdéananntú an méidceannaOBAIR ach mothaíonnséníosdeachaire - CÉN FATH???

  28. Deanann do corpníosmoCUMACHT (POWER) a úsáid!! mar sin:  CUMHACHT= an méidobair(forsax fad) in AM áirithe. Aonad: Vata (Watt) Cumhacht = Obair (forsa x fad) Am

  29. Achoimre: Foirmlí le foghlaimsacaib.seo: • Méachan= ________ x __________ 2. Obair= __________ x ___________ 3. Cumhacht= ___________ & Dlí Hooke:

More Related