Makroekonomia. Wprowadzenie do przedmiotu.

1. Makroekonomia.Wprowadzenie do przedmiotu.

2. Czym jest makroekonomia?

3. Czym jest makroekonomia? Definicja makroekonomii – nauka zajmująca się analizą funkcjonowania gospodarki jako całości.

4. Czym jest makroekonomia? Dziedzina ekonomii posługująca się wielkościami agregatowymi (zbiorczymi, dotyczącymi całej gospodarki) do badania prawidłowości występujących w gospodarce jako całości.

5. Co będziemy omawiać? • Podstawowe problemy makroekonomii. • Rachunek PKB i dochodu narodowego. • Podstawowe wielkości makroekonomiczne.

6. Główne problemy makroekonomiczne • Stopa wzrostu gospodarczego.

7. Główne problemy makroekonomiczne • Stopa wzrostu gospodarczego. • Zagadnienie inflacji.

8. Główne problemy makroekonomiczne • Stopa wzrostu gospodarczego. • Zagadnienie inflacji. • Rynek pracy i promocja zatrudnienia.

9. Główne problemy makroekonomiczne • Stopa wzrostu gospodarczego. • Zagadnienie inflacji. • Rynek pracy i promocja zatrudnienia. • Cykle koniunkturalne.

10. Główne problemy makroekonomiczne • Stopa wzrostu gospodarczego. • Zagadnienie inflacji. • Rynek pracy i promocja zatrudnienia. • Cykle koniunkturalne. • Bilans płatniczy.

11. Główne problemy makroekonomiczne • Stopa wzrostu gospodarczego. • Zagadnienie inflacji. • Rynek pracy i promocja zatrudnienia. • Cykle koniunkturalne. • Bilans płatniczy. • Bank centralny – NBP.

12. Stopa wzrostu gospodarczego Stopa wzrostu gospodarczego - Przyrost dochodu narodowego w ciągu roku. Jeżeli rosną podatki, spada produkcja, obniża się konkurencyjność gospodarki, to zmniejszają się szanse przedsiębiorców na generowanie zysków!

13. Sposób mierzenia rozmiarów działalności gospodarczej • Oszacowanie ilości wytworzonych dóbr i usług w gospodarce w ciągu roku • Zsumowanie dochodów w gospodarce • Zsumowanie wydatków w gospodarce na zakup dóbr i usług

14. Produkt Krajowy Brutto PKB: • jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego kraju, bez względu na to, kto jest właścicielemtychczynnikówprodukcji. • Definicja 1. jest sumą wydatków na zakup dóbr finalnych, zrealizowanych przez podmioty gospodarcze, zlokalizowane na terenie danego kraju.

15. Produkt Krajowy Brutto PKB: • jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego kraju, bez względu na to, kto jest właścicielemtychczynnikówprodukcji. • Definicja 1. jest sumą wydatków na zakup dóbr finalnych, zrealizowanych przez podmioty gospodarcze, zlokalizowane na terenie danego kraju. • Definicja 2. jest sumą wartości dodanej przedsiębiorstw w gospodarce.

16. Produkt Krajowy Brutto PKB: • jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego kraju, bez względu na to, kto jest właścicielemtychczynnikówprodukcji. • Definicja 1. jest sumą wydatków na zakup dóbr finalnych, zrealizowanych przez podmioty gospodarcze, zlokalizowane na terenie danego kraju. • Definicja 2. jest sumą wartości dodanej przedsiębiorstw w gospodarce. • Definicja 3. jest sumą dochodów z czynników produkcji, osiąganych przez uczestników procesu produkcji.

17. Jakie czynniki mają wpływ na poziom PKB? • krańcowaskłonność do konsumpcji(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji) •

18. Jakie czynniki mają wpływ na poziom PKB? • krańcowaskłonność do konsumpcji(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji) • krańcowaskłonność do oszczędzania(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost oszczędności).

19. Jakie czynniki mają wpływ na poziom PKB? • krańcowaskłonność do konsumpcji(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji) • krańcowaskłonność do oszczędzania(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost oszczędności). • udział konsumpcji i akumulacji w PKB,

20. Jakie czynniki mają wpływ na poziom PKB? • krańcowaskłonność do konsumpcji(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji) • krańcowaskłonność do oszczędzania(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost oszczędności). • udział konsumpcji i akumulacji w PKB, • udziałinwestycji w PKB,

21. Jakie czynniki mają wpływ na poziom PKB? • krańcowaskłonność do konsumpcji(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji) • krańcowaskłonność do oszczędzania(część każdej dodatkowej złotówki dochodu rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe chcą przeznaczyć na wzrost oszczędności). • udział konsumpcji i akumulacji w PKB, • udziałinwestycji w PKB, • wartośćmnożnikainwestycyjnego.

22. Trzy sposoby liczenia PKB Metoda wydatkowa PKB jest sumą wydatków na dobra finalne Dobra finalne to dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika. Są to albo dobra konsumpcyjne zakupione przez gospodarstwa domowe, albo dobra kapitałowe (inwestycyjne) – np. maszyny – nabywane przez przedsiębiorstwa.

23. Metoda wydatkowa C – wydatki gospodarstw domowych na zakup dóbr i usług konsumpcyjnych (nowych); I – wydatki przedsiębiorstw na zakup dóbr inwestycyjnych (nowych!) + przyrostzapasów wyrobów gotowych + wydatki na zakup nowych domów i mieszka przez gospodarstwa domowe G – wydatki rządu na zakup dóbr i usług (nowych!) XN – eksport netto (saldo handlu zagranicznego) Y = C + I + G + XN

24. POCHODNE MIERNIKI PKB • PKB = C+I+G + XN (X-Z) • PKN = PKB – amortyzacja • PNB = PKB + Dw (wartość dochodów narodowych czynników wytwórczych funkcjonujących poza granicami kraju minus wartość dochodów zagranicznych czynników wytwórczych funkcjonujących w danym kraju) • PNN = PNB – amortyzacja • DN = PNN – Te (podatki pośrednie) Licząc agregaty w cenach czynników produkcji należy odjąć wartość Te

25. Zadanie 5 Na rachunku narodowym hipotetycznego kraju znajdują się następujące pozycje: • PKB=390 mld • Amortyzacja A=30 mld • Dochód netto z tytułu własności za granicą D=15 mld • Podatki pośrednie Te=35 mld Oblicz: a)PNB, b)PNN, c)DN Zadanie 6 W oparciu o poniższe dane oblicz: a) PNB, b) PNN, c) DN Dane:1)zakupy dóbr kapitałowych = 90; 2)podatki pośrednie = 13; 3)eksport = 30; 4)import =20; 5)wydatki konsumpcyjne = 250; 6)amortyzacja = 20; 7)rządowe zakupy dóbr i usług =130; 8)dochody netto z tytułu pracy lub własności za granicą =5

26. Trzy sposoby liczenia PKB Metoda wartości dodanej PKB jest sumą wartości dodanej wytworzonej przez przedsiębiorstwa Wartość dodana jest to przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji.

27. Sposób obliczenia wartości dodanej na przykładzie produkcji chleba:

28. ZADANIE 3 W gospodarce zamkniętej działają 4 przedsiębiorstwa wytwarzające: stal, maszyny, opony i samochody. Producent samochodów sprzedaje je końcowym nabywcom za 5.000 zł. W procesie wytwarzania samochodów wykorzystuje opony, które kupuje za (500 zł), stal (3.000 zł) i maszyny(2.000zł). Producent maszyn nabywa stal za 1.000zł, a producent opon i producent stali są właścicielami czynników produkcji. Przy założeniu, że maszyny nie zużywają się wcale w rocznym procesie produkcji, oblicz całkowitą wielkość transakcji oraz wkład przemysłu samochodowego w tworzenie PKB, liczonego od strony wielkości dodanej, wydatków na dobra finalne oraz dochodów czynników wytwórczych.

29. ROZWIĄZANIE

30. Trzy sposoby liczenia PKB Metoda dochodowa PKB jest sumą dochodów czynników wytwórczych

31. Metoda dochodowa Dochody gospodarstw domowych z pracy (laborincome) płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –np. zasiłki, emeryturyitp.).

32. Metoda dochodowa Dochody gospodarstw domowych z pracy (laborincome) płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –np. zasiłki, emeryturyitp.). Dochody z kapitału (capital income) – np. zyski, czynsze, procenty – przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe.

33. Metoda dochodowa Dochody gospodarstw domowych z pracy (laborincome) płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –np. zasiłki, emeryturyitp.). Dochody z kapitału (capital income) – np. zyski, czynsze, procenty – przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe. Pośrednie podatki – np. VAT, akcyza – państwo.

34. Metoda dochodowa Dochody gospodarstw domowych z pracy (laborincome) płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –np. zasiłki, emeryturyitp.). Dochody z kapitału (capital income) – np. zyski, czynsze, procenty – przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe. Pośrednie podatki – np. VAT, akcyza – państwo. Dochody netto obcokrajowców – dochody uzyskiwane w związku z wytwarzaniem dóbr i usług na terenie danego kraju minus dochody uzyskiwane przez obywateli danego krajuzagranicą.

35. Metoda dochodowa Dochody gospodarstw domowych z pracy (laborincome) płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –np. zasiłki, emeryturyitp.). Dochody z kapitału (capital income) – np. zyski, czynsze, procenty – przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe. Pośrednie podatki – np. VAT, akcyza – państwo. Dochody netto obcokrajowców – dochody uzyskiwane w związku z wytwarzaniem dóbr i usług na terenie danego kraju minus dochody uzyskiwane przez obywateli danego krajuzagranicą. Amortyzacja – wydatkinaodtworzeniezużytegomajątkutrwałego.

36. PKB a PNB Produkt Narodowy Brutto (PNB, GNP) – wartość całkowitej produkcji finalnej wytworzonej przez czynniki produkcji będące własnością obywateli danego kraju. Produkt Krajowy Brutto (PKB, GDP) –wartość całkowitej produkcji finalnej wytworzonej przez podmioty gospodarcze zlokalizowanena terenie danego kraju.

37. Środki przekazywane do Polski z tytułu pracy Polaków zagranicą (mln PLN):

38. Ceny rynkowe a ceny czynników produkcji • Wszystkie kategorie dochodu narodowego mogą być wyrażane w cenach rynkowych, bądź w cenach czynników wytwórczych. • Ceny rynkowe zawierają w sobie podatki pośrednie i dotacje, natomiast ceny czynników wytwórczych to ta kwota, która trafia do producenta.

39. Ceny bieżące i ceny stałe w rachunku dochodunarodowego PKB jest iloczynem wielkości wytworzonej produkcji i cen, po których ta wielkośćprodukcjizostałasprzedana. Ceny stałe to ceny wytworzonych dóbr w przyjętym za bazowy roku. Mnożąc wielkość produkcji w badanym roku przez ceny w roku bazowym otrzymujemy rzeczywistą zmianę wielkości produkcji co pozwala zniwelowaćzjawiskozmian cen.

40. Ceny bieżące i ceny stałe w rachunku dochodunarodowego • Realny PKB (PNB) – ceny stałe • Nominalny PKB (PNB) – ceny bieżące

41. Deflator PKB wskaźnik wyrażający procentowy stosunek dochodu narodowego w ujęciu nominalnym do dochodu narodowego w ujęciu realnym: Deflator PKB = Nominalny PKB/Realny PKB Deflator jest wskaźnikiem inflacji, rozumianej jako procentowa zmiana cen wszystkich dóbr, wchodzących w skład PKB, pomiędzy rokiem bazowym, a bieżącym. Wskaźnik uwzględnia zmiany cen dóbr konsumpcyjnych i inwestycyjnych oraz stanowiących eksport netto.

43. Zalety i wady PKB i PNB jako mierników WADY nie uwzględnia: • produkcji w szarej strefie; - gospodarka nielegalna - czarny rynek (czarna gospodarka) - obroty nierejestrowane... Przyczyny: - przeregulowanie gospodarki - czynniki kulturowe

44. Zalety i wady PKB i PNB jako mierników WADY nie uwzględnia: • produkcji w szarej strefie; • produkcji na własne potrzeby i wszelkiej aktywności pozarynkowej (gospodarki naturalnej, prac domowych, świadczeń sąsiedzkich)

45. Zalety i wady PKB i PNB jako mierników WADY nie uwzględnia: • produkcji w szarej strefie; • produkcji na własne potrzeby; • struktury podziału dochodu pomiędzy poszczególne klasy społeczne;

46. Zalety i wady PKB i PNB jako mierników WADY nie uwzględnia: • produkcji w szarej strefie; • produkcji na własne potrzeby; • struktury podziału dochodu pomiędzy poszczególne klasy społeczne; • zmian jakościowych • wartościowania poszczególnych kategorii dóbr (broń - żywność);

47. Zalety i wady PKB i PNB jako mierników WADY nie uwzględnia: • produkcji w szarej strefie; • produkcji na własne potrzeby; • struktury podziału dochodu pomiędzy poszczególne klasy społeczne; • zmian jakościowych • wartościowania poszczególnych kategorii dóbr (broń - żywność); • wartości czasu wolnego;

48. Zalety i wady PKB i PNB jako mierników WADY nie uwzględnia: • produkcji w szarej strefie; • produkcji na własne potrzeby; • struktury podziału dochodu pomiędzy poszczególne klasy społeczne; • zmian jakościowych • wartościowania poszczególnych kategorii dóbr (broń - żywność); • wartości czasu wolnego; • uciążliwości wytwarzanych produktów (antydobra);

49. Zalety i wady PKB i PNB jako mierników WADY nie uwzględnia: • produkcji w szarej strefie; • produkcji na własne potrzeby; • struktury podziału dochodu pomiędzy poszczególne klasy społeczne; • zmian jakościowych • wartościowania poszczególnych kategorii dóbr (broń - żywność); • wartości czasu wolnego; • uciążliwości wytwarzanych produktów (antydobra); wzrost PKB może wiązać się z zanieczyszczenia środowiska, hałas, uszkodzenie infrastruktury, korki drogowe.

50. Zalety i wady PKB i PNB jako mierników WADY nie uwzględnia: • produkcji w szarej strefie; • produkcji na własne potrzeby; • struktury podziału dochodu pomiędzy poszczególne klasy społeczne; • zmian jakościowych • wartościowania poszczególnych kategorii dóbr (broń - żywność); • wartości czasu wolnego; • uciążliwości wytwarzanych produktów (antydobra); wzrost PKB może wiązać się z zanieczyszczenia środowiska, hałas, uszkodzenie infrastruktury, korki drogowe. ZALETY • wiarygodne, terminowe i łatwo dostępne źródło informacji nt. rozwoju gospodarki;