1 / 39

Makroekonomia

Makroekonomia. Inflacja. Bezrobocie. Wzrost gospodarczy. Cykle koniunkturalne. Zagadnienia tematu. Interpretacja pojęcia inflacji Sposoby pomiaru inflacji Dynamika inflacji Monetarna i popytowa teoria inflacji. Kosztowo strukturalne podejście do inflacji Koszty i korzyści inflacji

jess
Download Presentation

Makroekonomia

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Makroekonomia Inflacja. Bezrobocie. Wzrost gospodarczy. Cykle koniunkturalne

  2. Zagadnienia tematu • Interpretacja pojęcia inflacji • Sposoby pomiaru inflacji • Dynamika inflacji • Monetarna i popytowa teoria inflacji. Kosztowo strukturalne podejście do inflacji • Koszty i korzyści inflacji • Inflacja a bezrobocie • Podstawowe pojęcia związane z bezrobociem • Rodzaje bezrobocia • Równowaga na rynku pracy • Ekonomia podażowa • Wpływ na popyt na pracę • Przyczyny powstawania cykliczności • Model mnożnika akceleratora • Koncepcja realnego cyklu koniunkturalnego • Międzynarodowy charakter cyklów koniunkturalnych

  3. Interpretacja pojęcia inflacji • Inflacja to proces wzrostu ogólnego poziomu cen (jest to konstrukcja statystyczna) lub presja na ten wzrost na skutek rosnących kosztów wytwarzania i nadmiernego w stosunku do podaży strumienia popytu, któremu towarzyszy deprecjacja pieniądza i wzrost jego ilości w obiegu oraz niekorzystna redystrybucja dochodu narodowego. • Prezentacja Inflacjawww.nbportal.pl

  4. Czy każdy wzrost cen to inflacja? • Inflacja to wzrost ogólnego poziomu cen a nie wzrost ceny pojedynczego towaru czy usługi • Inflacja nie ma miejsca kiedy jedne towary drożeją a inne tanieją. Mamy wtedy do czynienia ze zmiana struktury cen • Jednorazowy wzrost cen również nie powoduje inflacji, chyba że wstrząs ten wywołuje stały kumulatywny wzrost cen.

  5. Sposoby pomiaru inflacji • Indeks cen towarów konsumpcyjnych: wyliczenie wzrostu cen dóbr konsumpcyjnych w relacji do ich poziomu w roku bazowym, w przypadku pomiaru dynamiki kosztów utrzymania • Indeks cen hurtowych (badane są dobra zaopatrzeniowe), w przypadku dynamiki kosztów produkcji • Deflator PNB wyrażony przez iloraz PNB nominalnego i PNB realnego, wskaźnik cen dla całego PNB, obejmuje wszystkie ceny dóbr i usług wchodzących do PNB • Wskaźnik ubóstwa wyrażający się sumą stopy wzrostu inflacji i stopy wzrostu bezrobocia.

  6. Wagi znaczeniowe koszyka dóbr konsumpcyjnych przy obliczaniu inflacji

  7. Dynamika inflacji • pełzająca (do 1% miesięcznie) • galopująca (od 1% do 15%) • megainflacja (od 15% do 50%) • hiperinflacja (pow. 50%) • Jeśli inflacji towarzyszy spadek produkcji i wzrost bezrobocia to taką sytuację określa się jako stagflację

  8. Monetarna teoria inflacji • Podstawę tej teorii wyznacza równanie wymiany: M*V=P*Y Gdzie: • M - ilość pieniądza, • V - szybkość obiegu pieniądza, • P - poziom cen, • Y - poziom dochodu narodowego w ujęciu rzeczowym. • Popyt na pieniądz a zarazem szybkość jego obiegu zmieniają się bardzo powoli. • Podaż pieniądza w obiegu w stosunku do gospodarki jest wielkością egzogeniczną, znajdującą się pod kontrolą państwa. • Gospodarka rozwija się według pewnej normalnej stopy wzrostu • Wniosek: Przyczyną inflacji jest zbyt duża ilość pieniądza w obiegu, czyli błędna polityka pieniężna państwa.

  9. Popytowa teoria inflacji • Zasadniczym elementem tej teorii jest koncepcja luki inflacyjnej.Powstaje ona wówczas, gdy w stanie pełnego zatrudnienia, zwiększenie dochodów ludności lub wydatków rządowych prowadzi do zachwiania równowagi pomiędzy globalnym popytem i podażą i powstania nadwyżki popytu, która powoduje wzrost ogólnego poziomu cen. • Luka ta nie powstanie jeśli nadwyżka ta zostanie skompensowana odpowiednim wzrostem oszczędności. Wtedy wzrost dochodów pieniężnych nie ujawni się w postaci wzrostu popytu. • Inflacji można również zapobiec poprzez odpowiedni wzrost podatków zmniejszających poziom dochodu pozostającego do dyspozycji i popytu do poziomu podaży rynkowej. Towarzyszy temu często administracyjna kontrola cen i dochodów. Jednak polityka taka na dłuższą metę nie może skutecznie przeciwdziałać inflacji wywołanej nadwyżką popytu. • Wniosek: Inflacja ma miejsce wtedy, kiedy łączny popyt w gospodarce przewyższa możliwości jego zaspokojenia, czyli możliwości wytwórcze.

  10. Popytowa teoria inflacji Popyt globalny AD1 A AD0 We E Produkcja (dochód) YE

  11. Kosztowo strukturalne podejście do inflacji • Inflacja jest konsekwencją różnych zjawisk leżących po stronie podażowej. • Inflacja kosztowa jest spowodowana wzrostem kosztów produkcji a te z kolei prowadzą do wzrostu cen poprzez: • oddziaływanie na wzrost płac przez związki zawodowe jako grupy nacisku (koncepcja inflacji płacowej), • istnienie monopolu i dyktowanie cen (inflacja cen administrowanych). Wielkie korporacje realizują politykę planowej długofalowej stopy zysku i podnoszą ceny wobec: sfinansowania ekspansji inwestycyjnej, wzrostu jakichkolwiek pozycji kosztów, w sytuacji spadku sprzedaży aby osiągnąć założony poziom zysku, • wprowadzenie ceł zaporowych i ograniczeń importowych, • wzrost cen surowców strategicznych,

  12. Kosztowo strukturalne podejście do inflacji • Inflacja strukturalna wynika z zaburzeń struktury podaży do struktury popytu globalnego poprzez: • niedostosowanie się do zmian w popycie, • niską chłonność gospodarki na innowacje techniczne, • zwiększanie się stopnia rzadkości zasobów

  13. Koszty inflacji • Tracą ludzie o stałych dochodach, • Tracą ludzie mający stałą umowę o pracę, • Tracą wierzyciele instytucjonalnie (banki, instytucje kredytowe) • Tracą ludzie utrzymujący gotówkę, • Tracą podatnicy, płaca wyższe podatki tzw. taksflacja • Inflacja komplikuje rachunek ekonomiczny na skutek błędów interpretacji zmian cen, • Inflacja osłabia skłonność do oszczędzania, a zatem na dłuższą metę ogranicza rozwój gospodarczy

  14. Korzyści inflacji • Niewielki wzrost cen zawsze pobudza aktywność gospodarczą, podtrzymuje optymizm inwestorów, • Staje się mechanizmem prawidłowej alokacji zasobów poprzez ustalenie właściwych relacji cenowych • Zyskuje państwo, inflacja pozwala spłacić dług publiczny zdeprecjonowanym pieniądzem, • Zyskują dłużnicy, • Zyskują spekulanci, którzy przewidzieli tempo inflacji, • Zyskują producenci towarów, na który jest duży popyt • Prezentacja koszty i korzyści inflacjiwww.nbportal.pl

  15. Stopa inflacji A E B Stopa bezrobocia Inflacja a bezrobocie. Model Philipsa w krótkim okresie • W krótkim okresie czasu krzywa Philipsa jest odwrotną zależnością pomiędzy stopą inflacji a stopą bezrobocia. Pokazuje jedynie stosunek substytucji o charakterze przejściowym jak bezrobocie i inflacja dostosowują się do zmian w popycie globalnym. • E punkt równowagi. Wzrost popytu globalnego powoduje wzrost produkcji, wzrasta zatrudnienie, spada bezrobocie. Powoli wzrastają jednak place a za nimi ceny (punkt A). Wzrost płac i cen zmniejszy realną podaż pieniądza i popyt zmaleje znowu do punktu E.

  16. Stopa inflacji, E P1 F A B P2 U* U1 Stopa bezrobocia Inflacja a bezrobocie. Model Philipsa w długim okresie. • W długim okresie krzywa Philipsa przebiega pionowo, jeśli ludzie są w stanie w pełni dostosować się do inflacji. Wtedy nie wywiera ona żadnego wpływu na zmienne realne. • Wysokość krótkookresowej krzywej zależy od tempa wzrostu ilości pieniądza oraz oczekiwanego poziomu inflacji. • Jeśli rząd chce przesunąć krzywą w dół to musi przekonać ludzi, że w przyszłości inflacja obniży się aby nie wywierali presję na płace.

  17. Podstawowe pojęcia związane z bezrobociem • Zasoby siły roboczej obejmują wszystkich tych, którzy jako pracownicy wykonują jakiś zawód lub są zainteresowani jako chcący i będący w stanie podjąć pracę. • Stopa aktywności zawodowej to jest to odsetek ludności w wieku produkcyjnym, która podjęła decyzję o wejściu w skład zasobu siły roboczej. • Stopa bezrobocia jest to odsetek siły roboczej, która nie ma pracy, lecz jest zarejestrowana jako chcąca pracować i będąca w stanie to robić.

  18. Jak stać się bezrobotnym? • Bezrobocie to pewien zasób, który mierzy się w określonym punkcie czasu. • Trzy „możliwości” stania się bezrobotnym: • Zwolnienie z pracy • Zmiana pracy na inną • Odejście z pracy • Osoba bezrobotna w ujęciu ekonomicznym to osoba która rejestruje się w urzędzie pracy

  19. Pracujący Bezrobotni Nowo zatrudnieni Ponownie zatrudnieni Tracący pracę Czasowo zwolnieni Rezygnujący z pracy Emeryci i chwilowo niezatrudnieni Zniechęceni pracownicy Powracający na rynek pracy Nowo wchodzący na rynek pracy Osoby nie należące do zasobów siły roboczej Podejmujący pracę Przepływy na rynku pracy

  20. Rodzaje bezrobocia: frykcyjne i strukturalne • Bezrobocie frykcyjne: minimalny poziom bezrobocia występujący w każdym społeczeństwie. Tworzą je osoby o ułomnościach fizycznych lub psychicznych, które uniemożliwiają im podjęcie pracy oraz osoby chwilowo pozbawione pracy ze względu na zmianę zawodu. • Bezrobocie strukturalne: powstaje ze względu na rozbieżność ludzkich kwalifikacji i rodzaju oferowanej pracy w warunkach zmieniającego się popytu i produkcji.

  21. Rodzaje bezrobocia: popytowe i klasyczne • Bezrobocie popytowe: powstaje wtedy, kiedy popyt globalny zmniejszył się a płace i ceny nie zdążyły się dostosować, co przeszkodziło przywróceniu pełnego zatrudnienia. Sytuacja w której określona grupa pracowników będzie chciała pracować za określoną płacę lecz tej pracy nie znajdzie, ze względu na to iż popyt globalny jest zbyt mały a podaż (produkcja) dostosowuje się do niego. • Bezrobocie klasyczne: pojawia się wtedy, kiedy płaca jest rozmyślnie utrzymywana powyżej poziomu, przy którym krzywe podaży pracy i popytu na nią się przecinają. Może to być spowodowane działalnością związków zawodowych albo też ustawodawstwem określającym wysokość płacy nominalnej.

  22. Nowe podejście do analizy i interpretacji bezrobocia • W nowoczesnej analizie bezrobocia opisane wyżej typy bezrobocia klasyfikuje się inaczej aby uwypuklić zachowania bezrobotnych oraz skutki różnych rodzajów bezrobocia dla polityki rządu. • Wyróżnia się zatem: • Bezrobocie dobrowolne: bezrobocie frykcyjne, bezrobocie strukturalne, bezrobocie klasyczne • Bezrobocie przymusowe występuje wtedy, kiedy pracownicy są gotowi zaakceptować przedłożone oferty pracy za obowiązującą na rynku płacę, a mimo to nie mogą znaleźć zatrudnienia. Do tego rodzaju bezrobocia zaliczymy zatem bezrobocie popytowe. • Naturalną stopę bezrobocia jest to stopa bezrobocia występująca wówczas, gdy rynek pracy znajduje się w równowadze.

  23. Płaca realna AJ LF A B C E F LD N2 N* N1 Liczba pracowników Równowaga na rynku pracy • LD – popyt na pracę, LF – wielkość zasobu siły roboczej • AJ – liczba osób skłonnych podjąć pracę przy różnych stawkach płacy realnej

  24. Ekonomia podażowa • Ekonomia podażowa postuluje stosowanie bodźców mikroekonomicznych w celu zmiany poziomu pełnego zatrudnienia, wielkości produkcji potencjalnej oraz naturalnej stopy bezrobocia. • Do bodźców tych zaliczamy: • Obniżkę podatku dochodowego • Obniżkę zasiłku dla bezrobotnych • Obniżkę obowiązkowych wpłat na fundusz ubezpieczeń społecznych • Inne instrumenty

  25. Wpływ obniżki podatku dochodowego na bezrobocie • Obniżka podatku dochodowego wywołuje wzrost wynagrodzenia netto co może skłaniać ludzi do zastępowania czasu wolnego pracą. • Ten efekt substytucyjny związany jest z efektem dochodowym tzn. żeby utrzymać ten sam poziom życia ludzie mogą teraz pracować mniej. W związku z powyższym obniżka podatku prowadzi w najlepszym przypadku do niewielkiego wzrostu podaży pracy

  26. Płaca realna AJ LF A W1 E W2 F B C W3 LD N1 N2 Liczba pracowników Wpływ obniżki podatku dochodowego na bezrobocie. Analiza graficzna. • Gdyby podatek dochodowy AB, został zlikwidowany, punktem równowagi byłby punkt E. Zatrudnienie wzrosłoby z N1 do N2 a bezrobocie naturalne spadłoby z BC do EF. Zależnie od ustalonego zasiłku dla bezrobotnych wzrost płacy netto z w3 do w2 powoduje mniejszy lub większy spadek bezrobocia dobrowolnego.

  27. Wpływ obniżki zasiłku dla bezrobotnych i składek na bezrobocie • W wyniku tych działań więcej ludzi decydowałoby się j podjąć pracę. W efekcie wzrośnie poziom zatrudnienia zapewniający równowagę na rynku pracy, wzrośnie poziom produkcji oraz zmniejszy się naturalna stopa bezrobocia. • Obniżka obowiązkowych wpłat na fundusz ubezpieczeń społecznych działa podobnie jak obniżka podatku dochodowego na wielkość płacy realnej netto

  28. Instrumenty państwa oddziałujące na podaż pracy i ich efektywność. • Wszelkie elementy polityki gospodarczej państwa (regulacje prawne, bezpośrednie oddziaływanie na wysokość płac) ograniczające monopol związków zawodowych podwyższających stawki płac. Wraz bowiem z podwyżka stawek płac realnych zmniejsza się liczba zatrudnionych równoważąca rynek pracy i zwiększa się bezrobocie. • Subwencje umożliwiające zwolnionym pracownikom przekwalifikowanie się • Pomoc państwa absolwentom w podnoszeniu kwalifikacji i zdobywaniu pierwszych doświadczeń zawodowych.

  29. Instrumenty państwa oddziałujące na popyt na pracę i ich efektywność. • Instrumenty wpływające na zwiększenie popytu na pracę mogą ograniczać stopę bezrobocia naturalnego: • subwencje inwestycyjne i ulgi podatkowe oddziałujące na cenę dóbr inwestycyjnych, kapitałowych, np. odpis kosztu zakupu dobra kapitałowego od zysku przed opodatkowaniem. • obniżka stopy procentowej, obniży koszt kredytów inwestycyjnych.

  30. Interpretacja trendu i cyklu • Trend produkcji i jej tendencja rozwojowa to pewna ścieżka obrazująca rozwój produkcji w długim okresie po wyeliminowaniu krótkookresowych wahań • Faktyczna wielkość produkcji waha się zatem wokół tego trendu • Cykl koniunkturalny to krótkookresowe odchylenia produkcji od jej trendu

  31. produkcja A – depresja, dolny punkt zwrotny B – ożywienie C – rozkwit D – recesja E – depresja, dno cyku Faktyczna produkcja D C E B A Trend produkcji czas Podstawowe etapy cyklu koniunkturalnego

  32. produkcja górny punkt zwrotny rozkwit ożywienie kryzys depresja dolny punkt zwrotny czas A B C D E Etapy cyklu koniunkturalnego. Dokładna interpretacja.

  33. Współczesne teorie cyklów koniunkturalnych i ich etapy. • Mechanizmy i procesy w jednej fazie cyklu warunkują mechanizmy i procesy w następnej fazie • Obecnie rozróżnia się raczej dwie fazy cyklu: recesji i ekspansji

  34. Podstawowe rodzaje cyklów koniunkturalnych • Wyodrębnia się wahania cykliczne o różnej długości: • Cykl Kitchina (krótki 3,5 lat) • Cykl Juglara (średni 5-8 lat) • Cykl Kondratiewa (długi 50-60 lat) • Cykle o różnej długości pozostają wobec siebie w określonej relacji: • Krzywa cyklu dłuższego jest trendem dla cyklu krótszego • Faza wznosząca cyklu dłuższego jest wynikiem przewagi lat dobrej koniunktury nad latami spadku w cyklu krótszym • Faza spadkowa cyklu dłuższego jest wynikiem przewagi lat złej koniunktury w cyklu krótszym • Cykle powojenne charakteryzują się zmniejszeniem amplitudy wahań

  35. Przyczyny powstawania cykliczności • Wyróżnia się dwa nurty refleksji nad cyklicznością gospodarek: • Koncepcje egzogeniczne • Koncepcja Jevonsa: przyczyna cykliczności leży w prawach przyrody, pojawianiu się plam na Słońcu, które powodują okresy nieurodzaju a w konsekwencji zmiany w rytmie produkcji rolnej i przemysłowej • Koncepcja cyklu politycznego: tłumaczy cykliczny rozwój zmianami priorytetów ekonomicznych władzy w okresach przed i po wyborach • Koncepcje endogeniczne: model mnożnika akceleratora

  36. Model mnożnika akceleratora • Wniosek ogólny: Główną przyczyną cykliczności gospodarek jest rozbieżność pomiędzy globalnym popytem a podażą spowodowana zmianami popytu inwestycyjnego • Celem działalności gospodarczej jest maksymalizacja zysku • Miarą inwestycji jest przewidywana stopa zysku i jej dynamika • Od czego zależy zatem dynamika zmian stopy zysku, która warunkuje zmiany inwestycyjne a zarazem zmiany w popycie globalnym?

  37. Zasada działania mnożnika akceleratora • Fazę kryzysu charakteryzuje nadprodukcja, która zaostrza konkurencję w wyniku czego spadają ceny • Spadek cen ułatwia pozbycie się nadwyżek towarowych • Tempo spadku produkcji jest większe od tempa spadku popytu, dlatego jest on zaspakajany przez zapasy, które ulegają likwidacji w fazie depresji • Niskie ceny generują konieczność wdrażania nowoczesnych metod produkcji ograniczających koszty, rynek „czyści słabych producentów”, mówi się o tzw. „twórczym niszczeniu” • Popyt inwestycyjny zaczyna rosnąć, gospodarka wchodzi w fazę ożywienia

  38. Model mnożnika akceleratora. Efekt działania. • Wzrost popytu inwestycyjnego zgodnie z zasada mnożnika inwestycyjnego zwielokrotnia produkcje i dochód w gospodarce a to z kolei zwiększa popyt konsumpcyjny • Miedzy popytem inwestycyjnym i konsumpcyjnym zachodzi związek nazwany zasadą akceleracji (przyśpieszenia) • Wniosek: Zmiana popytu konsumpcyjnego powoduje zwielokrotnione zmiany popytu inwestycyjnego. Zmiany te nazwane są popytem inwestycyjnym indukowanym (wzbudzonym)

  39. Model mnożnika akceleratora. Przykład. Przyjęte wskaźniki: KSK=0,5 wielkość przyśpieszenia = 2

More Related