390 likes | 1.52k Views
ÖRGÜTSEL BAĞLILIK. Örgütsel bağlılık; İşgörenin örgütte kalma ve onun için çaba gösterme arzusu ile örgütün amaç ve değerlerini benimsemesi İşgörenin işyerine psikolojik olarak bağlanması
E N D
Örgütsel bağlılık; • İşgörenin örgütte kalma ve onun için çaba gösterme arzusu ile örgütün amaç ve değerlerini benimsemesi • İşgörenin işyerine psikolojik olarak bağlanması • Örgütte kalma isteği duyarak, örgütün amaç ve değerleriyle, birincil hedef olarak maddi kaygılar gütmeksizin özdeşleşme olarak tanımlanmıştır.
Örgütsel bağlılık, bireyin örgütle değişik yönlerden bütünleşme derecesini yansıtır. Bu açıdan örgütsel bağlılığın üç öğesi olduğu söylenebilir: 1- Kişinin örgüt amaçlarını kabulü ve onlara duyduğu güçlü inanç 2- Kişinin örgüt için beklenenden daha fazla çaba gösterme isteği 3- Kişinin örgütteki üyeliğini devam ettirmedeki kesin arzusu
ÖRGÜTSEL BAĞLILIK SINIFLANDIRMALARI Örgütsel bağlılık literatüründe farklı sınıflandırmalar yapılmıştır. Etzoini’nin Sınıflandırması • Negatif - yabancılaştırıcı bağlılık • Nötr-hesapçı bağlılık • Pozitif-moral bağlılık
Wiener’in Sınıflandırması • Araçsal Bağlılık • Normatif- Moral bağlılık Allen ve Meyer’in Sınıflandırması • Duygusal Bağlılık • Devam Bağlılığı • Normatif Bağlılık
ÇOKLU BAĞLILIK PERSPEKTİFİ Örgüt içinde birbirinden farklı öğelerin varlığını ve bu öğelere farklı düzeylerde bağlılık geliştirileceğini öngörür. Bu yaklaşım, örgütsel bağlılığın örgütü oluşturan iç ve dış çeşitli grupların çoklu bağlılıklarının bir toplamı olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu nedenle, şimdi ve gelecekte örgütün içinde ve dışında çeşitli kişi ve grupların etki ettiği değişik bağlılık odakları incelenmeye başlanmıştır. • Çoklu bağlılık odakları şöyle sınıflandırılabilir:
Örgüte Bağlılık: İşgörenlerin, örgütle özdeşleşme derecesini yansıtır. Bir örgüt olarak okula bağlılık, yönetici ve öğretmenlerin, amaçlar ve değerler ile ilişkililerinde rollerine, okulun kendi iyiliği için bağlılık duymalarıdır. İşe Bağlılık: İşe bağlılık, kişinin gözünde iyiliği ve önemi hakkındaki değerlerin içselleştirilmesi ve bireyin kimliğini işe bağlı kılan işe dönük tutum ve eğilimlerdir
Mesleğe Bağlılık: Kişinin bağlandığı mesleki rolde çalışmak için sahip olduğu güdünün gücüdür. Çalışma Arkadaşlarına Bağlılık: Bireyin, örgütün diğer üyeleriyle özdeşleşmesi ve onlara bağlılık duyduğunu hissetmesidir. Yönetime bağlılık:Yönetimebağlılık, kanuna, onu yapan, yayınlayan ve yürüten güce bağlılıktır.
ÖRGÜTSEL BAĞLILIK FAKTÖRLERİ • Kişisel Demografik Faktörler • Örgütsel görevsel faktörler • Durumsal faktörler • Araçsal yaklaşım • Benzeyiş kestirimi • Adaletin grup-değer kestirimi
ÖRGÜTSEL BAĞLILIK BOYUTLARI • Uyum veya değişim: Bireylerin, bir örgütü yüzeysel desteklemeleridir. • Özdeşleşme: Bireyler doyum verici ve kendilerini tanımlayıcı ilişkileri korumak için diğerlerinin etkilerini kabul ederler. • İçselleştirme: Bireysel ve örgütsel değerlerin karşılıklı uyumlu olmasına
ÖRGÜTSEL BAĞLILIK SONUÇLARI • Düşük Örgütsel Bağlılık: Birey, kendisini örgüte bağlayan güçlü tutum ve eğilimlerden yoksundur. • Ilımlı Örgütsel Bağlılık: Bireyin örgütüne sınırsız bağlılık duymadığı düzeydir. • Yüksek Örgütsel Bağlılık: Birey örgüte güçlü tutum ve eğilimlerle bağlılık gösterir.
ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞI • Yapılan araştırmalar, öğretmenlerin okula ilişkin üç bağlılık çeşidinin öne çıktığını göstermektedir. Bunlar; • Okul için çaba gösterme isteği • Okulda çalışmaya devam etme isteği • Okulun eğitimsel amaç ve değerlerinin kabulüdür.
Bir diğer bağlılık olarak, öğretime bağlılıktan söz edilebilir. Öğretime bağlılık üç koşulu gerektirir. Bunlar, öğretmenin öğretimde farklılık yaratma konusunda inançlı olması, öğrencilerin öğreneceği konusundaki beklentisi ve öğretimin gerçekleşmesinde gerekli çabayı ortaya koymadaki istekliliğidir
Örgütsel bağlılıkla mesleğe bağlılık arasında bir çatışma olduğu ileri sürülmektedir. Bu nedenle öğretmenlerin çoklu bağlılıkları üzerinde durulmaktadır. Örneğin, öğrenciye bağlılık, öğretmenler için öğretmenler için üyelikten çıkma oranını azaltan, akademik başarıya fazla katkı sağlamayan bir iklim yaratırken, öğretime bağlılık bunun tersi sonuçlar yaratır.
ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞINI GELİŞTİRME ARAÇLARI Öğretmenin bağlılığını geliştirmede araçsal faktörlerin önemine dikkat çekilmektedir. Bunlar şöyle sıralanabilir:
İşin Anlamlılığı: Anlamlı iş içsel olarak güdüleyici ve bağlılık üreticidir. • İş Stresi:Öğretmen bağlılığının güçlü bir caydırırcısıdır • Görev Anlayışı: Öğretmeni müfredat ve öğretimde işbirliği içerisinde görmeyi sağlar. • Doyum: Öğretmenler, okulun bir parçası olarak hem formal hemde informal liderlik ve işbirliği sürecine katılırlar. • Uygun Öğrenme İklimi: Öğretmenlerin bir öğrenme oluşturma süresine katılmaları.
Özerklik: İşgörenin işi planlama ve gerçekleştirmedeki yöntemleri belirleme özgürlüğü olarak tanımlanmaktadır • Katılım:Öğretmenlerin stratejik kararlar üzerinde etkili olmalarını ifade eder • Dönüt:Kişinin performansı ve etkiliği ile ilgili olarak işinden aldığı doğrudan ve açık enformasyon miktarıdır • İşbirliği:Ortak bir görev üzerinde iki veya daha çok kişinin birlikte çalışmasıdır. • Öğrenmefırsatları:Öğretmenlerin bilgisini geliştirerek bağlılığa katkı sağlamasıdır. • Kaynaklar:İş kaynakları, öğretmenlerin görevlerini başarma ve içsel ödülleri yarar sağladıkları kurumsal araçlardır