1.11k likes | 1.38k Views
دپارتمان مديريت و کسب وکار. مدیریت عملیات و کیفیت. Diploma in BA Program. مهندس مهدی رفتاری دپارتمان مديريت وکسب وکار تهران (دوره هفتم )، آبان ماه 1391. اين مطالب براساس تحقيقات ومطالعات نويسنده طرح ريزي شده است. هرگونه استفاده ازاين مطالب منوط به کسب اجازه مستقيم مي باشد.
E N D
دپارتمان مديريت و کسب وکار مدیریت عملیات و کیفیت Diploma in BA Program مهندس مهدی رفتاری دپارتمان مديريت وکسب وکار تهران(دوره هفتم )، آبان ماه 1391 اين مطالب براساس تحقيقات ومطالعات نويسنده طرح ريزي شده است. هرگونه استفاده ازاين مطالب منوط به کسب اجازه مستقيم مي باشد.
Thinking Differently (BA Program)
سازمان به مانند سيستم باز وروديها خروجيها فرآيند فعاليت توليد و بازاريابي ساز و كارهاي برنامهريزي سازماندهي و كنترل تحقيق و توسعه ... انسانها مواد اطلاعات سرمايه ... كالا خدمات نظريه ضايعات ... محيط بازخورد اطلاعات و نتايج
فرآيند مجموعه فعاليتهاي وابسته به هم، كه وروديها را به خروجيها تبديل مينمايند. فرآيند تأمينكننده مشتري ورودي خروجي الزامات و بازخورد الزامات و بازخورد
الگوي فرآيند • روش اجرايي (procedure) • (ميتواند مدون باشد يا نباشد) فرآيند ورودي (شامل منابع ميباشد) خروجي محصول حيطه پايش و اندازهگيري
تعريف فرآيند • يك فرآيند دربرگيرنده چگونگي انجام كار و جريان يافتن فعاليتها در يك سازمان يا واحد خاص ميباشد. • يك فرآيند ممكن است: • تعداد زيادي از وروديها را به يك خروجي واحد تبديل كند؛ مانند مونتاژ يك اتومبيل • يك ورودي واحد را به چندين خروجي متفاوت تبديل كند؛ مانند تبديل نفت خام به تعدادي از فرآوردههاي مختلف
تعريف فرآيند بر مبناي ISO 9000:2005 مجموعهاي از فعاليتهاي مرتبط و تأثيرگذار كه وروديها را به خروجيها تبديل ميكند. يادآوري 1-وروديهاي يك فرآيند عموماً خروجيهاي فرآيندهاي ديگر هستند. يادآوري 2-فرآيندهاي داخل يك سازمان عموماً جهت ايجاد ارزش افزوده و تحت شرايط كنترل شده طرحريزي و اجرا ميشوند. يادآوري 3-فرآيندي كه به دلايل اقتصادي يا سهولت، انطباق محصول آن قابل تصديق نباشد، غالباً به عنوان فرآيند ويژه ناميده ميشود.
فرآيندهاي كسب و كار • هر فرآيند كسب و كار، عبارت از مجموعهاي از مراحل است كه براي توليد يك محصول يا خدمت طراحي شدهاند. • برخي از فرآيندها ممكن است تماماً در يك وظيفه سازماني خلاصه شوند؛ مانند فرآيند برنامهنويسي • انجام اكثر فرآيندها (مانند دريافت سفارش و توليد محصول) در گرو ارتباط متقابل واحدهاي مختلف سازماني است.
جنبههاي فرآيند • دادهها (Inputs) • ستاندهها (Outputs) • ارزش افزوده (Added Value) فرآيند بايد ارزش دادهها را براي يكي از طرفهاي ذينفع افزايش دهد. • طرفهاي ذينفع (Stakeholders) افراد يا سازمانهايي هستند كه نسبت به موفقيت كار ذينفع ميباشند. طرفهاي ذينفع را معمولاً مشتريان، تأمينكنندگان، سهامداران و كاركنان تشكيل ميدهند.
مالك فرآيند • مالك فرآيند نقش اصلي را در مديريت موفق فرآيند بر عهده دارد. • مسئوليت نسبت به دستيابي فرآيند به هدف آن، مديريت كلي فرآيند و بهبود آن • مسئوليت گزارشدهي عملكرد فرآيند • تأمين آموزشها، ابزار و فنون لازم براي افراد درگير در فرآيند • الگوبرداري عملكرد فرآيند نسبت به فرآيندهاي مشابه • برنامهريزي براي بازنگري و مميزيهاي فرآيند
زير فرآيندهاي يك سيستم باز وروديها فرآيند خروجيها محيط
تقسيمبندي فرآيندها Top Management Processes Customer/ Interested Parties Customer/ Interested Parties Realization Processes Support Process
رويكرد فرآيندگرا به عنوان اصلي از مديريت كيفيت ISO 9000:2005 سازمانها براي انجام فعاليتهاي خود به صورت مؤثر ميبايست مجموعهاي از فرآيندهاي مرتبط و تأثيرگذار بر يكديگر را شناسايي و مديريت نمايند. شناسايي و مديريت سيستماتيك فرآيندهاي به كار گرفته شده در سازمان و به طور خاص، در نظر گرفتن تعامل بين آنها به عنوان رويكردي فرآيندگرا شناخته ميشود.
رويكرد فرآيندگرا بر مبناي ISO 9001:2008 به كارگيري سيستمي از فرآيندهاي درون سازمان، همراه با شناسايي و تعيين ارتباط متقابل اين فرآيندها و همچنين مديريت آنها ميتواند به عنوان ديدگاه فرآيندگرا ناميده شود. اين ديدگاه تأكيد بر موارد زير دارد: الف- درك و برآوردهسازي الزامات، ب-نياز به درنظرگيري فرآيندها بر حسب ارزش افزوده، ج- حصول نتايج عملكرد و اثربخشي فرآيند، د- بهبود مستمر فرآيندها بر پايه اندازهگيريهاي موضوعي.
مشتري الزامات مشتري رضايت مسئوليت مديريت مديريت منابع اندازهگيري، تجزيه و تحليل و بهبود تحقق محصول محصول ورودي خروجي بهبود مستمر سيستم مديريت كيفيت جريان اطلاعات فعاليتهاي با ارزش افزوده
تعريف مديريت فرآيند مديريت فرآيند رويكردي سيستماتيك براي مديريت و كنترل فرآيندهاي يك سازمان، با تمركز بر برآورده ساختن نيازهاي مشتريان و افزايش كارآيي فعاليتها ميباشد. (Dusenbury & Collins, 2001)
مديريت فرآيند بر مبناي ISO 9001:2008 4-1- الزامات عمومي سازمان بايد: الف)فرآيندهاي مورد نياز سيستم مديريت كيفيت و كاربرد آنها را در تمام سازمان شناسايي نمايد. ب) توالي و تأثيرات متقابل اين فرآيندها را معين نمايد. ج) معيارها و روشهايي را معين نمايد تا بدين وسيله از اثربخشي اجراء و كنترل اين فرآيندها اطمينان حاصل نمايد.
مديريت فرآيند بر مبناي ISO 9001:2008 د) از در دسترس بودن منابع و اطلاعات مورد نياز براي پشتيباني اجراء و پايش اين فرآيند، اطمينان حاصل نمايد. ه) اين فرآيندها را مورد پايش، اندازهگيري و تجزيه و تحليل قرار دهد. و) اقدامات لازم براي دستيابي به نتايج طرحريزي شده و نيز بهبود مستمر اين فرآيندها را به عمل آورد.
مديريت فرآيند • در نظر گرفتن فعاليتهاي سازمان به عنوان مجموعهاي از فرآيندهاي اصلي و زيرفرآيندهاي مهم مرتبط • تعريف نمودن فعاليتها به صورت فرآيند • به تصوير كشيدن نحوة عملكرد فرآيند به منظور افزايش درك چگونگي انجام فرآيند • رديابي و تجزيه و تحليل عملكرد يك فرآيند با در نظرگيري شاخصها و دادهها • طراحي مجدد يك فرآيند به منظور بهبود عملكرد • استفاده از روشهاي متفاوت براي مستندسازي، استاندارد كردن، و بهبود فرآيندها
چرخه PDCA مبتني بر الزمات عمومي استاندارد ISO 9001:2008 ACT PLAN استقرار و بهبود در فرآيندها شناسايي توالي، تقابل فرآيندها و شاخصها و روشهاي آنها پايش و اندازهگيري و تحليل اجراي برنامهها CHECK DO
P D A C P D A C P D A C P D A C P D A C P D A C P D A C E X T E R N A L C U S T O M E R E X T E R N A L C U S T O M E R Input A Output E Process E Process A Process C Output D Input B Process B Process D Internal Customer Internal Customer Process F Feed Back شبكه فرآيندها در سازمان
رويه كلي بهبود فرآيندها مستندسازي فرآيند اندازهگيري عملكرد تجزيه و تحليل فرآيند برنامهريزي بهبود بهبود
فرآيند يك واحد سازماني سه واحد سازماني دو واحد سازماني يك فرآيند دو سازمان نگرش انجام فعاليت در هر واحد سازمان
Asdjflasdjlfkas df Asdfasdfasdfk Asldfkalsdf baosasdfd Asdjf Asdfasdfasdfk Asldfsdf bao Asdjf Asdfasdfasdfk Asldfsdf bao Asdjf Asdfasdfasdfk Asldfsdf bao Asdjf Asdfasdfasdfk Asldfsdf bao واحد سازماني سه واحد سازماني دو واحد سازماني يك مستندسازي فعاليت يك واحد سازمان
فرآيند يك فرآيند دو سازمان نگرش انجام فرآيند در واحدهاي سازمان
ديدگاه فرآيندي در مقابل ديدگاه وظيفه اي ديدگاهوظيفه اي ديدگاهفرايندي فرآيند يك واحد سازماني سه واحد سازماني دو واحد سازماني يك فرآيند دو سازمان سازمان
s df Asdfasdfk Asll s df Asdfasdfk Asll Asdjflasdjlfkas df Asdfasdfasdfk Asldfkalsdf baosasdfd Asdjflasdjlfkas df Asdfasdfasdfk Asldfkalsdf baosasdfd s df Asdfasdfk Asll s df Asdfasdfk Asll Asdjflasdjlfkas df Asdfasdfasdfk Asldfkalsdf baosasdfd s df Asdfasdfk Asll s df Asdfasdfk Asll فرآيند يك فرآيند دو مستندسازي فرآيند
مستندسازي فرآيند مستندسازي فرآيند در دو مقطع زماني مختلف ميتواند انجام شود: • جداگانه در اتصال با پروژههاي مربوط به يك فرآيند خاص • به صورت يكپارچه در زمان شروع حركت به سمت بهبود
ديدگاه فرآيندي در مقابل ديدگاه وظيفه اي ديدگاهوظيفه اي ديدگاهفرايندي فرآيند يك واحد سازماني سه واحد سازماني دو واحد سازماني يك فرآيند دو سازمان سازمان
Asdjflasdjlfkas df Asdfasdfasdfk Asldfkalsdf baosasdfd Asdjf Asdfasdfasdfk Asldfsdf bao Asdjf Asdfasdfasdfk Asldfsdf bao P1 P2 P3 P4 P5 Asdjf Asdfasdfasdfk Asldfsdf bao Asdjf Asdfasdfasdfk Asldfsdf bao واحد سازماني سه واحد سازماني دو واحد سازماني يك رويكرد وظيفه اي
s df Asdfasdfk Asll s df Asdfasdfk Asll Asdjflasdjlfkas df Asdfasdfasdfk Asldfkalsdf baosasdfd Asdjflasdjlfkas df Asdfasdfasdfk Asldfkalsdf baosasdfd s df Asdfasdfk Asll s df Asdfasdfk Asll Asdjflasdjlfkas df Asdfasdfasdfk Asldfkalsdf baosasdfd s df Asdfasdfk Asll s df Asdfasdfk Asll فرآيند يك فرآيند دو رويكرد فرآيندي
تبدیل رویکرد وظیفه ای به فرآیندی 1 2 3 4 Process 1 Process 2 Process 4 Process 3 1 اهداف فرآيندی 2 3 4 اهداف عملکردی بر اساس واحدها
تقسيمبندي فرآيندهابر مبناي مدل IATF MOP Customer Customer COP SOP
فرآيندهاي اصلي/مشتري مدار/ از مشتري تا مشتري (COP) فرآيندهايي كه با الزامات،مشخصات،انتظارات يا قرارداد (ورودي)شروع شده و با ايجاد ارزش افزوده و برآورده كردن الزامات ويا انتطارات(خروجي) پايان مي يابد.
برنامه ريزي توليد مونتاژ تحويل فرآيندهاي اصلي/مشتري مدار/ از مشتري تا مشتري (COP) مشابه يك قايق،تعدادي پاروزن ، قايق را به جلو حركت مي دهند. در يك فرايند COP ،دپارتمان ها ،فرايند را به جلو حركت مي دهند. مشتري مشتري
فرايندهايي داراي ورودي و خروجي و فعاليتها، كه براي انطباق با الزامات يا مشخصات و يا نيازمنديهاي سازماني براي پشتيباني COP ها طرحريزي شده اند. (O) خروجي (O) سازمان فعاليت 3 فعاليت 2 فعاليت 1 SOP (I) فعاليت 4 فعاليت 3 فعاليت 2 فعاليت 1 COP (O) فعاليت 3 فعاليت 2 فعاليت 1 SOP (I) ورودي (I) فرآيندهايپشتيباني SOP
برنامه ريزي توليد مونتاژ تحويل مشتري مشتري فرآيندهايپشتيباني SOP كليه ورودي هاي COP ها، خروجي فرايندهاي ديگر هستند. اينفرايندها، فرايندهاي پشتيباني نام دارند . نگهداري تعميرات خريد مديريت ابزار ماشين آلات قطعات فيكسچرها كاركنان باصلاحيت فرايندهاي پشتيباني آموزش
بازخورد بررسيواقدام دريافت شكايت طراحيفرايند طراحي محصول امكانسنجي فرآيندهايمديريتي MOP مانند يك مربي ، عملكرد كلي قايق را پايش كرده وخط مشي ها و برنامه ها را براي رسيدن به هدف ،بنا مي كند. فرآيندهاي مرتبط كه توسط مديريت ارشد ،جهت مديريت بر فرايندهاي اصلي و پشتيباني ، فرآيندهاي مديريتي ناميده مي شوند. فرآيندهاي مديريتي خريد كنترلسوابق آموزش
مستندسازي فرآيندها به صورت جداگانه • در اين روش تا زمانيكه يك پروژه يا فعاليت ديگري براي بهبود يك فرآيند آغاز نشود، فعاليت مستندسازي فرآيند انجام نميپذيرد. • پس از تعريف پروژه، مستندسازي فرآيند اولين فعاليت انجام شده خواهد بود.
مزاياي مستندسازي فرآيندها به صورت يكپارچه • ايجاد فضاي مثبت و انگيزه در كاركنان براي حركت به سمت بهبود • بوجود آمدن بينش مناسب نسبت به سازمان براي مدير، به منظور اولويتبندي پروژههاي بهبود • امكان تعيين نكات بسيار جزئي در فرآيند كه منجر به بهبود ميشوند.
شناسايي فرآيندها • پيش از مستندسازي، بايد ابتدا كلية فرآيندهاي كاري سازمان شناسايي شوند. • دو روش براي شناسايي فرآيندها وجود دارد كه مكمل يكديگر هستند: • تهيه ليست فرآيندهايي كه به نظر ميرسد سازمان آنها را پوشش ميدهد. براي اين كار از شرح فرآيندهاي موجود در ISO 9000 يا موارد مشابه ميتوان استفاده كرد. • روش ديگر با تعيين چهار مورد به ترتيب، انجام ميشود.
روش دوم شناسايي فرآيندهاي كاري استراتژي سازمان طرفهاي ذينفع انتظارات طرفهاي ذينفع فرآيندهاي كاري برآورده كننده انتظارات
مستندسازي فرآيند براي مستندسازي يك فرآيند ميتوان از روش دو مرحلهاي زير استفاده كرد: • تعريف و تشريح كيفي فرآيند، با استفاده از ترسيم نقشه ارتباطات (Relationship Map) • ترسيم يك نمودار جريان (Flow Chart)
نقشه ارتباطات هدف از ترسيم نقشه ارتباطات، پاسخ دادن به سؤالات زير است: • مشتريان فرآيند چه كساني هستند و خروجي فرآيند چيست؟ • تأمينكنندگان فرآيند چه كساني هستند و ورودي فرآيند چيست؟ • الزامات وروديها و خروجيهاي فرآيند چيست؟ • جريان داخلي فعاليتهاي فرآيند به چه صورت است؟
نقشه ارتباطات • ابتدا واحدها، بخشها، و يا افراد مختلفي كه انتظار ميرود در فرآيند نقش داشته و يا بر آن تأثيرگذار باشند، مشخص ميشوند. • سپس رابطة بين هر يك از موارد مشخص شده در مرحلة قبل تعيين ميشود و آنهايي كه رابطهاي با سايرين ندارند از نقشه حذف ميشوند. • براي نشان دادن انواع روابط، از بردارهاي مختلفي استفاده ميشود.
سازمان فروش برنامهريزي مشتريان توليد خريد تأمينكنندگان جريان كالاها اطلاعات مذاكرات سفارش نقشه ارتباطات فرآيند ”دريافت سفارش و تحويل كالا“
مثالي از ترسيم نقشه ارتباطات • يك شركت بزرگ، شامل يك سايت توليدي پوشش دهندة كل اروپا و فروشندگان متعددي در چندين كشور ميباشد. • هر يك از اين فروشندگان مقدار زيادي موجودي كالاي نهايي را ذخيره كردهاند. • به منظور بهبود فرآيند تأمين، پروژهاي تعريف شده است كه گام اول آن ترسيم نقشه ارتباطات ميباشد.