200 likes | 425 Views
Diabetes ketoacidosis í börnum. Björg Jónsdóttir. Sykursýki 1. ¾ er greint hjá börnum Gjarnan greint í kjölfar DKA 15-67% Tíðni er breytileg Staðsetningu Aldur og kyn Kynstofn Erfðir Umhverfi En að aukast. DKA. Fyrsta merki sykursýki 1 Yngri en 6 ára Socioeconimic status lár
E N D
Diabetes ketoacidosis í börnum Björg Jónsdóttir
Sykursýki 1 • ¾ er greint hjá börnum • Gjarnan greint í kjölfar DKA • 15-67% • Tíðni er breytileg • Staðsetningu • Aldur og kyn • Kynstofn • Erfðir • Umhverfi • En að aukast....
DKA • Fyrsta merki sykursýki 1 • Yngri en 6 ára • Socioeconimic status lár • Hjá börnum með þekkta sykursýki 1 • Tíðni: 8 skipti per 100 mannsár • Áhættuþættir: • Hátt A1C • Kvk • Yfir 13 ára + geðrænir sjúkdómar
DKA - skilgreining • Hyperglycemia – blóðsykur yfir 11mmol/L OG • Metabolísk acidósa – venu pH undir 7,3 og/eða bicarbonat í plasma undir 15mmol/L • Hyperketosis • Hyperosmolality
Mikil þvaglát Þorsti Þreyta Þyngdartap Þvaglát á nóttunni Missa þvag Hypovolemia Matarlyst Kviðverkir Uppköst Hyperventilation Kussmal öndun Aceton lykt úr vitum Slappleiki Syfja Coma Einkenni
Vökva og elektrólýta jafnvægi • Meðaltap • Vatn - 100-125mL/kg • Natríum – 5-13 meq/kg • Kalíum – 6 -7 meq/kg • Erfitt að meta klínískt • Miðað við 5-10% vökvatap
Sýru-basa jafnvægi • Ketonar myndast –Acetoacetic sýra • Beta – hydroxybuteric sýra • acetone • Alvarleiki acidósu byggist á: • Hraða ketóacid myndunar • Hversu lengi hún stendur yfir • Hversu hraður útskilnaður er í þvagi • Anjónabil • Meta alvarleika
Natríum í DKA • Þynningaráhrif • Aukið osmolality • Osmotísk diuresa á móti • Vökvatap án natríum • Pseudohypernatremia • hyperlipidemia
Kalíum í DKA • Aukinn útskilnaður á Kalíum: • Osmotic diuresa • Ketónsýru útskilnaður • Aukið kalíum í utanfrumuvökva • Insúlínskortur • hyperglycemia • Meðferð
Fosfat í DKA • Hypophosphatemia: • Minnkuð inntaka • Osmotic diuresis • Aukið fosfat í utanfrumuvökva • Insúlínskortur • Metabolic acidosa • Núllast út
Mat á alvarleika • Sýru-basa jafnvægi • Taugastatus • Anjónabil • Vökvastatus • Hversu lengi einkenni hafa varað
Vökvagjöf • Erfitt að meta vökvatap klínískt • Miðlungs til alvarleg • 7-10% vökvatap • Gefa 10mL/kg ísotón lausn í bólus • Aukum volume • Aukum GFR • Forðumst heilabjúg
Insúlín • Gefið í dreypi • 0,1 ein/kg/klt • Minnka þegar ketoacidosa hættir • Ekki miða við sykurinn • Bæta við 5% glucosa þegar sykur lækkar • 13,9-16,7 • Hindrar hypoglycemiu
Natríumgildi • Mæla reglulega fyrstu 12 klt • Hækkar með lækkandi glucosa gildi
Kalíumgildi • Mishátt í upphafi • Mun lækka þegar meðferð hefst • Fylgjast vel með • Hefja kalíumgjöf • Strax • Með insúlíni • Eftir mælingu
Fosfat • Mishátt í upphafi • Mun lækka þegar meðferð hefst • Fylgjast vel með • Gefa fosfat ef • Undir 0,32mmol/L
Fylgikvillar • Heilabjúgur • Yngstu börnin • Nýgreind • Mikil acidosa • Mikill þurrkur • Venous thrombosur • Aspiration • Hjarta arrhythmiur • Hækkun á brisensímum