KUJAWY? – DLACZEGO JESTEŚMY DUMNI, ŻE TU MIESZKAMY

1. KUJAWY? – DLACZEGO JESTEŚMY DUMNI, ŻE TU MIESZKAMY

2. Strój kujawski Najstarszy opis kujawskiego stroju pochodził z roku 1827 i został zamieszczony w książce Feliksa Jaskólskiego „Pasterze na Bachorzy. Sielanki kujawskie”. W drugiej połowie XIX wieku Oskar Kolberg w swoim dziele „Lud” pisał, że Kujawiacy maja odrębny swój śpiew i taniec, jak mają wyłączny ubiór i gwarę, a Kujawiak nosi się bogaciej, przykrywa suciej a fałdzisto KUJAWY TO PIĘKNY REGION O BOGATEJ HISTORII.

3. OTO KOBIECY STRÓJ KUJAWSKI.

4. A TAK UBIERAŁ SIĘ MĘŻCZYZNA.

5. KUJAWIAK Kujawiak to polski taniec ludowy, pochodzący z Kujaw. Wywodzi się z kujawskich obrzędów weselnych. Charakterystyka Jest tańcem spokojnym w metrum 3/4. Polega na chodzie w rytmie ćwierćnut na lekko ugiętych nogach. Nastrojowa, liryczna melodia nadaje mu zalotny charakter. Kroki taneczne oparte są głównie na łagodnym chodzie i obrotach, jedynie muzyczne akcenty na koniec frazypodkreślane są przez mocniejsze przytupywania. Podstawowe kroki w kujawiaku to: równy, z dołu, z góry, trójkrok chodzony (w jednym takcie wykonuje się trzy kroki taneczne). Figury Kujawiaka to: śpiący, od się-do się (odsibka), kolebany i 4 kierunki wirowania.

6. PARY TAŃCZĄCE KUJAWIAKA

7. TEKST STAREJ ORYGINALNEJ PIEŚNI - KUJAWIAKA • Toczy sie po poluNajmilsza mi piosnkaWlasnie na KujawachGdzie jest moja wioskaMalwy slonecznikiTecza malowaneTo Kujawy mojeKujawy kochaneNa polskich KujawachWszyscy my mieszkamyI kujawskie piosnkiDla was tu spiewamyZespol Gniewkowianie My sie nazywamyI przed Wami dzisiajPieknie sie kłaniamy Najpiekniejsze nieboNajzielensze trawyWlasnie tutaj rosnaGdzie nasze KujawyZboze ma kolorySlonca miodu zlotaDo pracy i tancaTutaj jest ochotaPo malwach po makachPo dziejach, po nutachRzewny KujawiaczekW safianowych butach

8. DANIA KUCHNI KUJAWSKIEJ • Zupy: • Biały barszcz • Czernina • Krupnik kujawski • Muska • Rosół cielęcy • Szablok z zacierkami • Zacierka kraszona • Zacierka na mleku • Zupa śliwkowa • Zupa z rabarbaru • Żurek kujawski • Dania główne: • Gołąbki w sosie żurkowym • Klapacze • Kluski ziemniaczane • Pirzok • Ryba po toruńsku • Śledzie po kujawsku • Szczupak w soli • Gęś po kołudzku • Gęsi smalec Desery: • Konfitura różana • Kujawska legumina makowa • Piernik toruński • Powidła śliwkowe • Rogaliki barcińskie Ajntopfy: • Kapusta z grochem

9. KUJAWSKIE SPECJAŁY TORUŃSKIE PIERNICZKI BARCIŃSKIE ROGALE

10. GWARA BYDGOSKA (UŻYWANA DO DZIŚ NA SZWEDEROWIE) Ludność zamieszkująca miasto Bydgoszcz przed XVIII wiekiem mówiła głównie gwarą kujawską. Od 1772, to jest od I rozbioru Polski, w wyniku którego Bydgoszcz znalazła się w granicach Prus, nastąpił duży napływ ludności niemieckiej do miasta. Tuż przed 1920, to jest przed wkroczeniem do Bydgoszczy polskiej armii, ludność ta stanowiła większość mieszkańców miasta (ponad 80% populacji Bydgoszczy). Zarówno ten fakt, jak i postępująca germanizacja, wywarły duży wpływ na język mieszkańców pochodzenia polskiego. W związku z tym do mowy mieszkańców Bydgoszczy zostało wprowadzonych wiele germanizmów, poddanych spolszczeniu. Miejska gwara bydgoska, bardzo podobna do gwary poznańskiej, z zapożyczeniami słów z języka niemieckiego występowała na terenie Bydgoszczy i w jej okolicach.

11. W 1939 nastąpiło włączenie miasta do nazistowskich Niemiec oraz eksterminacja jego mieszkańców (szczególnie inteligencji). Po zakończeniu II wojny światowej gwarę bydgoską zaczął zastępować język literacki. Poprzez napływ ludności do miasta w czasach Polski Ludowej z ziemi chełmińskiej, Kociewia i okolic gwara bydgoska zaczęła zanikać. Obecnie najwięcej mieszkańców posługujących się nią można spotkać wśród starszej części społeczeństwa na Okolu, Szwederowie i Jachcicach. Najlepiej udokumentowanym świadectwem gwary bydgoskiej jest powieść Jerzego Sulimy-Kamińskiego Most Królowej Jadwigi. We wrześniu 2012 ruszyła internetowa inicjatywa "Ratowanie Gwary Bydgoskiej", w której wzięło udział ponad 1200 osób. Owocem ich prac jest opublikowany w internecie na początku stycznia 2013 Słowniczek Gwary Bydgoskiej

12. SŁOWNICZEK GWARY KUJAWSKIEJ Jedne z najczęściej stosowanych określeń to: • "badeje", "badejki" – kąpielówki • "bamber" – chłop • "bamberka" – chłopka • "bombka" – porcja wódki • "brawędzić" – marudzić, ględzić • "bryle" – okulary • "chichrać się" – śmiać się • "churchlać" – kaszleć • "dekel" – pokrywka • "dycht" – całkiem, zupełnie • "ganek" – ścieżka, przejście • "gzub" – dziecko

13. ja" (z języka niemieckiego) lub "jo" (z gwar kociewskich) – tak • "klamoty" – zbędne rzeczy, w tym ubrania lub meble, bałagan, nieporządek; przedmioty ciężkie • "korekt" – w porządku • "krzyżak" – rdzenny mieszkaniec Pomorza; torunianin; Niemiec • "kuch" – placek, ciasto • "luj" – chuligan, menel • "mudzić" – marudzić • "nudle" – makaron • "rojber" – urwis, chuligan, niegrzeczne dziecko • "rychtyk", "rychtych", "rychtyg" (richtig) – dobrze, poprawnie • "sklep" – piwnica • "skład" – sklep • "statki" – naczynia • "sznytka" – kromka chleba • "zebuć się" – zdjąć ubranie

14. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ