110 likes | 268 Views
Entzun gorputzaren musika!. Ahoa, ipurdia eta eskua. 1.a Zer soinu ateratzen dira ahotik, eta zergatik sortzen dira? Doministikua: Substantsia arrotza detektatzean aktibatzen da . Doministikua arnas aparatuaren defentsa mekanismoa da. Sudur mukosa narritatu egiten da.
E N D
Ahoa, ipurdia eta eskua. • 1.a Zer soinu ateratzen dira ahotik, eta zergatik sortzen dira? • Doministikua: Substantsia arrotza detektatzean aktibatzen da . Doministikua arnas aparatuaren defentsa mekanismoa da. Sudur mukosa narritatu egiten da .
Ahoa, ipurdia eta eskua. • Korrokada:digestio hodiaren presioakontzatzeko . Edari gaseosoa sabelean pilatzean ateratzen da . • Zurrunga: lo gaudenean egitura hodiek lasaitzen dira eta elkar ukitzen dira eta , orduan ,soinua sortzen da . Indartzuena 100 dezibelioetara iritxi da .
Ahoa, ipurdia eta eskua. Zotina: Arnas sistemareen asaldura bat baino ez da. Zotina dugunean diafragma, narituta dagoenez, behin eta berriz eta bat-batean uzkurtzen da. Arinegi edo gehiegi janez gero, urdailaren bolumena handitu egin daiteke, eta diafragma ukitu, narritarazi arte. Orduan hasten gara zotinka. Diafragmaren uzkurtze-mugimenduak arnasgora zakarra eragiten du, eta horrek ahots-kordad uzkurrarazten ditu. Sartu den aireari bidea ixten zaionean zotinaren hots berezia sortzen da. Zotina iragankorra eta arina izatne da.
Ahoa, ipurdia eta eskua. Eztula: Eztula ere arnas sistemarekin zerikusia duen asaldura bat da. Defentsa-mekaniso bat da, berez abian jartzen dena, substantzia kaltegarrien, adibidez kea, eraginaatik bronkioak, laringea edo trakea sumintzen direnean. Eztula arnasgorarekin hasten da. Ondoren, epiglotisa itxi egiten da, ahots-kordadak tenkatzen dira, eta airea biriketan gordeta geratzen da; sabel- muskuluak uzkurtzen dira, presioa egiten dute diafragman, biriketako presioa ere areagotuz. Azkenean ahots kordak eta epiglotisa brast ireki eta biriketako airea kanpora bidaltzen dute. Aire hori, substantzia sumingarriekin batera, 160 km/h-an atera daiteke
Ahoa, ipurdia eta eskua. • 1.b Zer soinu ateratzen da ipurditik, eta zergatik sortzen da? Puzkerrak: digestio-prozesuaren ondorio dira. Heste-lodian edo kolon-ean sortzen dira puskerrak. Ehun milioi baino bakterio gehiago bizi dira , eta bakterioak gasa sortzen dute.Gas horiek kanporatu egin behar dira , kanporatzeko bide zuzenena uzkia da . Kalkulatzen da pertsona bakoitzak 12-25etik pusker botatzen dituztela egunero. Janari eta likido batzuek gasa dute, eta gas hori sabelean pilatzen da eta sabeleko mina izaten dugu gasren ondorioz, gero gas hori uzkitik ateratzen da.
Ahoa, ipurdia eta eskua. • 1.c Zer soinu ateratzen da eskutik, eta zergatik sortzen da? Zarata horren arrazoiak dira likido sinobialean sortzen diren aire burbuilak. Belauna,ukondoa eta eskuak tolesterakoan aire burbuila horiek apurtzen dira eta zarata sortzen da. Zarata hori ia ez da entzuten.
Gorputzaren beste zein soinu ezagutzen duzue? • Kontatu zein diren eta zein zerk sortzen dituen. Txaloak: Eskuak talka egitean sortzen dira. Txistua: Ezpainekin zulo txiki bat eginez ahotik airea botatzean ateratzen den soinua da. Zaplastekoa: Eskua masailarekin talka egitean sortzen da. Musua: Bi ezpainak ukitzean bentosa eginez sortzen den soinua da. Kriskitinak: Atzamarrak elkarrekin jotzerakoan sortzen den zarata da.
Gorputzaren beste zein soinu ezagutzen duzue? Irrintzia: Zintzur-sagarra bibratzean sortzen den soinu altua da.
Eztabaida: gorputzaren soinu eta hotsak ezkutatu behar dira? • Eztabaidatu taldean, eta eman ateratako argudio eta ondorioen berri. Gazteak garenean zarata horiek (puzkerrak, korrokadak) barreak sortarazten ditu baina helduei ez zaie gehiegi gustatzen. Zurrungek bikoteak apurtu dituzte.