1 / 22

DÜZENLİ İFADELER

DÜZENLİ İFADELER. Regular Expressions. Edip Serdar GÜNER. Chomsky Hiyerarşisi. Özyinelemeli Sayılabilir Diller (Recursively Enumerable). Karmaşıklık. Bağlama Duyarlı Diller (Context – Sensitive). Bağlam Bağımsız Diller (Context – Free). Düzenli Diller (Regular). 0. 1. 2. 3.

gale
Download Presentation

DÜZENLİ İFADELER

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. DÜZENLİİFADELER Regular Expressions Edip Serdar GÜNER

  2. Chomsky Hiyerarşisi Özyinelemeli Sayılabilir Diller (Recursively Enumerable) Karmaşıklık Bağlama Duyarlı Diller (Context – Sensitive) Bağlam Bağımsız Diller (Context – Free) Düzenli Diller (Regular) 0 1 2 3

  3. Tip – 3 Diller Düzenli İfadeler Düzenli Diller Sonlu Durum Otomatları Düzenli Gramerler

  4. Sonlu Durum Otomatları (FSAs) ! m e e q0 q1 q2 q3 q4 DFSA e ! m e e q0 q1 q2 q3 q4 e NFSA ! m e e q0 q1 q2 q3 q4 ε

  5. Düzenli İfadeler • Formel Tanım:Karakter katarı kümelerinin cebirsel olarak tanımlanmasını sağlayan bir gösterim yöntemidir (Stephen C. Kleene, 1956). • Karakter dizileri içinde, belirlenen örüntüleri (pattern) taramaya yarar. • Kullanım alanları: • Arama motorları • Bilgi edinim (Information retrieval) • Kelime işleme (Word processing) • Veri doğrulama (Data validation) • ...

  6. Basit Düzenli İfadeler • En basit düzenli ifadeler karakterlerin sıralı biçimde dizilmesiyle oluşur. • Düzenli ifadeler büyük – küçük harf duyarlıdır. • /abc/ • /okula/  ‘Ali okula gelmedi.’ • /okul/  ‘Ali okula gelmedi.’ • /a/  ‘Ali okula gelmedi.’ • /okula gelmedi/  ‘Ali okula gelmedi.’ c a b q0 q1 q2 q3

  7. Karakter Seçimi ve Aralıklar • Kare parantezler arasına yazılan karakterler, ‘veya’ (disjunction) işlemine tabi olurlar. • /a[bc]/ • ‘-’ işareti ile kare parantez içinde bir aralık belirtilebilir. • /[Bb]ahçe/  Bahçe veya bahçe • /[abc]/  a veya b veya c • /[1234567890]/  Herhangi bir rakam • /[A-Z]/  Herhangi bir büyük harf (İngiliz alfabesindeki 26 harften biri) • /[a-z]/  Herhangi bir küçük harf (İngiliz alfabesindeki 26 harften biri) • /[0-9]/  Herhangi bir rakam b a q0 q1 q2 c

  8. Ekleme (Concatenation) ε q0 qf q0 qf FSA1 FSA2

  9. * ve + (Kleene star / plus) • ‘*’ karakteri kendinden önce gelen karakterin veya düzenli ifadenin 0 veya daha fazla kez ardışık olarak tekrarlanabileceğini belirtir. • /ab*c/  ac, abc, abbc, abbbc, … • /[0-9][0-9]*/  bir veya daha fazla sayıda ardışık rakam • ‘+’ karakteri kendinden önce gelen karakterin veya düzenli ifadenin 1 veya daha fazla kez ardışık olarak tekrarlanabileceğini belirtir. • /ab+c/ • /[0-9]+/  bir veya daha fazla sayıda ardışık rakam a b q2 q0 q1 c a b b q0 q1 q2 q3 c

  10. Kleene * (Closure) ε ε ε q0 q0 qf qf FSA1 ε

  11. | (pipe) • Bu karakter örüntüler arasında ‘veya’ işlevi görür. • /abc|ab/ • /elma|portakal/  elma veya portakal • ‘()’ şeklindeki normal parantezler içine alınan ifadeler tek bir karaktermiş gibi işlenir. • /a(bc|bd)/ • /yüz(er|erler)/  yüzer veya yüzerler c a b q0 q1 q2 q3 a b c q0 q1 q2 q3 d

  12. Birleşme (Union) q0 qf ε ε FSA1 q0 qf ε ε q0 qf FSA2

  13. ? ve . • ‘?’ karakteri kendinden önce gelen karakterin veya düzenli ifadenin seçimlik olduğunu belirtir. • /ab?c/ • /evleri?/  evler veya evleri • /colou?r/  color veya colour • ‘.’ karakteri tekil herhangi bir karakterin yerine geçebilir. • /dö.me/  dökme veya dövme gibi a b q2 c q0 q1 q3 c

  14. İfade Sınırları • \b özel karakteri, kullanıldığı yere göre, aranan ifadenin önünde veya arkasında sınırlayıcı (boşluk gibi) karakterleri sınır olarak kabul eder. • /\beli\b/  önünde ve arkasında boşluk olan ‘eli’ ifadesini bulur • \B karakteri sınırlandırma olmayan durumu belirtir.

  15. ^ (caret) ve $ • ^ karakteri 3 farklı şekilde kullanılabilir. • Aralık için olumsuzlama • /[^A-Z]/  büyük harf harici karakter • /[^Ss]/  S veya s harici karakter • /[^\.]/  nokta harici karakter • Satır başına bağlama • /^Asya/  satır başında ‘Asya‘ olan durum • Normal karakter olarak kullanım • /[e^]/  e veya ^ • /a^b/  a^b örüntüsü • $ karakteri ise normal bir karakter olarak kullanılabileceği gibi satır sonuna bağlama için de kullanılabilir. • /gittiler\.$/  satır sonunda ‘gittiler’ olan durum

  16. Sayaçlar • Herhangi bir düzenli ifadenin ne kadar tekrarlanacağını belirtirler. • {n}  kendinden önceki düzenli ifade n defa ardışık olmalıdır. • {n, m}  kendinden önceki düzenli ifade en az n, en çok m defa ardışık olmalıdır. • {n,}  kendinden önceki düzenli ifade en az n defa ardışık olmalıdır.

  17. Operatör Öncelik Hiyerarşisi • En yüksekten en düşük öncelikli operatöre doğru sıralama şu şekildedir: • Parantez () • Sayaçlar * + ? {} • Seriler veya bağlayıcılar  evler ^Yarın gelecek$ • Veya  | (pipe)

  18. Özel Operatörler • \d  herhangi bir rakam ([0-9]) • \D  rakam olmayan bir karakter ([^0-9]) • \w  alfanümerik karakterler ve _ karakteri ([a-zA-Z0-9_]) • \W  alfanümerik olmayan karakterler ([^\w]) • \s  boşluk karakterleri ([ \r\t\n\f]) • \S  boşluk olmayan karakter ([^\s]) • \n  newline • \r  carriage return • \t  tab • \f  form feed • \.  nokta

  19. Örnekler • Tarih  02/04/2010 • (\d{1,2}\/\d{1,2}\/\d{4}) • E-posta adresi • (\w+@[a-zA-Z_]+?\.[a-zA-Z]{2,6}) • IP adresi • \b([0-9]{1,3})\.([0-9]{1,3})\.([0-9]{1,3})\.([0-9]{1,3})\b

  20. Yer Değiştirme (Substitution) • Bazı durumlarda arama işlemine ek olarak, bulunan örüntü örneğinin yer değiştirmesi de gerekebilir. • Bu işlem için düzenli ifadelerin temel tanımına ait olmayıp, gelişmiş bir özellik olan bellek kullanımı gereklidir. • Bu özellik kullanıldığında ifade gücü Tip – 3 dillerin üzerine çıkar. • Arama örüntüsü içinde ‘(‘ ile başlayıp, ‘)’ ile biten parçalara yer değiştirme işleminde, \1 gibi numaralı bir yazmaç (register) ile referansta bulunulur.

  21. ELIZA s/.* I am(depressed|sad) .*/I AM SORRY TO HEAR YOU ARE \1/ s/.* I am(depressed|sad) .*/WHY DO YOU THINK YOU ARE \1/ s/.* all .*/IN WHAT WAY/ s/.* always .*/CAN YOU THINK OF A SPECIFIC EXAMPLE/ User: Men are all alike. ELIZA: IN WHAT WAY User: They are always bugging us about something or other. ELIZA: CAN YOU THINK OF A SPECIFIC EXAMPLE User: Well, my boyfriend made me come here. ELIZA: YOUR BOYFRIEND MADE YOU COME HERE User: He says I am depressed much of the time. ELIZA: I AM SORRY TO HEAR YOU ARE DEPRESSED

  22. Bağlantılar • Düzenli ifadeler • http://en.wikipedia.org/wiki/Regular_expression • http://www.regular-expressions.info/ • http://www.addedbytes.com/cheat-sheets/regular-expressions-cheat-sheet/ • Düzenli ifadeler ve FSA • http://osteele.com/tools/reanimator/ • http://www.cs.duke.edu/csed/jflap/ • Test araçları • http://www.dmoz.org/Computers/Programming/Languages/Regular_Expressions • Kaynak kitaplar • Speech and Language Processing (2nd Edition), Daniel Jurafsky & James H. Martin • Mastering Regular Expressions (3rd Edition), Jeffrey E. F. Friedl

More Related