490 likes | 1.62k Views
STYLE KLASYCZNE W ARCHITEKTURZE. - STYL GRECJI -STYL RENESANSOWY -STYL KLASYCYZMU . STYL GRECJI .
E N D
STYL GRECJI -Sztuka starożytnej Grecji powstała i rozwijała się po upadku kultury mykeńskiej, spowodowanym w głównym stopniu najazdem Dorów. Za czas jej trwania przyjmuje się okres od ok. 1200 p.n.e. do I w. p.n.e. -Jednak wraz z podbojem rzymskim, nie skończył się definitywnie okres sztuki greckiej. Artyści nadal tworzyli, ale przede wszystkim na potrzeby kolekcjonerów rzymskich.
-Najczęściej ich dzieła były kopiami znanych wcześniej dzieł greckich. Dzięki tej działalności znamy wygląd wielu rzeźb, których oryginały zaginęły lub zostały zniszczone. -Sztuka grecka (m.in. właśnie dzięki kopiom) wywarła przeogromny wpływ na rozwój sztuki rzymskiej. Jednak wraz ze zmianami politycznymi skończyła się jej samodzielność.
STYL GRECJI – MALARSTWO CZARNOFIGUROWE, CZERWONOFIGUROWE Naczynia stołowe: - do picia: kylix (czara) (14, 15), kantaros (11), skyfos (3) i ryton, - do czerpania: kyatos (2), - do nalewania: ojnochoe (9), - do mieszani wina i wody: krater (8, 18, 19), dejnos i stamnos (1), - do chłodzenia wina: psykter (20) (wstawiany do krateru), - do przechowywania wody: hydria (dzban) (10), - do przechowywani oliwy: lekyt (16) i askos, - do przechowywania innych płynów: amfora (6, 7, 17) i pelike (4),
Naczynia toaletowe: - do przechowywania perfum: aryballos (12) i alabastron (5), - szkatułka do biżuterii: pyksis (13), Naczynia kultowe: - do ofiar płynnych: fiala, - przy zaślubinach: lutroforos i lebesgamikos, - w kulcie zmarłych: lekyt (16).
W związku z dekoracją malarską naczyń greckich wyróżnia się;STYL CZARNOFIGUROWY . • Styl czarnofigurowy (około 560 do 530r. p.n.e.) • Zerwano całkowicie z wielokolorowymi zdobieniami na rzecz czarnych figur występujących na czerwonym tle. • Malarz malował pokostem elementy dekoracyjne i figury, pozostawiając nie pomalowane tło. • Podczas wypalania zachodziły procesy chemiczne (redukcja tlenku żelaza z gliny w pokoście), które sprawiały, że figury stawały się czarne i szkliste, a tło przybierało ceglastą barwę wypalonej gliny.
Dekoracje były niezwykle trwałe, ze względu na szklistą powierzchnię i stopienie z gliną podłoża. • Generalnie kontynuowano z poprzednich okresów pasowy układ dekoracji. • Coraz częściej jednak zdarzały się naczynia z dużą, centralnie umieszczoną sceną o tematyce z życia codziennego lub mitologii. • Głównymi ośrodkami produkcyjnymi były Ateny i Chalkis.
Świadomość artystów co do znaczenia ich twórczości wzrosła na tyle, że zaczęto powszechnie podpisywać wazy imieniem garncarza i malarza. • Najbardziej znane nazwiska to: Sofilos, Klitias, Ergotimos, Amasis, Nikostenes, Ekseskias czy Andokides. • Chociaż styl czarnofigurowy stosowany był jeszcze przez cały Vw. p.n.e., to dominował już wówczas nowy styl: czerwonofigurowy.
STYL CZARNOFIGUROWY Wiadomości w pigułce: • użycie dwóch barw: czarnej i czerwonej; • skromne dekoracje; • przejrzysta kompozycja (na czerwonym tle widnieją czarne sylwetki); • zdobienia przedstawiające bogów i herosów, sceny mityczne i biesiadne.
W związku z dekoracją malarską naczyń greckich wyróżnia się;STYL CZERWONOFIGUROWY • Styl czerwonofigurowy (530-400r. p.n.e.) • Około 530r. p.n.e. w Atenach została wynaleziona nowa technika dekoracyjna - tło malowano połyskującą czernią, natomiast postacie miały naturalny, czerwony kolor gliny. • Nowy styl czerwonofigurowy umożliwił wykonywanie bardziej realistycznych szczegółów (dokładniejsze odtworzenie muskulatury, cieniowanie itp.), toteż szybko się upowszechnił. • Łatwiej bowiem było nanosić drobne szczegóły pokostem, niż pozostawiać drobne miejsca nie zamalowane.
Oprócz scen "przyzwoitych" zdarzały się też skandalizujące (pijacy, ludzie z marginesu społecznego). • Ze znanych mistrzów malarstwa czerwonofigurowego największą sławą cieszyli się, rywalizujący ze sobą Eutymides i Eufronios. • Wśród motywów królowała tematyka mitologiczna i sceny z życia codziennego.
STYL CZERWONOFIGUROWY Wiadomości w pigułce: • użycie dwóch barw: czarnej i czerwonej; • przejrzysta kompozycja (na czarnym tle widnieją czerwone sylwetki); • zdobienia sceny mityczne i sytuacje z życia codziennego, • dokładność, precyzja odwzorowywanych postaci
TRZY PORZĄDKI ARCHITEKTURY GRECKIEJ: • Porządek dorycki • Porządek joński • Porządek koryncki
PORZĄDEK DORYCKI • Porządek dorycki (styl) Charakteryzuje się on; *ciężkimi proporcjami,*surowością * monumentalizmem. Walory artystyczne ustępowały w nim miejsca funkcjonalizmowi.
PORZĄDEK JOŃSKI Porządek Joński ( Styl) Charakteryzuje się: *smukłością*lekkością*bogate zdobienia*proporcjonalnością
PORZĄDEK KORZNCKI Porządek Koryncki ( styl) Charakteryzuje się:*smukłością*zdobnictwem głowic* baza*gościa w kształcie kosza* trzon ozdobiony 24 kanelurami połączonymi listewkami
Rzeźba Grecka - pierwsze rzeźby pochodzą z XVII w.p.n.e. -rzeźby były uproszczone, bardzo proste schematycznie-problem z rozstrzygnięciem płci rzeźby -kamienne przedstawienie kurosów- stylizowanych sztywno stojących, nagich mężczyzn- z czasem pojawiły się rzeźby przedstawiające kobiety- na przełomie VII I VI wieku p.n.e nastąpiło ożywienie rzeźby(polegało ono na stopniowych zmianach postawy będącego w ruchu)- olbrzymie znaczenie miały: rytm, harmonia oraz matematyczne proporcje
ŚWIĄTYNIA GRECKA -Grecy postrzegali świątynie jako dom boga-obrzędy odbywały się przed świątynią-świątynia wzniesiona była na polu prostokąta, rzadziej na planie koła-świątynia miała kamienną podbudowę - dom bogów otoczony był kolumnadą wspierającą dach
STYL RENESANSU Renesans nazywany również odrodzeniem:– okres w historii kultury europejskiej, -obejmujący przede wszystkim XV i XVI wiek, - określany jako "odrodzenie sztuk i nauk". Początek epoki odrodzenia zasadniczo pokrywa się z końcem średniowiecza. -Renesans rozwinął się we Włoszech.
RELIGIA RENESANSU -Za formalny początek renesansu uznaję się ogłoszenie REFORMACJA-Sprzyjała kształtowaniu się stosunków wczesnokapitalistycznych i republikańskich teorii pochodzenia władzy. -Powstały nowe prądy religijne.- Reformacja była powodem wybuchu długoletnich wojen religijnych np. wojnę chłopską rozpętano w 1525 roku poprzez nietolerancję religijną. -Rozbiła ona wspólnotę wyznaniową Europy. • W renesansie utworzyła się REFORMACJA-Oderwała ok. 1/3 Europy od kościoła katolickiego. -Przyczyniła się ona do rozwoju:* tolerancji religijnej, *rozkwitu kultur, *języków,*literatur narodowych. Powstałe nurty reformacji to m.in :* luteranizm, *kalwinizm, *anglikanizm.
ARCHITEKTURA • Dla architektury wzorem idealnych proporcji i podziałów były:- liczne zabytki rzymskie. • -Stosowano antyczne proporcje architektoniczne operując kolumnami i belkowaniem. • -Rozpowszechnia się schemat łuku triumfalnego oraz portyk z trójkątnym tympanonem. • -Występują często ornamenty o rodowodzie grecko-rzymskim m.in.: liście akantu, rozety, wieńce, układy kandelabrowe. • Nowością były wprowadzone przez D. Bramantego centralnych budowli kopułowych.
Najważniejsze typy architektoniczne to: • -pałac miejski z arkadowym dziedzińcem wewnętrznym,- willa podmiejska z kondygnacją reprezentacyjną na parterze, -ponadto wznoszone poza miastami pałace otoczone fortyfikacjami ziemnymi, tzw. palazzoinfortezza. Wawel – Kaplica Zygmuntowska
W budownictwie sakralnym charakterystyczne były :-kaplice na planie centralnym,-w świeckiej architekturze miejskiej renesansowe formy nadawano ratuszom, giełdom, sukiennicom,-w konstrukcjach budowlanych szeroko stosowano:* łuk półkolisty, *kolumnady arkadowe, *proste belkowania, *kopuły, *sklepienia kolebkowe lub krzyżowe, *stropy kasetonowe, *a w elewacjach rustykę i boniowanie. Sukiennice + Krakw P. Lescot, zachodnie skrzydło Luwru
PRZYKŁADY MALARSTWA Leonardo da Vinci "Dama z gronostajem„ , Mona Lisa, by Leonardo da Vinci -> Leonardo da Vinci – Madonata ->
RZEŹBA RENESANSU • -Tworzono popiersia portretowe, -posągi konne,- akty ,- przyścienne nagrobki niszowe. Płaskorzeźby pełniły rolę dekoracyjną i ornamentalną. • Najważniejszym przedstawicielem rzeźby wczesnego renesansu był :florentczyk Donatello, którego Dawid (ok. 1430) to pierwszy akt w rzeźbie pełnej od czasów antyku. Tego samego dłuta jest pierwszy od starożytności wielki • posąg konny - pomnik Gattamelaty w Padwie (1453). L. dellaRobbia, • który wprowadził do rzeźby technikę glazurowanej terakoty (biało-błękitne reliefy i tonda). Mojżesz - Michał Anioł
Rzeźbie renesansu dał początek konkurs w 1401 na brązowe drzwi do baptysterium przy katedrze florenckiej, którego zwycięzcą został L. Ghiberti - wskrzeszono wówczas antyczną technikę odlewu w brązie. • Najpowszechniejszym materiałem rzeźb stał się jednak:- kamień (głównie marmur). -Rzeźba oderwała się od tła i stanowiła coraz częściej samodzielną kreację wolno stojącą. Pieta – Michał Anioł
ROZWÓJ PAŃSTWA POLSKIEGO Renesans -okres rozkwitu kultury polskiej. Państwo polsko-litewskie było duże i silne, a wpływy włoskie, które nasiliły się wraz ze ślubem Zygmunta I Starego z Boną Sforzą, przyczyniły się do rozkwitu:- malarstwa, -architektury, -sztuki kulinarnej.
Do Polski przybyli sławni poeci i myśliciele: -Włoch Filip Kallimach (Filippo Buonaccorsi), -Niemiec Konrad Celtis. W roku 1488 powstało pierwsze w Europie towarzystwo literackie – Nadwiślańskie Bractwo Literackie. Jego członkami zostali -Celtis,- profesorowie Akademii Krakowskiej, -dworzanie, -studenci.
Polska stała się azylem tolerancji religijnej,powstały dzieła: -Reja i Kochanowskiego. Akademia Krakowska stała się jednym z ważniejszych ośrodków naukowych Europy. W późniejszych latach powstały również kolejne uniwersytety: -1544 w Królewcu, -1579 w Wilnie, -1594 w Zamościu.
WZBITNE POSTACIE RENESANSU Filippo Brunelleschi Donato Bramante Rafael Santi Andrea Palladio Leonardo da Vinci
KLASZCZYM Klasycyzm (z łac. classicus – doskonały, pierwszorzędny, wzorowy, wyuczony) – *styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze * odwołujący się do kultury starożytnych Rzymian, Greków oraz Żydów. * Styl ten nawiązywał głównie do antyku.
*Klasycyzm trwał do końca wieku XVIII, w niektórych krajach do lat 30. następnego stulecia, a nawet dłużej. *Klasycyzm jako styl panował w epoce oświecenia. Najpełniejszy rozkwit klasycyzmu nastąpił w I poł. XVIII wieku. * W dziedzinie literatury swoisty kres klasycyzmu przyniosła walka klasyków z romantykami.
Cechy klasycyzmu • wzorowanie się na tematyce i architekturze starożytnej Grecji i Rzymu (rzymski Panteon i Partenon w Atenach), • chęć wiernego odwzorowania elementów dekoracji, stroju czy architektury Antyku, • statyka zamiast dynamizmu, • oszczędność wyrazu, • spokój - przeciwieństwo barokowej ekspresji,
uwypuklenie cnót obywatelskich w przeciwieństwie do rokokowej frywolności, • obraz idealistyczny, • kształt ważniejszy niż barwa, • tematyka moralizatorska, często propagandowa (np. Jacques-Louis David Śmierć Marata), • ukazywanie momentu przed ważnym wydarzeniem lub akcją (np. Jacques-Louis David Przysięga Horacjuszy), • używanie silnego strumienia, "snopu" światła (np. Jacques-Louis David Śmierć Sokratesa).
Architektura klasycystyczna, podstawowe cechy • wzorowanie się na starożytnych budowlach greckichi rzymskich oraz na niektórych budowlach odrodzenia; • kopiowanie elementów architektury starożytnej; • budowle wznoszone na planie zwartym, koła lub prostokąta; • stosowanie kolumnad i kolumnowych portyków ze zwieńczeniem w kształcie tympanonu; pilastrów, dużych okien; tympanon przeważnie dekorowany płaskorzeźbą; • kolor przyporządkowany rysunkowi; • dążenie do uzyskania efektu harmonii, zrównoważonej kompozycji, stosowanie symetrii;
w opozycji do baroku przeważają fasady o liniach prostych bez wygięć i skrętów; • oszczędne stosowanie zdobnictwa; jeżeli się pojawiają, są to uskrzydlone postacie lwów z ludzkimi głowami, orły, wieńce, wazony, girlandy z róż, kokardy, hełmy, tarcze, skrzyżowane sztandary nawiązujące do tradycji cesarstwa rzymskiego; • rozwój budownictwa użyteczności publicznej, takiego jak: urzędy, teatry, szpitale, szkoły, zakładane wówczas muzea;
we wnętrzach wielkie, podłużne, jasne sale, chętnie malowane na biało, płaskie sufity, okna duże, kwadratowe; • kościoły – często na planie koła, przekryte kopułą; • dwory wraz z ogrodami i parkami wzbogacone: alejami z drzewami, stawami rybnymi; w obrębie dworu były: młyn oraz browar; • wnętrza dworów ozdabiano portretami rodzinnymi, trofeami myśliwskimi, a na ścianach wieszano tkaniny ozdobne zwane arrasami. • pałace – duże, niskie, wydłużone, na planie prostokąta, z wysuniętą częścią środkową ozdobioną portykiem;
Najważniejsi przedstawiciele klasycyzmu • Muzyka • Wiedeń: Józef Haydn • Wiedeń: Wolfgang Amadeusz Mozart • Wiedeń: Ludwig van Beethoven • Architektura • Francja: Jacques Germain Soufflot, • Anglia: Robert Adam • Niemcy: Karl Friedrich Schinkel, Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff • Włochy: Giovanni Battista Piranesi • Rosja: Carlo Rossi • Polska: Dominik Merlini, Jan Chrystian Chrystian Piotr Aigner, Stanisław Zawadzki, Wawrzyniec Gucewicz. Malarstwo i grafika Cechy: *Statyczne oparte na układach pionowych. *Kontur. *Chłodny koloryt. *Miękki światłocień. *Gładka faktura. *Wzniosłość. *Malarstwo wyraziło się główniew tematyce historycznej (starożytnej), mitologicznej, alegorycznej i portrecie.
PRZYKŁADWE FOTOGRAFIE BUDOWLI W KLASYCYŹMIE Brama Brandenburska dniem... Łazienki Królewskie Belweder w Warszawie Pałac Potockich w Warszawie