НАПРЕДНАТО ОДРЖУВАЊЕ ВО ЖИВОТ

1. НАПРЕДНАТО ОДРЖУВАЊЕ ВО ЖИВОТ Проф. др. Mirjana Шoшolчeva Катедра по Анестезиологија со реанимација

2. SRCEVO - BELODROBNO I MOZO^NO O@IVUVAWE Fazi: 1. OSNOVNO ODR@UVAWE VO @IVOT (OO@) 2. NAPREDNATO ODR@UVAWE VO @IVOT (NO@) 3. PRODOL@ENI MERKI ZA ODR@UVAWE VO @IVOT (PO@)

3. ПРОДОЛЖЕНО ОДРЖУВАЊЕ ВО ЖИВОТADVANCE LIFE SUPPORT- ALS • Се одвива под контрола на стручно медицинско лице • Потребна е умешност, знаење, вештина и препознавање на причините за кардијак арест • Се изведува на самото место, во возило или во установа

4. НАПРЕДАНАТО ОДРЖУВАЊЕ ВО ЖИВОТ • свесен пациент, со задоволително дишење: О2 со маска • заматена свест и задоволително дишење: мониториг , орофарингеален или назофаригеален тубус + О2 • пациент во длабока кома (GCS< 8)со сопствено дишење (јазикот може да запаѓа): се интубира веднаш • пациент во длабока кома, без дишење: веднаш СБМО (30:2), интубација, оксигенација

5. KORISTEWE NA LEKOVI VO RESUSTITACIJA – POSTAPKA “Д” Патишта на апликација на лекови:ЦЕЛИ • Причини за потреба од венски пристап • Потребна опрема за обезбедување на венски пристап • Предности и несакани ефекти на периферна и централна венска канулација • Техники за канулација на централни вени • Потенцијални проблеми поврзани со интравенска канулација • Употреба на интраосеален и трахеален пат за апликација на лекови

6. администрација на лекови администрација на течности земање на крвни примероци употребете вена која постои! избор на вена зависи од вештина и искуство и достапност на опрема СБМО → циркулациско време: централна вена (30 s) v. периферна вена (5 min) 1. Интравенски пристап

7. ВЕНСКИ ПАТИШТА

8. 2. Опрема • Големина на канила: • Standard Wire Gauge (G) • French Gauge (FG) • Канила - преку – игла: • за периферен и централен венски пристап • Luer-lock с-м • Seldinger тип • предоминантно за централни вени • катетери со голем дијаметар (12-14 G, 7-8.5 FG)

9. ● centralna v. periferna venska kanulacija - Brzinata na volumenskata infuzija e odredena spored dimenziite na vaskularniot kateter, a ne od goleminata na venata Hagen– Poiseuille-ova ravenka Q = P (πr4 / 8υL) 30% 2 pati Vlijanie na dimenziite na kateterot na brzinata na infuziite.Mateer JR Thompson MB et al. Rapid fluid Resuscitation with central venous catheters. Ann Emerg Med 1983;12:149-152 - Za brza volumenska resustitacija se preferira kanulacija na periferni veni so kratki kateteri namesto kanulacija na golemi centralni veni so dolgi kateteri • Introdjuser kateteri za ekcesivno V nadomestuvawe ( > 5L/min kaj trauma pacienti)

10. Пристап преку периферни вени Инјекција преку периферна интравенска канила

11. Канулација на v. jugularis externa -лесен наклон на главата спрема доле (150) - проксимална оклузија со прст, над клавикулата - Seldinger техника

12. РАНИ: Неуспешна канулација Хематом Оштетување на другите локални структури Воздушен емболус Искривување на канилата КАСНИ: Инфламација (тромбофлебит) Инфламација на околната кожа (целулит) Компликации при перкутана венска канулација: РАНИ КОМПЛИКАЦИИ

13. Пристап преку централни вени • при колапс на периферни вени, пристапот до централните вени е полесен • лековите инјектирани во централна вена го достигнуваат срцето побрзо • придружени се со поголеми артерии и нерви • бараат поголем тренинг и пракса Во отсуство на централен венски пристап, перфектно е прифатлива голема периферна вена

14. Анатомија на v. jugularis interna и v. subclavia • латерално од a. carotis • поминува подолу од триаголникот на стерналната и клавикуларната глава на m. sternocleidomastoideus • се придружува на v. subclavia • придружни се IX-XII кранијален нерв и n. phrenicus • - лежи позади медијалната • третина на клавикула и • напред до a. subclavia - завршува со спојување со v. jugularis interna

15. Опрема • Канили • Централни венски катетери • еднолуменски, дволуменски, тролуменски 15 cm; 14-16 G • или кратки 7.5-8.5 FG пулмонален артериски интродјусер кататери

16. Seldinger-техника • Инсерција на тенка игла со мал дијаметар. Аспирација на крв • Тргнете го шприцот и вметнете водич и отстранете ја иглата • Инцизија на кожата со скалпел • Вметнете дилататор преку жицата во вената • Отстранете го дилататорот и вметнете катетер преку жицата • Отстранете ја жицата внимателно без да го поместите катетерот

17. Seldinger техника за катетеризација • Употребете асептична техника • Позиција на главата на пациентот надолу за 10-150 за да се дистендира вената Катетеризација на v. јugularis interna

18. Катетеризација на v. jugularis interna

19. Катетеризација на v. jugularis interna

20. Компликации на централна венска катетеризација Рани компликации: • Артериска пункција • Хематом • Хемоторакс • Пневмоторакс • Венски воздушен емболизам • Кардијални аритмии (ЕКГ мониторинг) • Оштетување на n. cervicalis и plexus brachialis • Губиток на жицата некаде во циркулацијата • Доцни компликации: • воздушен емболизам • сепса

21. Интраосеален пат на апликација на лековипрокисмална тибија(кај возрасни, 2 cm под tuberositas tibiae);дистална тибија (кај деца, 2 cm проксимално од медијален малеолус)

22. Интраосеален пат на апликација на лекови - алтернативен пат кај деца и возрасни - адекватна плазма концентрација на лекот се постигнува како и при централна венска катетеризац. - овозможува повлекување на коскена срцевина, мерење на електролити, гликоза и Нb - постигнува побрза плазма концентрација на лекот отколку трахеалниот пат Интраосеална игла

23. Интратрахеална апликација на лекови Тешкотии за периферен венски пристап: • Хиповолемија • Хипотермија • Наркозависници со лоши вени Исклучена централна венска катетеризација: • Недостаток на искуство Неможен интраосеален пристап

24. Адреналин Атропин Лидокаин Налоксон - Калциумови соли - Натриум бикарбонат - Амиодароне I. Лекови кои се даваатпо интратрахеален пат II. Лекови кои не се даваат по интратрахеален пат Плазма концентрацијата е непредвидлива, Дозите се непознати!

25. Интратрахеална апликација на лекови • трахеална доза е 3 пати поголема од и.в. (на пр. адреналин 3 mg) • волуменод10-20 ml • нема потреба од длабоко бронхијално испорачување • готови р-р или р-р со вода наместо 0.9% NaCl

26. Клучни точки за паметење: ● Канила може да се постави во периферна или централна вена ● периферен пат е сосема прифатлив иницијално ако е канилата на место и функционира ● централната вена овозможува побрзо испорачување на лековите отколку периферната вена, но канулација на централна вена бара вештина и опрема ● ако е неможна венска канулација, се применува интраосеален или интратрахеален пат ● интраоесеалниот пат е посигурен од трахеалниот

27. Медикаменти во СБМО Цели: • Да се знаат индикациите, дозите и дејствата на основните лекови во третманот на кардијак арест • Да се земат во предвид специјалните предупредувања или контраиндикации за примената на овие лекови • Да се знаат индикациите, дозите и дејствата на лековите кои се употребуваат во периарестниот период

28. Лекови кои се користат во третманот на кардијак арест • Лековите треба да се користат само по компресија на градниот кош и вентилација и таму каде што е индицирана дефибрилација • Се преферираат готови раствори во шприцеви Улогата на лековите е секундарна, примарно е ефективна компресија на граден кош и ефективна вентилација со висока концентрација на 02

29. Кислород • Високи концентрации на 02 • Кислород на маска (10 L/min) при спонтано дишење • Пациенти на тубус – високи концентрации на 02 со дишен оживувач (аmbu) • Pa 02 = 13 kPa (100 mmHg) • Sp 02= 97-100% • Толерантни вредности: Pa 02 = 8 kPa (60 mmHg) Sp 02= 90-92%

30. Адреналин –стимулатор на α и β рецептори 2 р-ра: ● 1 во 10 000 (10 ml од р-р содржи 1mg адреналин) ● 1 во 1000 ml (1 mlод р-р содржи 1mg адреналин) При неуспешен и.в. пристап, дадете 3 mg растворен во 10-20 ml стерилна вода преку трахеален тубус

31. Вазопресин – стимулација на V1 рецептори на мазна мускулатура • Силен вазоконстриктор • Алтернатива на адреналин • Успешен е кај ресусцитирани пациенти • Денешната пракса поддржува и понатаму употреба на адреналин како примарен вазопресор за третман на кардијак арест

32. Амиодараон – антиаритмиk, стабилизатор на мембраната 300 mg amiodarone и.в. растворен во 5% декстроза Главни несакани ефекти: хипотензија и брадикардија

33. Лидокаин – антиаритмик, мембрански стабилизатор Екцесивна доза на лидокаин (>3 mg/kg -1во тек на 1 час може да предизвика: парестезија, дремливост, конфузија, мускулни грчеви....

34. Магнезиум сулфат – составен дел на многу ензимски системи

35. Атропин – антагонизира дејство на парасимпатичниот невротрансмитер Ach Нема убедлив доказ дека атропинот е корисен во асистоличен кардијак арест, но не е штетен и има несигурни известувања за успех по давањето на атропин

36. Калциум – има витална улога во целуларниот механизам на миокардна контракција

37. Натриум бикарбонат

38. Тромболитична терапија за време на СБМО- течности • Лекови кои се користат во периарестен период: • Аденозин • Бета адренергични блокатори • Блокатори на калциумови канали • Дигоксин • Инотропи и вазопресори: добутамин, норадреналин, допамин • Нитрати • Налоксон • Опиоиди

39. СТАДИУМ “E” – EKГКардиак арест ритми – ЕКГ манифестации • Вентрикуларна фибрилација (VF) и некои случаи на вентрикуларна тахикардија (VT) (недостаток на електрична контрола) • Асистолија (недостаток на кислород) • Безпулсна електрична активност (недостаток на пумпен механизам) Екстремна брадикардија и ретко, многу брза суправентрикуларна тахиаритмија→ тежок пад на кардијалниот аутпут со предизвикување на кардијак арест

40. Вентрикуларна фибрилација • При: • миокарден инфаркт, труења, електролитен дисбаланс, хипотермија, давење во вода, удар од електрична струја

41. Преексцитирачка атријална фибрилација кај пациент со Wolf-Parkinson-White синдром(ако не е третирана води до вентрикуларна фибрилација)

42. Асистолија При: хипоксија и состојби кои водат до хипоксија (хиповолемија, Шок)

43. Безпулсна електрична активност - Не се однесува на специфичен кардијален ритам: дефинира клиничко отсуство на кардијален аутпут и покрај електрична активност • Причини: • Масивен белодробен тромбемболизам • Тензиски пневмоторакс • Кардијална тампонада • Акутен голем губиток на крв

47. Анализа на ЕКГ ритми овозможува: • Важна дијагностичка информација • Помага во точен избор на третман • Спречување на животозагрозувачки аритмии • Мониторинг на кардијален ритам е основа во менаџментот на кардијак арест